Type to search
Advanced channel search

Cryptocurrency Community

Join the cryptocurrency community now！
img
ad

Зарабатывайте на рекламе

В частных и публичных каналах от 2000 подписчиков
img
ad

Продам канал с доходом 138090

Всего за 55 000. Срочно нужны деньги.
img
ad

Адвечная думка

@vechnayaDumka
Channel's geo and language: Belarus, Belarusian
Category: Edutainment

Пра філасофію, рэлігію і сацыяльная навукі.
Канал апалітычны.

Related channels  |  Similar channels
Channel's geo and language
Belarus, Belarusian
Category
Edutainment
Statistics
Is this your channel? Confirm Channel history
Posts filter

Адвечная думка

2 Nov, 20:15

Open in Telegram Share Report
Уладзімір Конан прамаўляе слова на прэзентацыі кнігі «Ксёндз Адам Станкевіч і каталіцкае адраджэнне ў Беларусі».

2004 г.

#філасофскіархіў
106 0 0 16
Адвечная думка

1 Nov, 14:17

Open in Telegram Share Report
Кароткі_нарыс_псыхолёгіі_Мысьленьне_—_Вікікрыніцы.pdf
89.9Kb
Кажучы пра гісторыю філасофіі на Беларусі, лёгка заўважыць, што, менавіта філасофскай традыцыі Беларусь не мае (так, можна ўзгадаць дзеячоў эпохі Адраджэння, разам з Нарбутам, Снядэцкімі, Дабшэвічам і інш. мыслярамі эпохі беларускага Асветніцтва, але існаванне асобна ўзятых філосафаў яшчэ не сведчыць пра існаванне філасофскай традыцыі, або філасофскай анталогіі). Пры гэтым, я ўпэўнены, што існуе пэўная анталогія беларускага мыслення, бо яна разгортвалася не ў межах т. зв. класічнай філасофіі, а ў цалкам розных гнасеалагічных прасторах: багаслоўі, літаратуры, правазнаўстве, публіцыстыцы і г. д. У кантэксце дадзенай тэмы, цікавай з'явай у нашай інтэлектуальнай гісторыі ёсць з'яўленне першага нарысу па псіхалогіі на беларускай мове (1932г.) ад Міколы Ільяшэвіча(1903-1934), беларускага дзеяча, гісторыка і псіхолага. Над тэкстам я адмыслова замацаваў напісаны ім кароткі раздзел пра мысленне. Ад сябе (пакуль) толькі адзначу, што аўтар добра азнаёмлены з гісторыяй класічнага эмпірызму.

#беларуская_думка
#філасофія
146 0 1 1 9
Адвечная думка

1 Nov, 13:04

Open in Telegram Share Report
«Ужо няраз зазначалася, што суджэньні нашыя могуць быць памылковыя г. ё. не адпавядаць сапраўднасьці, хоць чалавек імкнецца ўсьцяж пазнаць праўду, бо патрабуе яе для жыцьця. Чым болей чалавек пазнае, тым болей ён узброяны ў жыцьцёвым змаганьні, тым бліжэй да праўды. Што-ж такое праўда? Гэтым пытаньнем займаецца тэорыя пазнаньня — адна з філёзофічных навук. Вось-жа праўда ёсьць згоднасьць нашае думкі (мысьле ньня) з тым, што і як ёсьць. Пазнаньне праўды зьяўляецца заданьнем кожнай навукі. Аднак і пазнаньне нашае ёсьць адноснае (рэлятыўнае). Бо пазнаем мы толькі пры помачы нашых чуцьцяў, праз ворганы ня зусім дасканалыя, як мы пераканаліся пры разглядзе аддзелу аб наіўным рэалізьме. Рэшту, тое што чуцьцям чалавека ня прыступна, ён дадумываецца на аснове прыдбаных пазнаньняў. Ужо Джон Лёкк (1637—1704) выказаў думку, што нічога няма ў розуме чалавека, пакуль ня была ў яго чуцьцях. (Nihil est in intellectu, quod non fuerit in sensu).
Гэтую самую думку выказываў і Давід Юм, ангельскі філёзаф (1711 — 1776). Праўда — паняцьце да пэўнай меры суб‘ектыўнае. На падставе здабытых прадстаўленьняў з акружаючага нас сьвету, мы творым агульныя паняцьці , якія ўзьнікаюць дзякуючы індукцыі або дэдукцыі, аналізу або сынтэзу, абстракцыі й ассыміляцыі. Агульнае паняцьце мы можам акрэсьліць, як думку аб усіх прадметах пэўнае клясы наагул. Словы рака, сабака, рожа — ёсьць агульныя паняцьці. Калі мы кажам рака, то ня маем на думцы ані Нёману, ані Рэйну, ані іншае ракі, але раку наагул. У агульных паняцьцях разрозьніваем засяг і зьмест. Засягам агульнага паняцьця назавём усе прадметы, якія падпадаюць пад гэтае паняньце. Зьместам агульнага паняцьця — ўсе рысы, адзнакі, якія ўласьцівы ўсім прадметам данага засягу.»

Мікола Ільяшэвіч

«Кароткі нарыс псыхолёгіі /Мысьленьне»

1932 г.

#беларуская_думка
#філасофія
149 0 2 7
Адвечная думка

30 Oct, 22:50

Open in Telegram Share Report
Беларускі грэка-каталіцкі святар, культуролаг і мысляр Леў Гарошка ў Рыме.

1945 г.

#філасофскіархіў
191 0 1 1 16
Адвечная думка

29 Oct, 20:23

Open in Telegram Share Report
Forward from: Rodnaja historyja
Noč rasstralanych paetaŭ

U noč z 29 na 30 kastryčnika 1937 hodu ŭ sutareńniach mienskaj unutranaj turmy NKUS adbyŭsia rasstreł bolš za 100 pradstaŭnikoŭ biełaruskaj intelektualnaj elity — vybitnych dziejačoŭ kultury, mastactva j navuki, a taksama hramadzkich dziejačoŭ tahačasnaj BSSR.

Ноч расстраляных паэтаў

У ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 году ў сутарэньнях менскай унутранай турмы НКУС адбыўся расстрэл больш за 100 прадстаўнікоў беларускай інтэлектуальнай эліты — выбітных дзеячоў культуры, мастацтва і навукі, а таксама грамадзкіх дзеячоў тагачаснай БССР.
170 0 0 1 17
Адвечная думка

29 Oct, 19:57

Open in Telegram Share Report
Forward from: Kiera dy Hardź
Ніколі зноў

Стук
Ноч
Сын і доч
Не мароч!
Куды ?
Далоў.
За што далоў ?

— Ніколі зноў!

Страх
Ноч
Сын ці доч ?
Куды абноч..?
Быстрээ кроч!
Няўжо то кроў..

— Ніколі зноў!

Плач
Ноч
Сын і доч..
Склепаў змроч…
Да муру! Памоч ?!
Пусьціце дамоў..

— Ніколі зноў!

Жах
Ноч
Бывай сыне, доч
Дула напроч
“Прабач, Пане”, моў
Стрэлы далоў
Рэха муроў

— Ніколі зноў!


Ціш
Ноч
Адзін сын і доч
Ад жыцьцяў упроч
На болечы схоў
Чакае ўжо роў
Ня прыйдзем дамоў..

— Ніколі зноў!


Да 29.10.2024
Не дамо забыць.

@kiera_dy_hardz
164 0 0 12
Адвечная думка

28 Oct, 00:25

Open in Telegram Share Report
«Кожная нацыя, якая ўздымаецца да самастойнага культурнага жыцця, мусiць мець сваю «нацыянальную» фiласофiю.

[...] Улiчваючы тапалогiю месца, у прасторы якога фарміруецца беларуская нацыя, яе этнас, мы мусiм адзначыць падвоенасць вытокаў яе фiласофскай думкi. Гэта вiзантыйская культура з яе iдэяй разумення жыцця i заходнееўрапейская культура з iдэяй разумення свету. Нацыянальная філасофская iдэя Беларусi дваiстая, у яе быццам два твары. Тут вiдавочна знаходзiць сабе месца любоў да велiчы i сiлы заходнееўрапейскага «cogito», але ёсць i пылкая любоў да «sum». У кантэксце вытокаў фiласофскай думкi Беларусi прасвятляецца i праблема яе ўзаемасувязi i ўзаемазалежнасцi ад сусветнай унiверсальнай фiласофii. Тэрмiн «сусветная фiласофiя» выступае тут у якасцi чыстай абстракцыi без факта сваёй гiстарычнай рэалiзацыi. У гэтым сэнсе можна казаць пра наяўнасць «беларускай фiласофii» як тэарэтычнага асэнсавання нацыянальнай рэальнасцi, яе праблем i актуальных запатрабаванняў.»
А. Лягчылін «Нацыя і яе філасофія»
#філасофія
294 1 5 1 17
Адвечная думка

27 Oct, 14:53

Open in Telegram Share Report
Forward from: Я бачыў Бога
Рэнэ Жырар Казёл адпушчэння🐐

Кранула мяне назва і ідэі, якія коратка агучыў на філасофскім кружку адзін хлопец дзесьці паўгады таму, і толькі нядаўна я пазнаёміўся асабіста з ідэямі Жырара.

У кнізе ён выявіў праблемы чалавецтва ў некалькіх аспектах, што агульная назваў канцэпцыяй казла адпушчэння. Яна ўключае:
- Мімесіс, або імітацыя. Ён кажа, што людзі імкнуцца пераймаць адзін другога, валодаць тым, чым валодаюць іншыя, што прыводзіць да канфліктаў.
- Ахвяра. Калі паміж людзьмі канфлікт даходзіць да кіпення, людзі выяўляюць "казлоў адпушчэння", на якіх скідаюць усе праблемы. Варта падкрэсліць , што ахвяра не абавязкова павінна сапраўды быць вінаватай. У прыклад ён прыводзіць яўрэяў, якіх прыгняталі ў 20 стагоддзі. Таксама ён прыводзіць прыклады з Ацтэкскага міфа і яшчэ некалькі з Бібліі. Ён заключае, што пасля гэтага, свет прыходзіць на міра і жыве далей.
- Прырода гвалту. Жырар на працягу ўсёй кнігі даказвае цыклічнасць гвалту і выхад яго праз "казлоў адпушчэння".

Усё гэта ён аналізуе і спрабуе давесці думку: варта перайсці гэта. На колькі я ведаю, гэта канцэпцыя была галоўнай на працяг усей яго творчасці. Відаць, як ён спрабуе менавіта даказаць сваю тэорыю (у кнізе ён шмат піша пра крытыкаў, якія не прызнавалі яго тэорыю з прычыны нейкіх недахопаў фактаў). Тым не менш мне здаецца гэтая тэорыя прынамсі цікавай. Калі задумацца, ёсць штосьці ў яго доказах цыклічнасці гвалту і сканчэння канфлікту праз "казла адпушчэння". Гэта можна ўбачыць і ў французскай рэвалюцыі, дзе народ таксама выявіў сваіх "казлоў". Ды і калі разбіраць іншыя рэвалюцыі, можна убачыць гэтая прыклады. Але пытанне, ці зможам мы перайсці гэта? Здаецца мне, што гэта канцэпцыя мае сваё месца ў дыскусіях.

Зараз свет знаходзіцца ў стадыі, калі вада поўнасцю закіпела. І мы можам ужо ўбачыць, каго імкнуцца зрабіць "казлом адпушчэння". І, калі верыць гэтай тэорыі, менавіта пакаранне ахвяры зможа выпусціць увесь пар, каб чалавецтва змагло яшчэ трохі пражыць без канфлікту, пакуль гэта зноў не паўтарыцца.
238 0 0 2 3
Адвечная думка

24 Oct, 18:24

Open in Telegram Share Report
Беларускі філосаф і літаратуразнаўца Уладзімір Конан разам з Нілам Гілевічам у Вязынцы. 1992 г.

#філасофскіархіў
294 0 4 1 20
Адвечная думка

21 Oct, 10:02

Open in Telegram Share Report
«Што гэта культура? Пад словам культура разумею я ўвесь набытак разумнай людской працы. Прычым набытак, каторы служыць жыццю раскошнаму, не ўключаю да паняцця культуры, — абымае яго шырэйшае слова «цывілізацыя». Культура наагул гэта здабыткі трудавыя чалавека дзеля стварэння шчаслівага жыцця.
Мэтай культуры — дасканальства чалавека, — і то больш, так сказаць, знутры, а цывілізацыя — звонку. Не можа быць чалавек культурным без высшага складу свайго характару, але цывілізаваным можа, бо цывілізацыя — гэта дзіця трудавітасці людской больш дзеля фізічнага дасканальства, а культура — дзеля духовага. Культура вось у рэзультаце — гэта здабыткі трудавітай творчасці дзеля жыцця разумнага і справядлівага. Можам сказаць пры гэткім паглядзе, асабліва ў нашых часах, што шмат ёсць людзей цывілізаваных, а нямнога людзей сапраўды культурных.»
Казімір Сваяк «Творчымі слядамі»
(Культурны нарыс) 1925

#беларуская_думка
#філасофія
#культуралогія
408 1 3 2 10
Адвечная думка

20 Oct, 19:22

Open in Telegram Share Report
Forward from: Sudzilnia 📣
Цывілізацыйны падыход да гісторыі й «Зьмярканьне Эўропы (Закат Эўропы)»

🔗АРТЫКУЛ  aд «Sudzilnia» на LiveJournal (калі не працуе, глядзіце імгненны прагляд).

Пакуль гісторыя ішла, эўрапейскія мысьляры спрабавалі пэрыядызаваць гісторыю. Найплывовай і найвядомай тэорый стала тэорыя сацыяльна-эканамічных фармацый спадароў Маркса й Энґельса ў XIX ст. Менавіта тады думка пра абсалютную ўсясьветную адзіную гісторыю, як і меркаваньне пра непахісную карыстнасьці навукі, набыла поўную моц.

Але адбылася Першая Сусьветная вайна, якая запомнілася жахам ад першых танкаў, першага выкарыстаньня хімічнай зброі, сьмерцю чатырох імпэрый. Навука перастала здавацца чымсьці толькі чымсьці карысным і праґрэсыўным, але й спосабам чыніць боль, жах і зрубурэньні. Пазытывізм навукі й лёгікі, вобраз паступальнага гістарычнага разьвіцьця, зьмяніліся пэсымізмам, разьвіцём дэкадансу.

Пасьля вайны у 1918 годзе, адзін бедны нямецкі прафэсар матыматыкі, Освальд Шпэнґлер, напісаў кнігу, якая паспрабавала па-іншаму адказаць на пытаньні, паставіла на першае месца не матэрыальна-вытворчае разьвіцьцё, але духоўна-культурнае. Называлася кніга — «Зьмярканьне Захаду (Закат Эўропы, Der Untergang des Abendlandes)».
Цывілізацыйны падыход да гісторыі й «Зьмярканьне Эўропы (Закат Европы)»
Кантэкст: Доўгае XIX стагодзьдзе (1789-1918 гг. ) Трэба нямнога гістарычнага кантэксту. Пачалося XIX ст. зь Вялікай Францускай Рэвалюцыі й Напалеонаўскіх войнаў. Пасьля пайшла індустрыалізацыя й урбанізацыя, якія выклікалі вялікія зьмены ў грамадзкай маралі й пераход ад традыцыйна-рэліґійнага…
305 0 2 1 11
Адвечная думка

20 Oct, 17:05

Open in Telegram Share Report
Forward from: Rodnaja historyja
Менскія беларускія настаўніцкія курсы (другія)

Дзейнічалі ў Менску з 19 кастрычніка па 23 лістапада 1919 г.

Створаны Менскай беларускай школьнай радай для настаўнікаў школ Менскага павета. Фінансаваліся польскімі ўладамі. Выкладчыкі: Я. Лёсік, У. Ігнатоўскі, Я. Карскі, Я. Фарботка й інш. Навучалася каля 250 чал. Пры курсах слухачамі арганізаваны самадзейны тэатральны гурток, які паставіў на сцэне «Беларускай хаткі» некалькі спэктакляў.
184 0 0 5
Адвечная думка

20 Oct, 13:44

Open in Telegram Share Report
Анталогія Янкі Тарасевіча

Болей падрабязны артыкул у тэлеграфе - «Рэлігійна-філасофскія погляды Янкі Тарасевіча(1892-1978)»

Янка Тарасевіч - беларускі каталіцкі святар усходняга абраду, доктар багаслоўя і філасофіі, публіцыст.

А. Я. Тарасевіч прытрымліваўся канцэпту «esse subsistens», традыцыйна неатамістычнага пункту гледжання на Абсалют як на чысты акт існавання і крыніцу ўсяго існага, выкарыстоўваючы прынцып крэацыянізму (ўзнікненне свету ёсць вынік «Божага тварэння»).

У артыкуле «Аб сьвятой веры» Я. Тарасевіч выказваў думку пра немагчымасць пазнання праўд Аб’яўлення шляхам розуму:
«Ёсьць праўды, ёсць тайніцы Божыя, каторых розумам ніяк уцяміць ня можам, каторыя аднача, нам да Збаўлення безумоўна патрэбныя. Для гэтага Бог Сам сказаў нам, аб’явіў нам усе тыя надпрыродныя Праўды – Тайніцы, якія шчыльна ды моцна звязаныя з вечным Збаўленьнем: Учалавечаньне Сына Божага, Сьмерць Ягоная на Крыжы, Ягонае Жыцьцё ў Сьвятой Эўхарыстыі, Касьцёл Ягоны са ўсімі іншымі Сакрамэнтамі і тайнамі».

#беларуская_думка
1.3k 3 13 12
Адвечная думка

19 Oct, 14:12

Open in Telegram Share Report
«Вырабіце сабе пагляд, каб рэлігія з навукай не была ў вайне.
А тое, што пішыце Галілею, было крыху іначай….Рэлігія наогул азначае звязь чалавека з Абсалютам (religare = вязаць). Сыстэм рэлігійны наказуе гэту звязь у практыцы. Рэлігію нельга абапёрці толькі на розуме, волі, ці сумленні чалавека: яна сягае цэлай яго істоты. Няма што аб гэтым вясці дыскусыі: трэба сведама перажыць і выясніць … на тым баку.»

Казімір Сваяк. Ліст да нявызначанай асобы.

24 студзеня 1926 г.

#беларуская_думка
#філасофія
260 0 1 1 18
Адвечная думка

15 Oct, 22:13

Open in Telegram Share Report
Мастацтва думкі
Мераба Мамардашвілі✨

Некалі я ўжо
параўноўваў метафіласофскія пазіцыі грузінскага філосафа Мераба Мамардашвілі і брытанскага філосафа-постпазітывіста - Бертрана Расэла. Пасля, планавалася выкласці асобны падрабязны допіс пра Мераба. Але, можна планаваць, планаваць і планаваць, гэтак і не пачаўшы. Тое ж адбылося і са мной. Галоўная прычына такой затрымкі - праблема агульнай канцэптуалізацыі творчасці Мераба. Яго лекцыі і нататкі былі прасякнуты ідэямі Дэкарта, Канта, Пруста, Гусэрля і Хайдэгера, але разам з тым ён захоўвае уласную самабытнасць. Яго нельга (і немагчыма) аднесці да якой-небудзь вызначанай інтэлектуальнай традыцыі.

Асабіста мяне ён закрануў сваім «мастацтвам» мыслення. Выказванні Мераба пабудаваны на грунце тых літаратурных асаблівасцяў, што паказвалі сябе найперш у творах так зв. філосафаў жыцця. Усе яго тэксты і сказы пабудаваны так, каб можна было ўзварушыць чалавечую свядомасць, паказаць нязвыклую прастору мыслення.

У пачатку кожнага свайго курса, кожнай лекцыі, ён папярэджвае сваіх слухачоў:
«Па‑першае, філасофія ня ёсць сістэма ведаў, якой ёсць фізіка, матэматыка, батаніка і іншыя займальныя прадметы. І па‑другое, філасофскія веды зусім не перадаюцца шляхам навучання. У гэтым сэнсе акт самога майго маўлення супярэчыць самому сабе, бо акт маўлення ёсць спробай паведаміць нешта, а я ж кажу, што філасофія не паведамляльная, яе няможна выкладаць; усе курсы, абавязковыя ў нашых інстытутах, у пэўным сэнсе абсурдныя. Чаму? Бо філасофія ёсць нечым, што здараецца з двума людзьмі (скажам, я і вы), калі яны сустракаюцца на паўдарозе. То-бок, калі слухач, які вучыцца філасофіі, сам прайшоў нейкі жыццёвы шлях, такі, што ён сваім асабістым досведам, сваімі выпрабаваннямі і перажываннямі прыведзены да таго, каб паставіць перад сабой у дылетанцкай форме ці форме дапытлівасці пэўныя пытанні, якія ёсць філасофскімі. І тады яму трэба сустрэцца з прафесійнай філасофіяй. А калі гэтага не адбылося, то з ім немагчыма нічога зрабіць, то-бок наша гутарка мае сэнс толькі тады, калі вы зразумееце, што гэта адбылося, прытым вы можаце самі не ведаць, а можаце здагадацца пра гэта, пачуўшы якія‑небудзь філасофскія словы. Але калі вы палову шляху не прайшлі, то ніякіх філасофскіх ведаў перадаць вам я не магу, бо філасофскія веды, паўтараю, не паведамляецца. Яны ёсць асабісты акт, якому можна дапамагчы, але не болей.»

«Нарыс сучаснай еўрапейскай філасофіі»

«Трэба ўвесь час трымаць у сваёй свядомасці дачыненне філасофіі да нашага жыцця, то-бок паспрабаваць усталяваць такое дачыненне паміж намі і філасофіяй, каб філасофія ўяўлялася б некаторай жыццёва важнай з'явай, мела дачыненне да нашага звычайнага, штодзённага жыцця, – у той меры, у якой яна свядомая; у той меры, у якой мы спрабуем пражыць жыццё як свядомыя і вартыя гэтага эпітэта істоты. Бо мы, не заўважаючы, а часам, і заўважаючы гэта, здзяйсняем акты філасафавання ў сваім жыцці, бо здзяйсненне актаў філасафавання ёсць пэўнага роду ўмовай жыцця.»

«Лекцыі па антычнай філасофіі»
Адбываецца паступовая рэдукцыя свядомасці, пераход ад натуральнага ўспрымання існага, да - фенаменальнага. Праз пэўную працу з чалавечай свядомасцю, Мераб прапаноўвае дакрануцца да таго, што Р. Барт называў нулявым узроўнем мовы. Уся сфера мовы падзяляецца на два пласты. Першы - пласт правільнага сэнсу, унутры якога слова мае нармальнае значэнне (традыцыйнае разуменне). Другі - пласт штучна прыдуманага сэнсу (сэнс, створаны штучна, уведзены некім). Філосаф, кажа Барт, знаходзіцца на нулявым узроўні, ён падзяляе першы пласт ад другога. Нулявы пласт наогул невымаўляемы ў мове, ён знаходзіцца адначасна на двух узроўнях, аб'ядноўвае ў сабе фігуру «сафіста» (як адукаванай асобы) і звычайнага чалавека, але ніводнаму з іх не належыць.

У дачыненні да нулявога ўзроўня,
Мераб, нібыта кажа пра супярэчлівую адхіленнасць і прысутнасць філасофіі тут і цяпер. У яго спалучаецца яе ўмоўнасць, што звязана з яе неакрэсленасцю, і яе неабходнасць. Філасофія, для Мераба - гэта імкненне чалавека да самаактуалізацыі, працэс пабудовы свайго жыцця ў адпаведнасці з пэўнай формай, збіранне сябе.

#філасофія
390 0 1 1 12
Адвечная думка

15 Oct, 14:15

Open in Telegram Share Report
«Сярод вiленскiх знаёмцаў Уладзiмiра Жылкi трэба назваць i iмя Iгната Канчэўскага, чыя невялiкая кнiжачка «Адвечным шляхам: даследзіны беларускага светагляду» (1921), чыталася i абмяркоўвалася ў рэдакцыях «Беларускiх ведамасцяў» i «Беларускага звону», з якiмi Жылка наладзiў сталае супрацоўнiцтва. I хоць сведчанняў блiзкага сяброўства памiж iмi не засталося, у некаторых творах Жылкi (верш «мы любiм даўнiя паданнi…») уплыў фiлосафа на паэта прыкметна адчуваецца. Iгнат Канчэўскi таксама захварэў у маладым веку, немач зблiжала iх, падсвечваючы смутна-трывожным святлом iхнiя думкi. I Жылка, пэўна ж, знаходзiў сугучныя сваiм подумкам ноткi ў развагах Канчэўскага: “душа чалавечая, што прыходзiць у свет падзiвiцца з яго хараства, што прыходзiць адзiн раз у свет, нi да каго не падобная i адзiная на сваiм шляху i назаўсёды выходзiць з матар’яльнага жыцця, такая душа чалавечая павiнна чуць сваё права жыць i тварыць, як кажа яе сумленне…Чалавечая душа, што прыйшла ў свет адбiць радасць iгры жыццёвых косаў, напаiцца iх цяплом i ласкай, павiнна развярнуць усю моц свае творчасцi, каб злiцца ў творчасцi, каб злiцца ў творчым тэмпе сусветнага дыхання, сусветнай гармонii, прысутнасць якой адчувалi зорныя душы пiфагарэйцаў, каб потым у жыццёвым стамленнi схiлiцца ўзноў на ўлонне вялiкай маткi-матэрыi, маткi-нявы разнасцi, маткi-непачатасцi, поўнай сiлы i моцы, поўнай смутку i нераджонага жыцця”. Якія блізкія па настроі, па імкненні спасцігнуць патаёмны свет чалавечай душы да гэтых развагаў дзённікавыя запісы Жылкі!»

«Шукальнік хараства» Міхась Скобла

#беларуская_думка
#філасофія
312 0 2 14
Адвечная думка

14 Oct, 09:27

Open in Telegram Share Report
«Дзейнасць, праламаная цераз прызму рамантызму, ужо не ёсць дзейнасць (карыстаючыся словам у разуменнi рэальнасцi), але «сутнасць рэчаў сама ў сабе невядомая» па Канту, а таму чым маё рамантычнае ўяўленне горшае за дзейнасць, уяўленую здаровым змыслам. Чаму, зусiм не разумею, ганяць рамантызм, насмiхаюцца над iм? Рамантызм, iдэалiзм — гэта тое, чым трымаецца наша зямля, тое, без чаго немагчымы быў бы жаданы поступ, без чаго iснаванне стала б немагчымым, цяжкiм i чадным.»

Уладзімір Жылка, «Дзённік».
6 мая 1923 г.

#беларуская_думка
#філасофія
304 0 2 1 12
Адвечная думка

13 Oct, 23:52

Open in Telegram Share Report
«Смерць саўсiм не страшыць, нават больш: яна жаданая госця. Пужае жах жыцця — жорсткi i няўломны, няўмольны. Я баюся пустаты i хаосу, а яны паўнаўладны. Песнi хаосу заўсёды з намi, чортавы, праклятыя песнi. Толькi на час праяснее неба нашага духоўнага свету, i здаецца (здаецца толькi) гармонiя. Ах! Як ё цяжка жыццё, якi велiзарны цяжар. Б’ешся ў iм, як муха ў павучэннi, i, мiтусячыся, толькi больш заблытваешся… але я ўсё ж адчуваю, што няшчасце i пакута заложаны не ў рэчах, а ў нас самiх. «Я», яго перажываннi твораць у нас i радасцi i пакуту. Ды ад такога ўяўлення не лягчэй. Безумоўна, гаспадару трудней, як парабку. I не пазайздрошчу я Богу. З сабой найцяжэй уходацца, утрымваць сябе i кiраваць.
Раб не ведае любовi — ён пахатлiвы. Мы — дзецi рабоў, атручаныя рабствам i зняверай.»

Уладзімір Жылка, «Дзённік».
15 сакавіка 1923.

#беларуская_думка
#філасофія
321 0 4 14
Адвечная думка

12 Oct, 21:00

Open in Telegram Share Report
Forward from: Kiera dy Hardź
Сьмерць распутніцы

⁹ І загалосяць, і заплачуць па ёй валадары зямныя… ¹⁰…«Гора, гора, горад вялікі Бабілён, горад магутны, бо ў адну гадзіну прыйшоў суд твой!» Адкрыццё 18:9-10
© Біблія Анлайн, 2003-2024.

Няволі час журбы паўсюднай,
Сыноў на сьмерць сваіх аддаў.
Так мысьліў раб зямлі магутнай,
Калі малітвы час каплана
На ўласны вочы назіраў.

Паганскі жрэц як прад Эўфратам
Мардука плачма ўпрашаў,
Ашураў цар каб, чортаў сябар,
Што зьнішчыў сьвет “сталіц сталіцы”
За ўсіх няшчасных адказаў!
“Пасьмеў хто вынішчыць вякамі
Абрана места, хай жыцьця
Ня ўспомніць водар за часамі
Пакутаў, здраднікаў і сьмерці,
Хай згіне ў нетрох забыцьця!”

Суд цяжкі выслухаў няшчасны,
Усю роспач чуўшы напалам.
А ў сэрцы бітва, — малачасны
Заход то, узыйдзе сонца, — плача месьціч,
— Божых Брам!..

09-10.2024

@kiera_dy_hardz
292 0 0 1 15
Адвечная думка

8 Oct, 09:10

Open in Telegram Share Report
Вінцэсь Каратынскі (1831-1891) - беларускі і польскі пісьменнік, паэт, перакладчык і публіцыст.

На думку Каратынскага, крыніцай мастацтва ёсць грамадскае жыццё, а пісьменнік (мастак) сваёй чулай душой ловіць грамадскія думкі, пачуцці, ідэалы і ўвасабляе іх у мастацкіх творах.

Апроч гэтага, пісьменнік сцвярджае пра несумяшчальнасць сапраўднай мастацкай творчасці з тэорыяй «мастацтвa дзеля мастацтва». Толькі цацкі, лічыў Каратынскі, робяцца для таго, каб імі гулялі, а творы мастацтва ствараюцца для перадачы жывой думкі. Творы мастацтва, сцвярджаў ён, складаюцца з дзвух элементаў: знешняй формы I ўнутранага зместу, які ў сваю чаргу падзяляецца на свядомае ўспрыманне і інтуіцыю.
«Творы мастацтва ёсць увасабленне творчай думкі, якая прымушае да дзейнасці свабоднай воляй чалавека, і таму яно, бясспрэчна, належыць яго духу. А калі належыць яго духу, то тым самым і ўсім яго састаўным і непадзельным часткам, значыць, таксама і сумленню. А сумленне - гэта яшчэ толькі не ўвасобленая тэндэнцыя».

#беларуская_думка
492 0 4 2 17
20 last posts shown.