Postlar filtri


BELARUSIUM dan repost
...Але няма на сьвеце такіх скарбаў, што б вечна цешылі нашае сэрца. Хваробы, калецтвы, сьмерць паказываюць, якую малую цану маюць дастаткі, гонар, высокае становішча. Здрада, ашуканства — вось адплата за прыязьнь і любоў да вышэйшых ад нас. Чым больш пазнаем мы сьвет, тым меншую цану маюць для нас яго скарбы, тым болей бачым благога, болей зьдзеку, крыўд і сьлёз...

Бедны той, хто, апрача грошай, апрача багацьця, каторае пры першым няшчасьці зьнікне дазваньня, ня мае скарбаў вечных — скарбаў душы. Такі скарб, каторы ніхто й ніколі адабраць ад нас не здоліць, гэта любоў да бацькаўшчыны, да свайго народа, да роднае мовы, — гэта вялікае мілаваньне чалавека — слабога, пакрыўджанага.

Яркім полымем гарыць такая любоў у душы, сагравае яе, асьвятляе дарогу ў жыцьці. Хто любіць свой народ, хто ў кожным бачыць брата-чалавека, той не сагнецца перад крыўдай і перад зьдзекам: ён бачыць навакол сябе мільёны падобных сабе, і яго думкі, яго жаданьні зьліваюцца з думкамі й жаданьнямі вялікае людзкое грамады. Такі чалавек ніколі ня будзе адзін — самотны і пакінуты.

Але поруч з любоўю да сваіх братоў патрэбна яшчэ нешта, што злучае людзей у суцэльны народ — гэта родная мова.

Яна, быццам цэмэнт, злучае людзей. Яна дае ім найлепшы спосаб разумець адзін аднаго, адной думкай жыць, адной долі шукаць. Хто адрокся мовы бацькоў сваіх, хто ўзьдзеў чужую вопратку — той адышоў ад народа далёка-далёка. Ён чужы ў роднай вёсцы, у сваёй сям'і. I на яго браты глядзяць, як на чужынца...


Цётка, «Шануйце роднае слова!».


Rodnaja historyja dan repost
Адам Станкевіч

Адам Станкевіч — беларускі грамадзка-палітычны дзеяч, выдавец, гісторык, публіцыст, літаратуразнавец, каталіцкі сьвятар.

Адзін з кіраўнікоў Беларускага нацыянальнага камітэта ў Вільні. У 1924—1926 гг. узначальваў Таварыства беларускай школы (ТБШ), быў старшынёй і фактычным кіраўніком Беларускага інстытута гаспадаркі й культуры. У 1928—1939 гг. рэдактар і выдавец часопіса «Хрысьціянская думка». Адзін з заснавальнікаў у Вільні беларускай друкарні імя Ф. Скарыны (1926—1940), у якой выдадзена ня менш за 146 назваў беларускіх рэлігійных і сьвецкіх кніг, Беларускага каталіцкага выдавецтва. На ІV зьезьдзе БХД абраны сябрам ЦК партыі. Адстойваў асновы дэмакратычнага ладу, выступаў за эвалюцыйны шлях разьвіцьця грамадзтва, легальныя формы барацьбы, адмоўна ставіўся да сацыялістычнай рэвалюцыі.


Rodnaja historyja dan repost
Adam Stankievič

Adam Stankievič — biełaruski hramadzka-palityčny dziejač, vydaviec, historyk, publicyst, litaraturaznaviec, katalicki śviatar.

Adzin z kiraŭnikoŭ Biełaruskaha nacyjanalnaha kamiteta ŭ Vilni. U 1924—1926 hh. uznačalvaŭ Tavarystva biełaruskaj škoły (TBŠ), byŭ staršynioj i faktyčnym kiraŭnikom Biełaruskaha instytuta haspadarki j kultury. U 1928—1939 hh. redaktar i vydaviec časopisa «Chryścijanskaja dumka». Adzin z zasnavalnikaŭ u Vilni biełaruskaj drukarni imia F. Skaryny (1926—1940), u jakoj vydadziena nia mienš za 146 nazvaŭ biełaruskich relihijnych i śvieckich knih, Biełaruskaha katalickaha vydaviectva. Na IV źjeździe BChD abrany siabram CK partyi. Adstojvaŭ asnovy demakratyčnaha ładu, vystupaŭ za evalucyjny šlach raźvićcia hramadztva, lehalnyja formy baraćby, admoŭna staviŭsia da sacyjalistyčnaj revalucyi.


3 студзеня 1946 году нарадзіўся Тадэвуш Кандрусевіч — рыма-каталіцкі герарх, які служыў у Летуве, Расеі й Беларусі. У Расеі й Беларусі аднаўляў рыма-каталіцкія касьцёльныя структуры падчас перабудовы й пасьля падзеньня камуністычнай сыстэмы. Адзін зь нямногіх герархаў Каталіцкага Касьцёла, які два разы запар быў арцыбіскупам-мітрапалітам у дзьвюх рыма-каталіцкіх мітраполіях, што знаходзяцца на тэрыторыі суседніх краінаў. Пакінуў пасаду Арцыбіскупа-Мітрапаліта Менска-Магілёўскага 3 студзеня 2021 году.


3 studzienia 1946 hodu naradziŭsia Tadevuš Kandrusievič — ryma-katalicki hierarch, jaki słužyŭ u Letuvie, Rasiei j Biełarusi. U Rasiei j Biełarusi adnaŭlaŭ ryma-katalickija kaściolnyja struktury padčas pierabudovy j paśla padzieńnia kamunistyčnaj systemy. Adzin ź niamnohich hierarchaŭ Katalickaha Kaścioła, jaki dva razy zapar byŭ arcybiskupam-mitrapalitam u dźviuch ryma-katalickich mitrapolijach, što znachodziacca na terytoryi susiednich krainaŭ. Pakinuŭ pasadu Arcybiskupa-Mitrapalita Mienska-Mahiloŭskaha 3 studzienia 2021 hodu.


Šanoŭnyja čytačy!

Sa śviatam vas, z nadychodziačym Novym Hodam! Niachaj hety hod pryniasie vam novyja viedy j natchnieńnie dla paznavańnia našaj rodnaj historyi.
Pamiatajcie, što historyja — heta nia tolki fakty, ale j žyvyja historyi ludziej, jakija žyli pierad nami. Adminy zyčuć vam dabrabytu ŭ vašych siemjach, zdaroŭja, ščaścia j šmat cikavych adkryćciaŭ!
Vitajem vas z Novym Hodam!
S najlepšymi pažadańniami, adminy Rodnaj Historyi!

Шаноўныя чытачы!

Са сьвятам вас, з надыходзячым Новым Годам! Няхай гэты год прынясе вам новыя веды й натхненьне для пазнаваньня нашай роднай гісторыі.
Памятайце, што гісторыя — гэта ня толькі факты, але й жывыя гісторыі людзей, якія жылі перад намі. Адміны зычуць вам дабрабыту ў вашых сем’ях, здароўя, шчасьця й шмат цікавых адкрыцьцяў!
Вітаем вас з Новым Годам!
С найлепшымі пажаданьнямі, адміны Rodnaj Hіstoryі!


Uładzisłaŭ Čarniaŭski — biełaruski katalicki śviatar. Pierakładnik Biblii j Katechezisa na biełaruskuju movu.
Pravodziŭ biełaruskamoŭnyja imšy navat da II Vatykanskaha Saboru (1962—1965) jaki dazvoliŭ karystacca nacyjanalnymi movami: «Ja adrazu staŭ havaryć pa-biełarusku. Mianie kali zaprašali, ja kazaŭ: kali chočacie ksiandza — budu havaryć pa-biełarusku… Niekatoryja kryvilisia spačatku, kazali, što kamunist, usiakaja była havorka. A čas prajšoŭ — i ŭsie pryvykli»
Dva razy jaho zaprašaŭ Jan Pavał II ŭ Vatykan. «Ale ja admoviŭsia. Adkazaŭ: chaj papa ŭ Biełaruś pryjedzie. Chaj pabačyć, jakija my zaniadbanyja, jakija my samotnyja ŭ svaim zmahańni…» — tłumačyć paśla a. Čarniaŭski

Уладзіслаў Чарняўскі — беларускі каталіцкі сьвятар. Перакладнік Бібліі й Катэхэзіса на беларускую мову.
Праводзіў беларускамоўныя імшы нават да ІІ Ватыканскага Сабору (1962—1965) які дазволіў карыстацца нацыянальнымі мовамі: «Я адразу стаў гаварыць па-беларуску. Мяне калі запрашалі, я казаў: калі хочаце ксяндза — буду гаварыць па-беларуску… Некаторыя крывіліся спачатку, казалі, што камуніст, усякая была гаворка. А час прайшоў — і ўсе прывыклі»
Два разы яго запрашаў Ян Павал ІІ ў Ватыкан. «Але я адмовіўся. Адказаў: хай папа ў Беларусь прыедзе. Хай пабачыць, якія мы занядбаныя, якія мы самотныя ў сваім змаганьні…» — тлумачыць пасьля а. Чарняўскі




Rodnaja historyja dan repost
Помнік крывічам

Помнік прысвечаны старажытным заснавальнікам горада Полацка – крывічам, быў усталяваны ў 2001 годзе ў Полацку.


Pomnik kryvičam

Pomnik pryśviečany staražytnym zasnavalnikam horada Połacka – kryvičam, byŭ ustalavany ŭ 2001 hodzie ŭ Połacku.


Rodnaja historyja dan repost
29 снежня 1884 года памёр першы класік беларускай літаратуры, паэт, драматург, тэатральны дзеяч – Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч.


29 śniežnia 1884 hoda pamior pieršy kłasik biełaruskaj litaratury, paet, dramaturh, teatralny dziejač – Vincent Dunin-Marcinkievič.


Administracyja kanała Rodnaja historyja vinšuje ŭsich tych, chto adznačaje siońnia Božaje naradžeńnia. Biełaruś znakamitaja tym, što napraciahu našaj historyi pamiž viernikami roznych relihij nie było bujnych i kryvavych sutyknieńniaŭ. Pahancy, chryścijanie, musulmanie, judei j inšyja znachodzili sabie miesca na ziemlach Vialikaha kniastva litoŭskaha. Niachaj i zaraz nia budzie anijakich sprečak, a kožny stavicca adzin da adnaho z pavahaj da viery svaich ziemlakoŭ!

Адміністрацыя канала Rodnaja hіstoryja віншуе ўсіх тых, хто адзначае сёньня Божае нараджэньня. Беларусь знакамітая тым, што напрацягу нашай гісторыі паміж вернікамі розных рэлігій не было буйных і крывавых сутыкненьняў. Паганцы, хрысьціяне, мусульмане, юдэі й іншыя знаходзілі сабе месца на землях Вялікага княства літоўскага. Няхай і зараз ня будзе аніякіх спрэчак, а кожны ставіцца адзін да аднаго з павагай да веры сваіх землякоў!


Rodnaja historyja dan repost
24 śniežnia 1798 hodu naradziŭsia Adam Mickievič — biełaruska-polski paet, publicyst (u tym liku palityčny), aśvietnik, siabar Tavarystva fiłamataŭ.

Za svaju antyŭradavuju palityčnuju dziejnaść Adam Mickievič pravioŭ u ssyłcy ŭ centralnaj Rasiei piać hadoŭ, pakinuŭ Rasiejskuju imperyju ŭ 1829 hodzie j pravioŭ reštu svajho žyćcia ŭ vyhnańni, pieršapačatkova asieŭšy ŭ Rymie, zatym pierabraŭšysia ŭ Paryž, dzie jon staŭ prafesaram słavianskaj litaratury ŭ «Kalež de Frans». U Paryžy sustrakaŭsia z Fryderykam Šapienam.

24 сьнежня 1798 году нарадзіўся Адам Міцкевіч — беларуска-польскі паэт, публіцыст (у тым ліку палітычны), асьветнік, сябар Таварыства філаматаў.

За сваю антыўрадавую палітычную дзейнасьць Адам Міцкевіч правёў у ссылцы ў цэнтральнай Расеі пяць гадоў, пакінуў Расейскую імпэрыю ў 1829 годзе й правёў рэшту свайго жыцьця ў выгнаньні, першапачаткова асеўшы ў Рыме, затым перабраўшыся ў Парыж, дзе ён стаў прафэсарам славянскай літаратуры ў «Калеж дэ Франс». У Парыжы сустракаўся з Фрыдэрыкам Шапенам.


Rodnaja historyja dan repost
«Тадэвуш Касцюшка карыстаўся вялікай пашанай усёй Эўропы, быў гразой для ворагаў і боствам для ліцьвінаў; узвышаны да рангу генэрал-лейтэнанта, не ведаў іншага гонару як служыць Айчыне і змагацца за яе. Заўсёды сціпла сябе паводзіў, не насіў ніякіх знакаў вышэйшай улады, хадзіў у сурдуце з простага шэрага сукна і сталаваўся гэтак, як звычайны афіцэр», — Міхал Агінскі.


«Tadevuš Kaściuška karystaŭsia vialikaj pašanaj usioj Eŭropy, byŭ hrazoj dla vorahaŭ i bostvam dla litvinoŭ; uzvyšany da ranhu hienerał-lejtenanta, nie viedaŭ inšaha honaru jak słužyć Ajčynie i zmahacca za jaje. Zaŭsiody ścipła siabie pavodziŭ, nie nasiŭ nijakich znakaŭ vyšejšaj ułady, chadziŭ u surducie z prostaha šeraha sukna i stałavaŭsia hetak, jak zvyčajny aficer», — Michał Ahinski.


12 сьнежня 1586 году памёр Стэфан Баторый — кароль польскі, вялікі князь літоўскі.

Ён зрабіў значны ўклад ва ўмацаваньне Рэчы Паспалітай, спрыяў падняцьцю яе аўтарытэту ў Эўропе. Умацаваў армію, дзеля чаго стварыў пешае войска для аблог і штурмаў крэпасьцей, якое набіралася з замежных жаўнераў-наёмнікаў. Прывёў Лівонскую вайну да задавальняльнага для Рэчы Паспалітай выніку.

Пры Баторыі кожны трэці сойм праходзіў у Горадні. У ВКЛ замест гаспадарскага суда як вышэйшай судовай інстанцыі былі зацьверджаныя шляхецкія выбарныя трыбуналы.

Сваю рэзыдэнцыю Стэфан Баторый трымаў у Горадні, у Старым замку. Жыхарам Горадні ён даў пэўныя ільготы.


12 śniežnia 1586 hodu pamior Stefan Batoryj — karol polski, vialiki kniaź litoŭski.

Jon zrabiŭ značny ŭkład va ŭmacavańnie Rečy Paspalitaj, spryjaŭ padniaćciu jaje aŭtarytetu ŭ Eŭropie. Umacavaŭ armiju, dziela čaho stvaryŭ piešaje vojska dla abłoh i šturmaŭ krepaściej, jakoje nabirałasia z zamiežnych žaŭnieraŭ-najomnikaŭ. Pryvioŭ Livonskuju vajnu da zadavalnialnaha dla Rečy Paspalitaj vyniku.

Pry Batoryi kožny treci sojm prachodziŭ u Horadni. U VKŁ zamiest haspadarskaha suda jak vyšejšaj sudovaj instancyi byli zaćvierdžanyja šlachieckija vybarnyja trybunały.

Svaju rezydencyju Stefan Batoryj trymaŭ u Horadni, u Starym zamku. Žycharam Horadni jon daŭ peŭnyja ilhoty.


Rodnaja historyja dan repost
11 снежня 1618 года было падпісана Дэўлінскае перамір'е якое скончыла вайну Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай 1609-1618 гадоў. У выніку вайны Масковія здолела захаваць сваю незалежнасць, да ўлады прыйшоў дом Раманавых.

Рэчы Паспалітай адыйшоў Смаленск, Чарнігаў, частка Северскай зямлі.



11 śniežnia 1618 hoda było padpisana Deŭlinskaje pieramirje jakoje skončyła vajnu Rečy Paspalitaj z Maskoŭskaj dziaržavaj 1609-1618 hadoŭ. U vyniku vajny Maskovija zdoleła zachavać svaju niezaležnaść, da ŭłady pryjšoŭ dom Ramanavych.

Rečy Paspalitaj adyjšoŭ Smalensk, Čarnihaŭ, častka Sievierskaj ziamli.


Максім Багдановіч
Слуцкія ткачыхі


Ад родных ніў, ад роднай хаты
У панскі двор дзеля красы
Яны, бяздольныя, узяты
Ткаць залатыя паясы.
І цягам доўгія часіны,
Дзявочыя забыўшы сны,
Свае шырокія тканіны
На лад персідскі ткуць яны.
А за сцяной смяецца поле,
Зіяе неба з-за акна, –
І думкі мкнуцца мімаволі
Туды, дзе расцвіла вясна;
Дзе блішча збожжа ў яснай далі,
Сінеюць міла васількі,
Халодным срэбрам ззяюць хвалі
Між гор ліючайся ракі;
Цямнее край зубчаты бора...
І тчэ, забыўшыся, рука,
Заміж персідскага узора,
Цвяток радзімы васілька.


1912


Rodnaja historyja dan repost
У 1846 годзе нямецкі гісторык прафэсар Дэрпцкага ўнівэрсытэту Фрыдрых Крузэ ў сваёй навуковай працы адзначыў наступнае: «Сапраўдныя літвіны жывуць у былых Віленскім і Троцкім, Наваградзкім, Берасце-Літоўскім, Менскім, Полацкім, Віцебскім, Мсціслаўскім і Смаленскім ваяводзтвах».

«Die eigentlichen Lithauer wohnen im ehemaligen Palatinate Wilna und Troki, Nowogrodek, Brzest-Litowsk, Minsk, Polozk, Witepsk, Mscislaw und Smolensk».


5 śniežnia 1947 hodu naradziŭsia Aleś Razanaŭ — biełaruski paet, pierakładnik, eseist. Viadomy jak paet-navatar, aŭtar novych paetyčnych form. U kastryčniku 1968 studenty-filolahi BDU, siarod lidaraŭ jakich byli Aleś Razanaŭ, Viktar Jarac i Leŭ Bartaš, sabrali podpisy studentaŭ, dzie patrabavali viartańnia vykładańnia na biełaruskaj movie.

5 сьнежня 1947 году нарадзіўся Алесь Разанаў — беларускі паэт, перакладнік, эсэіст. Вядомы як паэт-наватар, аўтар новых паэтычных форм. У кастрычніку 1968 студэнты-філёлягі БДУ, сярод лідараў якіх былі Алесь Разанаў, Віктар Ярац і Леў Барташ, сабралі подпісы студэнтаў, дзе патрабавалі вяртаньня выкладаньня на беларускай мове.


Viadomyja ŭdzielniki Paŭstańnia 1830-1831 hh. :
1) Emilija Plater — biełaruskaja falkłarystka, pradstaŭnica šlachieckaha rodu;
2)Napaleon Orda — biełaruski j polski mastak, kampazytar, pijanist i piedahoh.
3) Tadevuš Tyškievič — dziaržaŭny j vajenny dziejač Vialikaha Kniastva Litoŭskaha j Rečy Paspalitaj;
4) Ihnat Damiejka — siabra tavarystva fiłamataŭ, navukoviec, refarmatar, hieolah, minierołah, miemuaryst
5) Adam Ježy Čartaryjski— dziaržaŭny dziejač, piśmieńnik;

Вядомыя ўдзельнікі Паўстаньня 1830-1831 гг. :
1) Эмілія Плятэр — беларуская фалькларыстка, прадстаўніца шляхецкага роду;
2)Напалеон Орда — беларускі й польскі мастак, кампазітар, піяніст і педагог.
3) Тадэвуш Тышкевіч — дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага й Рэчы Паспалітай;
4) Ігнат Дамейка — сябра таварыства філаматаў, навуковец, рэфарматар, геолаг, мінеролаг, мемуарыст
5) Адам Ежы Чартарыйскі— дзяржаўны дзеяч, пісьменьнік;

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.