Светлана Тихановская

Святлана Ціханоўская здзейсніла працоўны візіт у Албанію – што будзе зроблена для беларусаў?

Падчас візіту ў Тырану беларуская лідарка сустрэлася з Прэм’ер-міністрам Эдзі Рамам і Міністрам замежных справаў Іглі Хасані. Албанскі бок пацвердзіў, што не прызнае ні вынікі фальшывых «выбараў», ні легітымнасць Лукашэнкі.

Што абмяркоўвалася падчас сустрэчы?

📌 Запуск праграмаў рэабілітацыі для дзяцей беларускіх палітвязняў у Албаніі.

📌 Запуск праграмаў стажыровак для беларусаў у дзяржаўных установах Албаніі – першыя стажыроўкі стартуюць ужо сёлета.

📌 Спрашчэнне легалізацыі беларусаў у Албаніі, у тым ліку выдача «пашпартоў замежніка» і падтрымка новага беларускага пашпарта. Раней Албанія ўвяла візавыя абмежаванні для беларускіх чыноўнікаў і дыпламатаў, але захавала бязвізавы рэжым для звычайных грамадзянаў.

📌 Узняцце Албаніяй пытання беларускіх палітвязняў падчас пасяджэнняў Рады па правах чалавека ААН, якая, у сваю чаргу, можа стаць платформай для перамоваў па вызваленні людзей.

📌 Прызначэнне Албаніяй спецыяльнага пасланніка па асаблівых даручэннях, які будзе каардынаваць сувязі з беларускімі дэмакратычнымі сіламі.

📌 Падтрымка пазову Літвы ў Міжнародны крымінальны суд супраць рэжыму Лукашэнкі.

📌 Удзел беларускіх дэмакратычных сілаў у саміце Еўрапейскай палітычнай супольнасці ў маі ў Тыране.

📌 Пашырэнне кантактаў і супрацоўніцтва з іншымі балканскімі краінамі, а таксама адносіны з новай адміністрацыяй ЗША.

Рэабілітацыя дзяцей палітвязняў, стажыроўкі і спецыяльныя праграмы для студэнтаў – вынікі сустрэчы Святланы Ціханоўскай з мэрам Тыраны

Падчас візіту ў Албанію беларуская лідарка сустрэлася з Эрыёнам Веліай. Мэр Тыраны распавёў пра ініцыятывы горада ў падтрымку беларусаў і беларускіх ІТ-кампаніяў, а таксама падкрэсліў: Тырана і Албанія адкрытыя для ўсіх, каго пераследуе рэжым Лукашэнкі.

Асноўныя дамоўленасці бакоў:

▫️Рэабілітацыя дзяцей палітвязняў. Летам 2025 года Тырана прыме 50 беларускіх дзяцей для адпачынку і аздараўлення.
▫️Стажыроўкі. Каля 10-20 беларусаў атрымаюць магчымасць прайсці стажыроўкі ў інстытуцыях мясцовага самакіравання і мэрыі Тыраны.
▫️Адкрыццё адукацыйнай праграмы. Яна стане даступнай для беларускіх студэнтаў у Каледжы Еўропы ў Тыране. Таксама будуць аб’яўленыя стыпендыі на навучанне ва ўніверсітэце POLIS.
▫️Супрацоўніцтва з «Пактам Свабодных гарадоў». Падпісаны мемарандум аб партнёрстве паміж альянсам гарадоў і дэмакратычнымі сіламі Беларусі для падрыхтоўкі спецыялістаў у сферы мясцовага самакіравання.
▫️Фестываль правоў чалавека. Увосень удзельнічаць у ім запросяць беларускіх дакументалістаў.
▫️Дзень салідарнасці з Беларуссю. 25 сакавіка ў Тыране пройдуць адмысловыя мерапрыемствы ў знак падтрымкі беларусаў.

Святлана Ціханоўская:

«Вельмі ўдзячная Тыране за гасціннасць і салідарнасць. Дзеці палітвязняў атрымаюць магчымасць аздараўлення, маладыя спецыялісты – стажыровак, а студэнты – адукацыі. Албанія, як краіна, якая пераадолела дыктатуру, разумее, наколькі важна мець шматбаковую падтрымку на шляху да свабоды і дэмакратыі».

«За сем месяцаў працы мы з юрыдычнай камандай выратавалі ад дэпартацыі шэсць беларусаў»

Дарадца Святланы Ціханоўскай па прававых пытаннях Леанід Марозаў у размове з «Нашай Нівай» распавёў, чаму ён вырашыў далучыцца да каманды Офіса. Акрамя таго, ён падзяліўся вопытам работы ў Беларусі, Ліване, Зімбабвэ і Філіпінах, а таксама расказаў пра навучанне ў Оксфардзе.

📌 Чаму далучыўся да каманды Офіса Святланы Ціханоўскай:

«Мне прыйшло запрашэнне ад Крысціны Рыхтэр – былой дарадцы Святланы Ціханоўскай па прававых пытаннях, з ёй мы былі знаёмыя даўно. Спачатку думаў, ці патрэбна мне гэта: хачу быць толькі выкладчыкам ці яшчэ і паспрабаваць дапамагчы нам вярнуцца дадому. Але тут вырашальным фактарам была Святлана Ціханоўская, дзеля яе я пайшоў туды. Ніколі не бачыў чалавека, які столькі ўкалвае. Яна проста мозг, і пры гэтым вельмі чалавечая. З ёй мне не сорамна. А яшчэ класна бачыць вынік. За сем месяцаў маёй працы мы з юрыдычнай камандай выратавалі ад дэпартацыі шэсць беларусаў. Шмат гэта ці мала – не ведаю, але гэтыя людзі ў бяспецы».

Падрабязней пра дзейнасць Леаніда можна прачытаць па спасылцы.

«Рэвалюцыі нараджаюцца не ў палацах – яны пачынаюцца на вуліцах»

Падчас візіту ў Албанію Святлана Ціханоўская прыняла ўдзел у сустрэчы Пакта свабодных гарадоў. Пакт свабодных гарадоў – гэта глабальная сетка, створаная ў 2019 годзе мэрамі сталіц, якая імкнецца абараняць і прасоўваць каштоўнасці свабоды, дэмакратыі і роўнасці. Да беларускай лідаркі далучыўся 21 кіраўнік гарадоў-удзельнікаў Пакта.

У выступе Святлана Ціханоўская агучыла тры напрамкі, па якіх мэры гарадоў могуць аказаць падтрымку і садзейнічанне дэмакратызацыі Беларусі:

1️⃣Наладжванне сувязяў

«Па-першае, давайце будаваць масты насуперак таму, што дыктатары спрабуюць нас ізаляваць. Мы можам вучыцца адно ў аднаго і збліжаць нашыя краіны і народы. Нам патрэбна арганізоўваць сумесныя мерапрыемствы, семінары і выставы. Гэта неабходна, бо часам мне здаецца, што людзі на Захадзе ўспрымаюць свабоду і дэмакратыю як належнае – у той час як у такіх краінах, як Беларусь ці Украіна, людзі паміраюць за іх».

2️⃣ Падтрымка тых, хто змагаецца за агульнаеўрапейскія каштоўнасці

«Па-другое, я заклікаю вас стаць на бок тых, хто змагаецца за свабоду. З адважным народам Украіны, які змагаецца не толькі за сваю краіну, але і за ўсю Еўропу. І народам Беларусі, які апынуўся на перадавой супраць тыраніі. Неабходна падтрымаць беларусаў, якія ратуюцца ад рэпрэсіяў і знайшлі прытулак у вашых гарадах. Актывісты і журналісты, бізнесмены і мастакі. Дайце ім магчымасць працаваць, інтэгравацца, працягваць змагацца за каштоўнасці, якімі мы ўсе так шануем».

3️⃣Дапамога ў пераходны перыяд

«Па-трэцяе, дапамажыце нам падрыхтавацца да будучыні. Нам патрэбныя людзі, якія адновяць нашыя гарады пасля тыраніі і прывядуць іх да дэмакратыі. Таму беларусам і беларускам неабходныя магчымасці праходзіць стажыроўкі ў вашых універсітэтах і кампаніях, каб яны маглі даведацца пра дэмакратыю і самакіраванне з першых рук. Мы хочам не толькі пераняць перадавы вопыт, але і вучыцца на вашых памылках, каб пазбегнуць сваіх».

Святлана Ціханоўская:

«Свабодныя гарады – вораг дыктатараў. Бо гэта не проста вуліцы і будынкі. Гэта сэрцы дэмакратыі, якія актыўна б’юцца. Месцы, дзе людзі збіраюцца разам, каб супрацьстаяць несправядлівасці і ствараць лепшую будучыню.

Менавіта ў гарадах шукаюць прытулак уцекачы. Менавіта ў гарадах людзі аб’ядноўваюцца, каб змагацца з прыгнётам. І менавіта ў гарадах пачынаюцца сапраўдныя перамены. Рэвалюцыі нараджаюцца не ў палацах – яны пачынаюцца на вуліцах».

Святлана Ціханоўская – пра 700 дзён утрымання Сяргея Ціханоўскага ў рэжыме інкамунікада

«Апошні раз я чула голас мужа больш за чатыры гады таму. У мяне было ўсяго пяць хвілінаў, каб падтрымаць яго, расказаць пра дзяцей, спытаць пра здароўе. Тады я яшчэ не ведала, што нам больш не дазволяць пагаварыць. Часта ўспамінаю тую размову і думаю, што яшчэ магла б сказаць…

Вось ужо 700 дзён ад Сяргея няма навінаў. Я не ведаю, ці атрымлівае ён віншаванні з днём нараджэння, ці бачыў паштоўкі, намаляваныя дачкой. Не ведаю, калі зноў змагу пачуць ягоны голас. Нават адзін дзень без вестак ад блізкага чалавека – гэта ўжо нагода для трывогі. Разам з Карнеем і Агніяй мы жывём у гэтай трывозе ўжо некалькі гадоў.

Але я ўпэўненая, што ён адчувае нашую падтрымку. Што ягоная ўнутраная сіла з ім. І нават за гэты час без сувязі – ён надае гэтую сілу і мне. Мы не спынімся, пакуль Сяргей і ўсе палітвязні не будуць на волі».

«Гэта няпраўда», – Святлана Ціханоўская развеяла памылковыя ўяўленні пра Беларусь падчас Саміту ў Тыране

Святлана Ціханоўская распачала працоўны візіт у Албанію для ўдзелу ў Саміце мэраў еўрапейскіх гарадоў. Мерапрыемства – платформа для абмеркавання важных палітычных і сацыяльных пытанняў палітыкамі, дыпламатамі і экспертамі.

Падчас Саміту адбылася інтэрактыўная дыскусія з удзелам Ціханоўскай і мэрамі, а таксама 80 моладзевымі палітычнымі актывістамі. Сесія факусавалася на шырокіх тэматыках, звязаных з сітуацыяй у Беларусі.

Беларуская лідарка выступіла перад удзельнікамі саміту з прамовай, дзе развеяла памылковыя ўяўленні пра Беларусь:

1️⃣ Першы стэрэатып: Беларусь – проста частка Расіі.

«Няпраўда. Так, мы суседзі. Але мы не адно і тое ж. На працягу стагоддзяў Беларусь была часткай Еўропы. Нашая культура, нашыя традыцыі – яны еўрапейскія. Вы бачылі нашыя пратэсты ў 2020 годзе – мірныя, прыгожыя, поўныя надзеі. Нават калі людзі стаялі на лаўках, яны здымалі абутак. Гэта наш менталітэт».

2️⃣ Другі стэрэатып: Беларусы не змагаюцца за дэмакратыю.

«Няпраўда. Мы заплацілі велізарную цану за волю – паўстаннямі, войнамі, супрацівам. І вось ужо 30 гадоў мы спрабуем разбурыць гэтую дыктатуру. Яна выжыла дзякуючы тром рэчам: рэпрэсіям, расійскім грошам і расійскай падтрымцы. Як толькі адзін з гэтых слупоў упадзе, рэжым абваліцца».

3️⃣Трэці стэрэатып: Беларусы падтрымліваюць вайну ва Украіне.

«Не. У 2020 годзе мы ўжо давялі, што большасць беларусаў выступіла супраць Лукашэнкі. А пасля пачатку вайны мы ўбачылі яшчэ больш пратэстаў – людзі сабатавалі расійскія цягнікі, адмаўляліся ваяваць. Сапраўдная Беларусь не на баку Пуціна».

Святлана Ціханоўская:

«Саміт у Албаніі – унікальная магчымасць пераняць досвед у краіны, якая паспяхова пераадолела аўтарытарны рэжым. Мы сутыкаемся з такімі ж выклікамі: імкнёмся аднавіць дэмакратычныя працэсы ў нашым грамадстве, правы чалавека, ажывіць эканамічнае развіццё. Таму важна дзяліцца досведам і пераймаць стратэгі, якія могуць дапамагчы ў нашай барацьбе».