Беларуская Рада культуры

Дарагія сябры і сяброўкі,
Беларуская Рада культуры віншуе вас з надыходзячымі Калядамі і Новым годам!

2024 год быў складаным і адначасова плённым для беларускай культуры. Нягледзячы на цяжкасці і рэпрэсіі, беларускія дзеячы культуры працягвалі працу і дасягалі значных поспехаў.

Сёлета разам з вамі мы ладзілі мноства культурніцкіх праектаў, рыхтавалі арт-менеджараў, гуртавалі беларускіх мецэнатаў, падтрымлівалі мноства ініцыятываў, дапамагалі дзеячам культуры ў цяжкай сітуацыі і рабілі многае іншае, каб беларуская культура заставалася жывой і актыўнай.

Дзякуй вам за падтрымку, за тое, што мы разам🤍🫂

Мы зычым Вам спакойных і радасных святаў. Хай новы год прынясе ўсім нам доўгачаканыя перамены, новыя магчымасці і добрыя навіны.

Працягваем ствараць цуды разам! 🎄

Дзякуем усім, хто ўжо далучыўся да нашага Каляднага збору для трох шматдзетных сем’яў беларускіх творцаў.

На сёння мы сабралі 1300 еўра, але дапамога ўсё яшчэ патрэбная, і збор працягнецца да 25 снежня.

Кожны ваш унёсак — гэта не проста грошы, а надзея і падтрымка для сем’яў, якія апынуліся ў цяжкіх умовах у выгнанні. Гэта дапамога ў аплаце арэнды, медыцынскіх расходаў і іншых жыццёва важных патрэб.

🔔 Не спыняйцеся! У нас яшчэ ёсць час, каб зрабіць святы цяплейшымі для тых, хто натхняе нас сваёй смеласцю і творчасцю.

📌 Далучыцца вельмі проста: спасылка на збор тут!

Беларуская Рада культуры прапануе 📚топ-7 кніг пра зіму, дабрыню і святы, якія зробяць вашы вечары яшчэ цяплейшымі і натхнёнымі. Ад казак, што пераносяць у свет дзяцінства, да аповедаў, якія закранаюць самыя глыбокія пачуцці.

Гэтыя кнігі вучаць нас таму, што цуды робяцца ўласнымі рукамі. І кожны з нас можа стаць чараўніком — падтрымаць сем'і, якія трапілі ў складаныя жыццёвыя абставіны, каб яны таксама змаглі адчуць святло і цяпло Каляд❄️


1️⃣ Пятро Васючэнка «Каляды паноў Кубліцкага ды Заблоцкага»
Вясёлыя і захапляльныя прыгоды неразлучных сяброў Кубліцкага і Заблоцкага. Яны паспрабуюць наседзець яйка, змагацца з Цмокам і нават выгадаваць рэпу.

3️⃣ Свэн Нурдквіст «Калядная каша»
У Швецыі на Каляды чакаюць гномаў, якія дапамагаюць людзям і прыносяць цуды. Але што будзе, калі гномы не атрымаюць сваю традыцыйную калядную кашу?

3️⃣ Ігар Кузьмініч «Казачка пра гандляра Пятра, казу і Каляды»
Фальклорная гісторыя пра калядныя традыцыі, у цэнтры якой — каза, галоўная гераіня абрадаў. З гэтай казкі вы даведаецеся пра паходжанне аднаго з самых каларытных беларускіх звычаяў.

3️⃣ Наталка Харытанюк «Казка пра тое, як Святога Міколу забаранялі»
Казка, натхнёная рэальнымі падзеямі пра тое, як у Беларусі спрабавалі забараніць традыцыі і свята, але дух Калядаў усё адно застаўся жывым.

3️⃣ Эрнст Тэадор Амадэй Гофман «Шчаўкунчык»
Ажыўшыя цацкі, змаганне з войскам Мышынага караля і падарожжа ў казачную краіну раскрываюць сілу любові і дабрыні, якія могуць перамагчы любое зло.

3️⃣ Астрыд Ліндгрэн «Каляды ў Бюлербю. Ліс і гном»
Гэтая святочная гісторыя запрашае ў чароўны свет шведскіх Калядаў. Гномы, якія абараняюць гаспадарку, і галодны ліс, які шукае ежу. Што адбылося далей?

3️⃣ Майсей Кульбак «Вецер, які гняваўся»
Казка пра стомлены вецер, які не можа знайсці спакой і прыстанішча ў заснежаным свеце. Чаму ён гневаецца і ці зможа нарэшце адпачыць?

Мы працягваем збор тром сем’ям беларускіх творцаў, якія пацярпелі ад рэпрэсій. Некаторыя з іх апынуліся на чужыне.

Усе яны выхоўваюць маленькіх дзяцей і маюць патрэбу ў тэрміновай дапамозе. Сёння ў эміграцыі яны змагаюцца за выжыванне: хтосьці не можа заплаціць за кватэру, іншым бракуе сродкаў на лячэнне. Мы не раскрываем падрабязнасці з меркаванняў бяспекі, але верым у вашую падтрымку🤍🫂

Да 2️⃣5️⃣ снежня усе данаты, якія паступяць у Беларускую Раду культуры, мы перададзім тром сем’ям вядомых беларускіх творцаў, якія апынуліся на мяжы выжывання.

❄️Далучайцеся да Каляднага збору! Кожны ваш унёсак — гэта часцінка дабра, якое мы можам падарыць тым, хто нас натхняе.

Рэквізіты для данатаў тут

Эксперты, дзеячы культуры і журналісты абмеркавалі вынікі 2024 года ў беларускай культуры. Мерапрыемства прайшло ў фармаце круглага стала з ініцыятывы Беларускай Рады культуры.

Галоўныя моманты падзеі:

◾️Фармат: круглы стол праходзіў у гібрыдным фармаце — удзельнікі далучыліся як афлайн у Вільні, так і анлайн праз Zoom.
◾️Тэмы: эксперты разглядалі найбольш значныя культурніцкія падзеі 2024 года, асноўныя трэнды і выклікі, якія паўплывалі на развіццё беларускай культуры.
◾️Сярод удзельнікаў:
- Сяргей Будкін — кіраўнік Беларускай Рады культуры;
- Ірэна Кацяловіч — кінакрытыца і сузаснавальніца прэміі "Чырвоны верас";
- Дзяніс Марціновіч — тэатральны крытык;
- Вячка Красулін — спецыяліст па фальклоры;
- Алена Варанец — музычная журналістка;
- Ціхан Чарнякевіч — галоўны рэдактар сайта bellit.info.
- Андрэй Дурэйка — мастак, куратар.

Асноўныя тэзісы:

◾️Беларуская культура непадуладная перашкодам: яна працягвае існаваць, развівацца і аб’ядноўваць беларусаў незалежна ад месца іх знаходжання.
◾️Актуальнасць падтрымкі: важна пашыраць адукацыйныя магчымасці, шукаць рэсурсы для культурніцкіх ініцыятываў і падтрымліваць творцаў у складаных умовах.
◾️Галоўныя дасягненні: былі прадстаўлены вынікі ключавых праектаў 2024 года, уключаючы Школу арт-менеджменту, праект "Беларускія магістраты", праграму ArtPower Belarus і іншыя.

Вынікі дыскусіі:

Круглы стол стаў важным крокам для аб’яднання культурнай супольнасці і вызначэння кірункаў развіцця на наступны год. Удзельнікі падкрэслілі, што культура застаецца моцнай сілай, якая злучае беларусаў і натхняе на новыя дасягненні.

Больш падрабязна пра вынікі можна будзе даведацца на сайце Беларускай Рады культуры.

Фота: Вадзім Заміроўскі

У канцы 2024 года Беларуская Рада культуры разам з Дацкім інстытутам культуры правялі маштабнае даследаванне, каб убачыць, у якіх умовах сёння жыве незалежная беларуская культура і хто яе стварае. Падтрымка, выклікі, будучыня – гэтыя пытанні былі ў цэнтры гэтай працы.

Што трэба ведаць?

◾️З'явілася больш ініцыятыў і арганізацый, асабліва за мяжой, але многія з іх існуюць у крызісных умовах.
◾️Беларуская культура перажывае разрыў на дзве часткі: унутры краіны і ў эміграцыі, але нават у новых умовах працягвае развівацца.
◾️Крызіс ідэі: большасць культурніцкіх сетак і аб'яднанняў не могуць рэалізаваць свае мэты.
◾️Культура ў Беларусі адраджаецца, але часта ў забаўляльным фармаце, што паказвае патрэбу ў новых стратэгіях і крыніцах падтрымкі.

Якія перспектывы?

Патрабуецца дыялог, кааперацыя і пераасэнсаванне таго, чым ёсць беларуская культура сёння. Важна не толькі развіваць супольнасці, але і выходзіць на міжнародную культурную прастору з улікам беларускіх асаблівасцяў.

Таксама адабралі для вас некалькі цытат з дакумента.

🔗 Поўны тэкст даследавання

Ініцыятыва Maldzis запусціла маштабны конкурс, мэта якога — знайсці ТОП-5 жанчын у гісторыі Беларусі.

5 намінацый, 5 сфер:

1. Мецэнацтва
2. Мастацтва
3. Навука
4. Палітыка
5. Бізнес і менеджмент

Як праходзіць адбор?

▪️ Галасаванне арганізавана для чытачоў і экспертнага журы, у склад якога ўвайшлі 25 спецыялістаў з розных галін, адзін з экспертаў — прадстаўнік Беларускай Рады культуры.

▪️Штотыднёва публікуюцца новыя намінацыі, у якіх можна падтрымаць сваю фаварытку. На гэтым тыдні прадстаўлены сфера "Навука".

Па выніках народнага галасавання і экспертнага адбору будзе сфарміраваны ТОП-5 жанчын Беларусі — гераінь, якія найбольш паўплывалі на свой час і краіну.

Чаму гэта важна?

Роля жанчын у гісторыі Беларусі часта застаецца недаацэненай. Гэтая акцыя дае магчымасць адкрыць імёны, якія заслугоўваюць прызнання, і распавесці іх гісторыі шырокай аўдыторыі.

👉 Далучайцеся да галасавання! Больш падрабязнасцей тут!

Паводле дадзеных Беларускага ПЭН, на 30 лістапада 2024 года 176 дзеячаў культуры знаходзяцца ў месцах пазбаўлення ці абмежавання волі. 39 з іх — "людзі слова": пісьменнікі, паэты, журналісты.

У падтрымку беларускай культуры і свабоды стартавала міжкантынентальная эстафета «Галасы праз межы» / Voices Across Borders.

Эстафета пачалася ў кастрычніку і працягнецца да 18 снежня. Мэтай акцыі з'яўляецца:

- падтрымка беларускіх палітвязняў і іх сем’яў праз збор сродкаў на платформе BYSOL,
- прасоўванне сапраўднага аблічча Беларусі ў свеце,
- прывядзенне да адзінства беларусаў і тых, хто салідарны з нашым народам.

За час эстафеты адбылося ўжо больш за 15 імпрэз у розных краінах, і далучыцца можа кожны: дыяспары, арганізацыі, асобныя людзі. Ад простага рэпоста ў сацсетках да арганізацыі ўласнай падзеі — кожны ўнёсак мае значэнне.

🔗 Як падтрымаць эстафету?

1. Інфармацыйная падтрымка — рабіце рэпосты, падпісвайцеся на сацсеткі акцыі.
2. Арганізуйце сваю імпрэзу — мы дапаможам з матэрыяламі і афішамі.
3. Кінапрагляды і культурныя вечарыны — скарыстайцеся гатовымі сцэнарамі і відэапраектамі.
4. Зрабіце ахвяраванне на падтрымку палітвязняў і іх сем’яў праз платформу BYSOL.

Фінал эстафеты адбудзецца 18 снежня ў Варшаве. Далучыцца можна ўжо зараз. Чым больш нашых галасоў прагучыць, тым мацней будзе эфект.

🔗 Больш інфармацыі тут

ArtPower Belarus працягне падтрымліваць незалежную беларускую культуру.

Увесну 2025 года ArtPower Belarus, маштабная праграма, што фінансуецца Еўразвязам, працягне працу па спрыянні захаванню і развіццю незалежнай беларускай культуры. Абапіраючыся на добрыя вынікі, атрыманыя цягам рэалізацыі першай эдыцыі ArtPower Belarus (2022 - 2024), Еўракамісія прыняла рашэнне прадоўжыць праграму.

Асноўны фармат працы ArtPower Belarus — наўпроставая падтрымка беларускіх творцаў і дзеячаў культуры ў распрацоўцы і рэалізацыі іх праектаў праз конкурс грантавых заявак. Удзельнічаць змогуць як сталыя, так і зусім новыя культурніцкія ініцыятывы, а таксама асобныя творцы. Механізм конкурснага адбору і ўсе дэталі праграмы будуць абвешчаныя пасля афіцыйнага запуску ArtPower Belarus увесну 2025 года.

Праграма працягне рэалізоўвацца сумесна Беларускай Радай культуры і Дацкім інстытутам культуры. Падчас цяперашняй эдыцыі ArtPower Belarus, якая набліжаецца да завяршэння, прафінансаваныя 83 творчыя праекты беларусаў па абодва бакі мяжы і вылучаныя 57 грантаў мабільнасці, якімі скарыстаўся 231 чалавек.

Азнаёміцца з падтрыманымі праектамі можна тут.

Запрашаем на прэзентацыю вынікаў даследавання “Поле незалежнай беларускай культуры 2024: актары, выклікі, будучыня”.

Калі? 12 снежня а 16:00 (CET) / 17:00 (EET)
Дзе? online (Zoom)
Увага! Для ўдзелу абавязковая рэгістрацыя

Беларускі культурны ландшафт моцна змяніўся за апошнія гады. Праз жорсткія рэпрэсіі, што застаюцца адным з ключавых фактараў, НДА, актыўныя ў сферы, цалкам або часткова перанеслі сваю дзейнасць за межы Беларусі. У эміграцыі з'явілася вялікая колькасць новых ініцыятыў, творчых калектываў, арганізацый рознай ступені ўстойлівасці і інстытуцыяналізацыі. Адбываюцца працэсы яднання дзеля большых супольных справаў. Разам з тым для беларусаў культура перастае быць забаўкай, а становіцца рысай ідэнтычнасці. Праблемы культуры цяпер роўныя актуальнаму палітычнаму парадку дня, салідарнасці, праблемам грамадзянскай супольнасці.

Усе гэтыя працэсы вартыя фіксацыі і вывучэння як адметныя рысы нашага часу.

Даследаванне, што будзе прадстаўленае падчас прэзентацыі, праводзілася ў кастрычніку – лістападзе 2024 г. і сталася працягам працы, выкананай напрыканцы 2023 года.

* На замову Беларускай Рады культуры і Дацкага інстытута культуры ў межах праграмы #ArtPowerBelarus.

Беларуская культура заўсёды была большым, чым проста творчасць ці народныя традыцыі. Гэта неад'емная частка нацыянальнай ідэнтычнасці, рухавік зменаў і падмурак для будучыні. Сёння, ва ўмовах рэпрэсій, яна апынулася пад жорсткім ціскам, але працягвае жыць і развівацца — у падполлі, у эміграцыі і праз творчыя ініцыятывы, якія ламаюць бар’еры.

Аналітычны дакумент аўтарства Dr. Lizaveta Dubinka-Hushcha, падрыхтаваны даследчыкамі праекта The Belarus Research Network on Neighborhood Policy пры ўдзеле Беларускай Рады культуры, вылучае некалькі важных тэндэнцый у сучаснай беларускай культуры: ад супраціву афіцыйным ідэалагічным рамкам - да адраджэння традыцый і пошуку новага месца на міжнароднай арэне. Культура застаецца адной з самых трывалых форм змагання за свабоду і ідэнтычнасць.

Зрабілі некалькі ключавых высноў з дакумента "Муза ў аблозе: беларуская культура ў палоне рэпрэсіяў і змаганне за вольны голас"👆

Азнаёміцца з праектам можна па спасылцы.