Супер Мова


Гео и язык канала: Беларусь, Белорусский
Категория: Познавательное


☀️ Канал "Супер Мова" - гэта падмурак сьвядомасьці для кожнага беларуса.
☀️ Годныя асобы, падзеі і кантэнт у фота, відэа, аўдыё і тэкставым фармаце.
☀️ Афіша беларускамоўных анлайн мерапрыемстваў.
☀️ На тарашкевіцы.
Чат @supermova
Сувязь @Super_Mova_Bot

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Беларусь, Белорусский
Статистика
Фильтр публикаций


Любіце сідр?

🍺
Гэты напой, які стаў модным у шляхецкіх дварах у XIX стагодзьдзі, упершыню атрымаўся сам сабою, , калі на мех зь перасьпелымі яблыкамі сеў Карл Вялікі. Так, гаворка пра сідр – лёгкі, асьвяжаючы, прахалодны, шыпучы ☺️ Ангельскі сідр рабілі зь вінных яблык, што добра забрадзілі. Іх клалі ў ваўняныя мяшкі з тонкай тканіны і адціскалі сок пад прэсам.

🍏 Некалькі месяцаў напой трымалі ў бочках, а потым разьлівалі па пляшках. Каб сідр атрымаўся шыпучым і ня страціў вуглякіслы газ, яго стараліся своечасова і правільна закаркаваць. Сідр зь вінных яблыкаў захоўваўся такім чынам на працягу некалькіх гадоў. У канцы лета рабілі сідр з груш.

А які найбольш даспадобы?

#мова @supermova #напоі


Робім Вікіпедыю найлепшай крыніцай ведаў разам з экспертам Аляксеем Ластоўскім, сацыёлагам і гісторыкам, знаўцам мастацтва, вандроўнікам, які пастанавіў адведаць увесь спіс культурнай спадчыны UNESCO і паспяхова набліжаецца да мэты, аўтарам шматлікіх артыкулаў у Вікіпедыі

📍Якія крыніцы надзейныя для будучага артыкула і якія - не?
📍На якія крыніцы варта спасылацца пры напісанні артыкула ў беларускай Вікіпедыі і на якія - пры напісанні артыкулаў у англамоўнай?
✅Пачуем адказы на гэтыя пытанні і шмат цікавых гісторый правак і ўдакладненняў у Вікіпедыю

Сустрэча адбудзецца:
🌐анлайн 27 чэрвеня ў 18:30 (па Мінску і Вільні), 17:30 (па Варшаве) і 19:30 (па Тбілісі)
🎉афлайн 27 чэрвеня ў 18:30 ў Create Culture Space (Вільня)

💻 Бярыце з сабой лэптопы і добры настрой. Каб мы маглі зразумець колькасць удзельнікаў, зарэгіструйцеся, калі ласка, тут

🇪🇺Сустрэча адбудзецца ў межах праекта Social Camp, які рэалізуецца Гётэ-Інстытутам у Варшаве пры фінансавай падтрымцы Еўрапейскага саюза


Каб толькі не было вайны.

🎊 25 чэрвеня 1905 — нарадзіўся Пятрусь Броўка, беларускі грамадзкі дзяяч, пісьменьнік, паэт і перакладчык. Народны паэт Беларусі.

© Зь пеклам неяк ня надта атрымалася, а рай у Броўкі выйшаў харошы. Quadratisch, praktisch, gut. Прасторны, з санвузлом. Тут пахне... правільна, чабор, і кожны голас замірае ў шчасьлівым вакуўме. Навокал расьце сапраўдны бор з дарожных указальнікаў, і на кожным намаляваная залатая стрэлка, а пад ёй выведзена вязьзю: «Масква». Тут, фактычна, толькі адзін напрамак сьвету, усходні. І дарога тут адна: а ты па ёй «ідзі, а ты ідзі...»

© Улюбёнае слова ў гэтай сонечнай Броўкавай краіне: «родны». Тут усе ўсім родныя і кожны кожнаму крэўны — камуністычны праміскуітэт. У паэзіі Петруся Броўкі «роднае» сапраўды ўсё: партыя, Масква, Расія, Сталін і нават труп Леніна ў Маўзалеі. Ды што там труп — ЦК, то бок цэнтральны камітэт камуністычнай партыі яму таксама «родны», ні больш, ні менш.

© Напэўна, ніхто зь беларускіх паэтаў не прычыніўся настолькі да дэвальвацыі слова, як Броўка. Але просты і ясны беларускі прыметнік «родны» Броўка ня проста дэвальваваў — ён яго скампрамэтаваў на сто гадоў наперад.

❗️ Сярод усёй даступнай звычайнаму чытачу ягонай даволі багатай спадчыны ёсьць твор, які, уласна кажучы, адзін і робіць Броўку годным званьня паэта. Гаворка пра паэму «Голас сэрца». Маці Броўкі загінула ў Асьвенціме, пасьля вайны сын прыехаў у гэтае месца. І тут ляўрэат Сталінскай прэміі трэцяй ступені піша нарэшце нешта сапраўднае. Нават некаторыя не датычныя наўпрост да Броўкавай трагедыі радкі паэмы сьведчаць: талент Броўка меў, і неблагі.

«Нават наручнікі моўчкі ляжалі,
Быццам па целе людзкім сумавалі...»

© Гэта — паэзія, тут не паспрачаешся. Відаць, таму, што «Голас сэрца» зьвяртаецца да сапраўды роднага чалавека, а не да майстроў інцухту з цэка. Але як брудна гучаць пасьля гэтага ранейшыя і пазьнейшыя рытуальныя Броўкавы прызнаньні:

«Мы славім цябе, як любімую маці!...» (гэта пра Маскву).
«Болей сьвятога ў сьвеце ня ведаю я!...» (гэта пра партыю).
«Скажам: ты наш родны, блізкі!..» (гэта пра Сталіна).

© Пятрусь Броўка так і не разьвіўся ў паэта, захраснуўшы паміж магілаў: Ясеніна і Маякоўскага, Леніна і Сталіна, партыі і праваслаўя, прыхлопнуты зьвеху плітой з профілем беднага Дзям’яна. Ён, відавочна, рэдка дазваляў сабе «загаварыць сэрцам», больш спадзеючыся на іншыя літаратурныя органы.

🇩🇪 Гамбурскі рахунак А.Бахарэвіча - Квадратны рай

Хіба на вечар той можна забыцца?
...Сонца за борам жар-птушкай садзіцца,
Штосьці спявае пяшчотнае бор,
Пахне чабор, Пахне чабор...

🎤 Спявайце з Лявонам Вольскім - Пахне чабор

Я чую кліч: - Цярпець не будзем
Мы ні разбою, ні маны!
Ад нас саміх залежыць, людзі,
Каб болей не было вайны!


▶️ Глядзіце Konan Ŭ! — Каб толькі не было вайны

#мова @supermova #белліт


🥳 24 чэрвеня 1964 — нарадзіўся Аляксандар Ждановіч, беларускі актор тэатру і кіно.

З 1996 году вёў (Маляваныч) перадачу «Калыханка» на Беларускім тэлебачаньні. «Маляваныча» граў амаль 20 гадоў у перадачы «Калыханка», але ў 2015 годзе тэлевізійная кар'ера Аляксандра Ждановіча скончылася.

Актор Тэатру імя Горкага, выканаўца роляў Купалы ды імпэратара Калігулы.

Актор адбыў 9 дзён арышту ў Жодзіне. А ў траўні 2021-га разьвітаўся са сцэнай, якой аддаў 36 гадоў: звольнілі паводле артыкулу “Страта даверу наймальніка”.

Працягвае разьвіцьцё дзіцячага Youtybe-каналу «Бэйбус»

▶️ Глядзіце BAYBUS — Казкі з Маляванычам

"У гэтым сэнсе я такі вожык у тумане, якога рака сама нясе. Цяпер яна прынесла мяне ў Тбілісі. Паглядзім, што будзе далей."

📰 Чытайце артыкул — Аляксандар Ждановіч — пра эміграцыю, вайну і вяртаньне дамоў

Вы зьбіраецеся ў Грузію і будзеце ў Тбілісі? Часу няшмат, а наведаць хочацца пабольш месцаў? У гэтым кроку Алесь Пазьняк разам з Маляванычам расказваюць пра цікавосткі, якія можна пабачыць у грузінскай сталіцы нават падчас кароткага падарожжа на выходныя. Уладкоўвайцеся ямчэй і паміж спраў не забудзьцеся пра падпіску на "беларускі крок".

⏸Глядзіце Беларускі крок — ШТО ПАБАЧЫЦЬ У ТБІЛІСІ за выходныя

@supermova @belaruski_krok #мова #тбілісі


«Чаго мне баяцца? Па роднай зямлі іду.»

🥳 24 чэрвеня 1900 - нарадзіўся Кузьма Чорны, беларускі празаік, драматург, публіцыст; стваральнік беларускай сацыяльна-псыхалягічнай і інтэлектуальна-філязофскай прозы.

© «Мяне саджалі на кол, білі вялікім жалезным ключом па галаве і палівалі зьбітае месца халоднай вадой, паднімалі і кідалі на рэйку, білі паленам па голым жываце, устаўлялі ў вуха папяровыя трубкі і раўлі ў іх на ўсё горла, уганялі ў камэру з пацукамі...»

Так апісвае Кузьма Чорны ў дзёньніку свой арышт. Такое сабе прафіляктычнае мерапрыемства: нагадаць вінціку, хто ён, падправіць разьбу. Аглушыць, паралізаваць, зрабіць невыноснае выносным, пакінуць у галаве звонкую, балючую цішыню, у якую можна будзе, як раяль у пусты пакой, засунуць любую будучыню.

Ніхто не пражыве твайго жыцьця за цябе. Ні Дастаеўскі, ні бог, ні бацькі, ні сябры, ні дзяржава, ні «немцы», ні родныя табе людзі.

«Кожная дарога куды-небудзь вядзе, але ты выбірай тую, якая не вядзе ў прорву». Але як? Героі «Пошукаў будучыні» лічылі, што жывуць убаку ад гісторыі. І, здаецца, яны мелі на гэта падставы. Каму патрэбныя нейкія богам забытыя Сумлічы? Але ўвесь гэты раман — гісторыя таго, як яны прачынаюцца і разумеюць, што насамрэч месца іхнага жыхарства: Вялікае Скрыжаваньне.

🎧 Слухайце аўдыёкнігу — ПОШУКІ БУДУЧЫНІ

❗️Тут перакрыжоўваюцца шляхі з Усходу на Захад, з Поўначы на Поўдзень, хрысьціянства і паганства, тут сустракаюцца прычасьце буйвала і прычасьце ягняці, тут пуп зямлі, парослы зямлёй і тым, што рoдзіцца на зямлі, нібы невынішчальным валосьсем. І больш за тое: жудасна усьведамляць ім, што дзе б яны ні былі, Вялікае Скрыжаваньне застанецца зь імі.

📓 Гамбурскі рахунак А.Бахарэвіч - Дзе канчаецца прорва

Кузьма Чорны – вялікі раманіст, які за два гады мог напісаць тры раманы, згубіць рукапісы і стаічна ўзяцца за новую працу. Равеснік ХХ стагоддзя, у 18 ён перажыў Першую сусветную вайну, у 38 – хвалю крывавых рэпрэсій, а ў 41 год сустрэў Другую сусветную. І ўсё гэта паспеў занатаваць. Зрабіць мастацтвам.

🎞 Haroshak - Кузьма Чорны

#мова @supermova #гонар #каляндар #белліт


Найлепшае месца для пераправы.

🐎24 чэрвеня 1812 Напалеон пераходзіць Нёман.

На досьвітку 24 чэрвеня 1812 году малады слуга Напалеона І Банапарта, сагнуўшыся ў тры пагібелі, працуе падстаўкай для вялікай падзорнай трубы імпэратара. Хлопец не хавае свайго гонару, што менавіта ягоная сьпіна абраная ў гэты дзень непераможным палкаводцам, які, стоячы на беразе Нёмана, моўчкі разглядвае сваё Вялікае войска. Сьпіна слугі раз-пораз падрыгвае, і Напалеону ў гэтыя імгненьні здаецца, што зямля сыходзіць з-пад ног.

«Не трасіся», — загадвае ён нарэшце змрочна, і хлопец замірае. Чуваць толькі, як цячэ вада, як стракочуць па-беларуску конікі, як шапоча па-літоўску чарот і як іржуць на ўсіх мовах Эўропы неспакойныя коні. Тысячы, дзясяткі тысячаў коней.

⚔️ Некалькі хвілін таму Напалеон аддаў каманду аб пераправе на той, «расейскі» бераг. Вялікае ўварваньне пачалося. Галоўныя сілы Напалеона разгортваюцца двума вялізнымі эшалёнамі. Чатырыста сорак тысяч салдатаў пад камандаваньнем брата імпэратара Жэрома, Эжэна Багарнэ і самога Напалеона рушаць наперад. У тыле застаюцца яшчэ сто семдзесят тысяч жаўнераў. У Вялікім войску шмат нацыянальных карпусоў з краін, падуладных Банапарту або залежных ад яго, а таксама польскі корпус маршала Панятоўскага. Плян Напалеона просты, высакародны і дагэтуль актуальны: Расеяў мусіць быць шмат. Чым болей, тым лепей.

Напалеону патрэбныя васалы, Маскву ён думае ўзяць у 1813-м, Пецярбург — у 1814-м. Мясцовым прыхільнікам імпэратара патрэбная воля. Гісторыя праплывае міма, як рака. А рака дае толькі адзін шанец. Расейскі клясык Леў Талстой, які пазьней змарнуе столькі часу і паперы на тое, каб зладзіць сэанс сьпірытычнай сувязі з імпэратарам, апісвае пераправу як нейкую амаль экстатычную дзею, скокі пры вогнішчы з салодкім пахам бессэнсоўнай сьмерці: польскія ўланы, апантаныя любоўю да імпэратара і прагай помсты, тонуць дзясяткамі ў цёплай нёманскай вадзе, а Банапарт асыпае тапельцаў ордэнамі Ганаровага легіёну.

Хто ведае, можа, так, яно і было. Безьлімітны сьпірытычны сэанс дае досыць прасторы для ўяўленьня. Але гэта калі глядзець зь іншага берага — зь Пецярбургу. На нёманскіх берагах нікому не прыйшло б у галаву назваць пераправу празь Нёман нейкай там «Айчыннай вайной». Добра вядома, што Расейская Айчына для расейцаў — панятак умоўны і знаходзіцца гэтая загадкавая тэрыторыя почасту там, дзе ніякімі расейцамі ніколі ня пахла.

Цар Аляксандар увечары 24 чэрвеня танцуе на балі ў генэрала Бэнігсэна, у Вільні. У самы разгар скокаў у залі зьяўляецца нейкі афіцэр і таропка крочыць проста да цара, уручае тэрміновую дэпэшу. Цар чытае, і ён, здаецца, усьцешаны і расхваляваны. Румянец на шчоках робіцца яшчэ мацнейшы. «Ну-с, паваюем», — кажа ён разгублена, з дурнаватай усьмешкай. Даставайце маіх салдацікаў.

Бо чужых войнаў не бывае ж, скажы, дзядзя?

🗓 Каляндар Бахарэвіча - Найлепшае месца для пераправы

6–29 лістапада 1812 года на берагах беларускае ракі Бярэзіны каля вёскі Студзёнкі адбылася бітва паміж арміяй Напалеона і расейскімі войскамі. Які адбітак у швейцарскім нацыянальным міфе яна пакінула? Якую швейцарскую песню называюць у яе гонар? А таксама чаму швейцарцы замест зброі пасля Бярэзіны ўзяліся за банкі?

▶️Глядзіце Вусы Скарыны — Як беларуская рака Бярэзіна са швейцарцаў банкіраў зрабіла

#мова @supermova #каляндар


Першы палітвязень Беларусі,
філёзаф і гуманіст ад палітыкі
.

🥳 23 чэрвеня 1938 — нарадзіўся Юры Хадыка, беларускі фізык і грамадзка-культурны дзеяч. Доктар фізыка-матэматычных навук (1976), прафэсар (1976).

⚡️ Аўтар каля 150 навуковых працаў па фізыцы і каля 200 навукова-тэхнічных справаздачаў, а таксама каля 30 публікацый па гісторыі беларускага мастацтва.

⚡️ У 1979 годзе адкрыў у Акадэміі навук Музэй старабеларускай культуры.

⚡️ Быў намесьнікам старшыні Беларускага народнага фронту, сябрам назіральнай рады Беларускага Хэльсынскага камітэту.

Доктар фізыка-матэматычных навук, прафэсар Юры Хадыка – адзін зь першых актывістаў дэмакратычнага руху, хто мог надоўга трапіць за краты як адзін зь першых беларускіх палітвязьняў.

📝 Чытайце артыкул — Адзін дзень палітвязьня Юрыя Хадыкі

І свята не свята калі сэрца за кратамі
І сонца не свеціць, калі ўсе вінаватыя
Я бачу надзею насупраць адкрытых вачэй

🎵
NAVIBAND - СУМНАЕ СВЯТА

#мова @supermova #гонар #палітвязьні


Лексычныя балтызмы ў беларускай мове

Гэта пераважна словы з канкрэтным значэньнем. Сярод іх можна вылучыць наступныя лексыка-сэмантычныя групы:

1. Назвы асобаў паводле прафэсіі й сацыяльнага стану: дойлід ('будаўнік', 'архітэктар'), клябан ('каталіцкі сьвятар'), рыкуня ('даглядніца жывёлы').

2. Сацыяльна-эканамічная лексыка: бонда ('пляц зямлі, дадзены каму-колечы за выслугу'), дзякло ('падатак збожжам'), мезлева ('падатак за быдла').

3. Назвы страў: жур ('аўсяны кісель'); крупеня ('крупяны суп'); кумпяк ('бядровая частка тушы').

4. Назвы гаспадарчых і прыродных паняцьцяў: алёс ('балота, пакрытае густым альшэўнікам і лазой'), адліга ('пацяпленьне зімою пасьля марозу'), атожылак 'парастак', дзірван / дзярмо ('зямля, парослая травой'), твань ('дрыгва, багністае месца'), лоўж ('куча гальля, хворасту'), райстро ('балота, парослае мохам і хмызьняком'), жвір ('буйназярністы пясок'), сьцірта ('стог саломы'), жлукта ('пасудзіна мыць бялізну'), крумкач ('воран').

5. Назвы гаспадарчых будынкаў і іх частак: аруд ('адгароджанае месца ў збожжасховішчы'), ёўня / рэя ('сушыльня для збожжа'), клуня / пуня ('памяшканьне для сена, снапоў'), сьвіран ('халодны будынак, прызначаны для захоўвання збожжа, мукі й іншых прадуктаў').

6. Назвы прыладаў працы, прадуктаў вытворчасьці: атоса ('цяж у вазку'), асьвер ('журавель калодзежа'), дзёгаць ('цёмны вадкі прадукт'), крушня ('груда каменьня'), мянташка ('брусок для заточваньня касы'), рупіцца ('клапаціцца пра кагосьці, штосьці), рэзгіны ('прыстасаваньне насіць сена').

7. Экспрэсіўныя назвы людзей і дзеяньняў: бамбіза ('высокі і тоўсты чалавек'), лайдак ('гультай'), дылда ('нязграбны высокі чалавек'); лайба ('лодка'), валандацца ('сноўдацца бяз справы'), лындаць ('гультаяваць').

Шэраг балтызмаў зафіксаваны таксама ў беларускіх гаворках Віцебшчыны, Магілёўшчы, Гарадзеншчыны: ацю ('дзякуй'), наўда ('карысьць', 'патрэба'), пыпля ('няўмека'), каўбыр ('збан для малака'), кіпцюр / кіпець ('пазногаць'), плямпаць ('плявузгаць') і інш.

@supermova @PanLitoŭski #мова #панлітоўскі #пашыраймасваё

332 2 12 17 23



Сваімі карцінамі сьцьвярджаў: беларусы — адметны народ з уласнай гісторыяй, мовай, традыцыямі.

✨ Шмат талентаў нарадзіліся на Беларушчыне ў неспрыяльныя для яе часы. алі разгараліся вызвольныя паўстанні, мастакі мянялі пэндзлі і алоўкі на стрэльбы і шаблі, за што ўлады разлічваліся з імі турэмным зняволеннем і высылкамі ў Сібір. Глыбока перажываючы становішча Радзімы, ператворанай у расейскую калёнію, яны назаўсёды былі тут – думкамі, сэрцам, творчасьцю.

🎨 23 чэрвеня 1777 году нарадзіўся Язэп Аляшкевіч, беларускі і польскі мастак, партрэтны жывапісец, аўтар карцінаў на гістарычныя, рэлігійныя й міталягічныя сюжэты. Ён скончыў факультэт вытанчаных мастацтваў Віленскага унівэрсытэту, удасканальваў майстэрства ў Дрэздэне й Парыжы.

Сваім сябрам Аляшкевіча абрала Акадэмія мастацтваў у Пецярбурзе. Жывучы ў сталіцы імперыі, ён меў шмат замоваў, ды ніколі не парываў сувязі з Айчынай.

Аляшкевіч часта й надоўга выязджаў у беларускія губерні. Спыняючыся ў маёнтках сяброў, ён абавязкова маляваў партрэты гаспадароў. На жаль, амаль усе тыя творы, раськіданыя па шляхецкіх сядзібах, загінулі.

Да нас, на шчасьце, дайшлі партрэты кампазітара Міхала Клеафаса Агінскага, палітыка Адама Чартарыйскага, вучонага Марціна Пачобута-Адляніцкага. У Пецярбурзе Аляшкевіч часта сустракаўся з Адамам Міцкевічам і намаляваў ягоны цудоўны партрэт, на якім паэт паказаны ў хвіліны творчага роздуму.

📝 Чытайце артыкул — Сузор’е слынных мастакоў

#мова @supermova #мастацтва #аляшкевіч


22 ЧЭРВЕНЯ:

◼️ Вайна для Беларусі пачалася не 22 чэрвеня 1941 года. А калі?
https://t.me/supermova/1857

1 верасьня 1939 году нацысцкая Нямеччына напала на Польшчу, у складзе якой тады былі Віленскае, Навагрудзкае, Беластоцкае і Палескае ваяводзтвы — там жылі беларусы.

▶️ Падрабязней пра падзеі глядзіце ў цыкле лекцый «Шлях да Беларусі» Ігара Мельнікава

__________________________________

🇧🇾 Нарадзіўся Аляксандр Цьвікевіч, гісторык, юрыст, філёзаф, публіцыст.
https://t.me/supermova/1856

Падчас Першай сусьветнай вайны спадар Цьвікевіч узначаліў мясцовае аддзяленьне Камітэту дапамогі пацярпелым ад вайны ў Туле.

🤝 Ён шмат працаваў як дыплямат: удзельнічаў у мірных перамовах паміж Нямеччынай з саюзьнікамі і бальшавіцкім урадам Расеі, быў старшынёй дэлегацыі у справах зьнешніх перамоваў у Кіеве – там яму належала весьці перамовы аб прызнаньні БНР Украінай.

📝 Чытайце артыкул — БНР. Яны былі першыя. Аляксандар Цьвікевіч

🖊 У наш час, калі інтэлігенцыя ня йдзе ў рух галоўным чынам з-за мовы, найлепшым доказам яе рашымасьці і здольнасьці да чыннага ўдзелу будзе той дзень, калі яна загаманіць сярод сваей грамады на беларускай мове. Мы разумеем - гэта ня так лёгка зрабіць. Але падобны індывідуальны ўчынак павінен быць перароблены абавязкова; бязь яго Беларусь не дабудзе сапраўднага сына.

📝 Чытайце артыкул — У Расеі знайшоўся сваяк аднаго з кіраўнікоў ураду БНР

#мова #дзень
@supermova


Репост из: Будзьма беларусамі!
Куды схадзіць на выходных? Падборка цікавых імпрэз на 22-23 чэрвеня

❤️ Калі вы раптам яшчэ не вызначыліся, як цікава і з карысцю правесці выходныя, мы падкажам.

🔵Васільковы пленэр у музеі-дачы Васіля Быкава пад Мінскам
🔵Гарадскі пікнік Vulitsa Ezha ў МінскуГарадскі пікнік Vulitsa Ezha ў Мінску
🔵Купалле ў Азярцы
🔵Купалле ў Дукорскім маёнтку
🔵Фэст гістарычнай рэканструкцыі «Плоская гара» ў Віцебску
🔵«Па слядах Быкава», экскурсія да месца жыхарства Быкава ў Франкфурце
🔵Купалле ў Брэмене
🔵Купалле ў Вашынгтоне
🔵Агульнабеларускі купальскі пікнік у Варшаве
🔵Кава з Уладзімірам Арловым і Яраславам Іванюком у Гданьску
🔵Купалле ў Празе

↗️ Афіша імпрэз на выходныя
Па гэтай спасылцы адкрыецца без VPN.

📌 А каб не прапусціць беларускія мерапрыемствы ў сваім горадзе, раім падпісацца на тэлеграм-бот «Будзьма разам!».


Якія забабоны ў беларусаў-палешукоў?

📚 21 чэрвеня 1864 году у вёсцы Бялевічы Слуцкага раёну нарадзіўся Аляксандр Сержуптоўскі, беларускі фальклярыст, этнограф, публіцыст, мовазнавец.

Першыя ягоныя публікацыі зьявіліся ў 1891 годзе ў Менскіх губернскіх ведамасьцях. Спадар Сержуптоўскі дасьледвваў побыт у Слуцкім і Мазырскім паветах, а адначасова з вывучэньнем матэрыяльнай культуры зьбіраў казкі, легенды, паданьні – яны ўвайшлі ў зборнік “Казкі і апавяданьні беларусаў-палешукоў”.

🤓 На гэтым ён не спыняўся – свае назіраньні пра мову беларусаў ён выклаў у працы «Да пытаньня аб беларускай артаграфіі». У 1925 годзе Аляксандр Сержуптоўскі зрабіўся чальцом Інбелкульту, склаў зборнік беларускіх прыказак і прымавак, больш за 20 гадоў працаваў над дасьледваньнем “Побыт беларусаў”.

Што трэба ведаць перад тым, як крочыць на Палесьсе?

📚 Чытайце на Беларускай палічцы — Прымхі і забабоны беларусаў-паляшукоў

#мова @supermova #мовазнаўства #гісторыя #інбелкульт #палесьсе


Гісторыя Беларусі павінна пісацца з пункту гледжаньня беларуса.

🥳 Сёньня віншуем зь Днём народзінаў беларускага гісторыка, доктара гістарычных навук, прафэсара Валянціна Голубева.

👨‍🎓 У 1981 годзе ён скончыў гістарычны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту, прайшоў навуковыя стажыроўкі ў Жэнэўскім, Беластоцкім, Варшаўскім, Уроцлаўскім, Ягелонскім, Пазнанскім унівэрсытэтах, Віленскім пэдагагічным унівэрсытэце.

У 2006 годзе Валянцін Голубеў першым атрымаў узнагароду імя Льва Сапегі, што дазваляе цягам амаль году за кошт фундатараў займацца навуковаю працаю й выкладаць у 5 польскіх унівэрсытэтах. Спадар Голубеў мае вялікі досьвед выкладаньня гістарычных дысцыплінаў у Беларускім дзяржаўным унівэрсытэце, Беларускім дзяржаўным эканамічным унівэрсытэце, Беларускім гуманітарным ліцэі.

Па запрашэньні Зянона Пазьняка Валянцін Голубеў уступіў у Беларускі Народны Фронт і балатаваўся ад БНФ у дэпутаты на паўднёвым захадзе Менску. З 1990 па студзень 1996 году — дэпутат Вярхоўнага Савету Беларусі 12-га скліканьня, каардынатар Апазыцыі БНФ.

☝️ Ён упэўнены – гісторыя Беларусі павінна пісацца з пункту гледжаньня беларуса. А на пытаньне што будзе, калі беларусы не загавораць па-беларуску, ён упэўнена адказаў:

- Зьнікнуць. Але такога ня будзе.

📝 Чытайце артыкул — Валянцін Голубеў пра незалежнасьць

#мова @supermova #гісторыя #гісторыябеларусі


20 ЧЭРВЕНЯ:

🇧🇾 Нарадзіўся Валер Раеўскі, беларускі тэатральны рэжысэр, на працягу 35 гадоў быў галоўным рэжысэрам і мастацкім кіраўніком Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы. Прафэсар Беларускае акадэміі мастацтваў.
https://t.me/supermova/1849

❗️ Ён быў апазыцыянер. Ён змагаўся. Змагаўся за гонар, за праўду, за справядлівасьць ва ўсіх сваіх спэктаклях.

🔗 Чытайце больш у артыкуле — Раеўскі быў мяккім дысыдэнтам у мастацтве
__________________________________

🇧🇾 Нарадзіўся Жыгімонт Ваза, кароль польскі і вялікі князь літоўскі, кароль швэдзкі.
https://t.me/supermova/1850

▶️ Глядзіце Гісторыю пад знакам Пагоні — Жыгімонт Ваза

#мова #дзень
@supermova


Репост из: Толькі пра мову
Да стагодзьдзя з дня нараджэньня аднаго з найвыдатнейшых беларускіх творцаў. Думкі Васіля Быкава пра беларускую мову — глыбокія й трывожныя, а таму заклікаюць да дзеяньня.


Экзыстэнцыялізм Васіля Быкава.

🥳 19 чэрвеня 1924 — нарадзіўся Васіль Быкаў, выдатны беларускі пісьменьнік і грамадзкі дзяяч. 💪

🔥 Ён сказаў праўду пра вайну. Вайна Быкава сказала праўду пра чалавека. А чалавек Быкава нічога не сказаў. Нікога не асудзіў і не прамовіў патрэбных банальнасьцяў: сытуацыі пату не пасуе патас і трэба пачынаць спачатку. Ён нават не ўсьміхнуўся стомленай усьмешкай пераможцы, гэты быкаўскі чалавек, які раптам намацаў у сабе сэнс.

🔥 Бадай у кожным быкаўскім творы падзеі разгортваюцца ў сытуацыі пагранічча, яго героі нібыта ўвесь час рухаюцца на вузкім лапіку нічыйнай тэрыторыі, якую трэба адолець. Яны ня надта задумваюцца, чыёй воляй дадзеная ім гэтая спрэс замінаваная мяжа: паміж маральлю і выжываньнем, паміж «я» і «звыш-я», паміж ганьбаю і... Ня гонарам, не — проста адсутнасьцю ганьбы, на большае яны не прэтэндуюць. Мяжа паміж жыцьцём і сьмерцю, геамэтрычна простая і блізкая, як ніколі, ня надта дазваляе ім лавіраваць.

🔥 Ляндшафты ягонага сьвету, пераважна беларускія, свае, гіблыя — ідэальнае месца для такіх практыкаваньняў. Натыкаючыся ў тумане на сьцены, блытаючы сьляды, скочваючыся ў лагчыны, правальваючыся ў дрыгву, марна спрабуючы зьнікнуць, растварыцца ў гушчары — так спрабуюць пазьбегнуць выбару на гэтай зямлі. Але ён усё адно насьцігае.

© Сваю ўласную «ваенную» тэму Быкаў некалі сфармуляваў так: «Што такое чалавек перад зьнішчальнай сілаю бесчалавечых абставінаў? На што ён здольны, калі магчымасьці абараніць жыцьцё вычарпаны і прадухіліць сьмерць немагчыма?»

🔥 З самага пачатку Быкаў быў пасьлядоўна беларускі — і гэтая дарога, выкладзеная брукам яго ўсё больш значнага аўтарытэту, прывяла пісьменьніка туды, куды мусіла прывесьці: да «Жоўтага пясочку», да БНФ, да палітычнага змаганьня і ўрэшце — да духоўнага і інтэлектуальнага супраціву новай «народнай уласьці» і ад’езду за мяжу. Здаецца, Быкаў зрабіўся ледзьве ня самай вялікай «культурнай» паразай рэжыму: пасьля таго, як найбольш знанаму яшчэ з савецкіх часоў жывому беларускаму пісьменьніку вырашылі перакрыць кісларод, расталі апошнія ілюзіі што да прытомнасьці гэтай дзяржавы. Нават тым, хто ставіўся да «ўласьці» нэўтральна, стала зразумела, што адбываецца — асабліва ў «братняй Расеі», дзе Быкава цанілі і цэняць як свайго.

© У Нямеччыне да нашых пісьменьнікаў заўжды ставіліся са спачуваньнем. «...Тут нічога, апроч інтэрвію, надрукаваць немагчыма... Адно лепш — тут вясна ўжо на падыходзе, сьнегу няма (і не было), распускаюцца пупышкі на кустах. А ў Менску яшчэ, кажуць, сьнег. Але ня толькі сьнег, а і дрымучае ідыёцтва ўладаў, якімі кіруе „мазаічная псыхапатыя“...» Гэта ўрывак зь ліста Быкава.

📆 Чытайце Гамбурскі рахунак Бахарэвіча — Апошняе вымярэньне

🧨 Больш пра неверагодны лёс слухайце Васіля Быкава ў аўтабіяграфіі "Доўга дарога дадому", чытае сам аўтар, быццам размаўляе з табой сам насам.

#мова @supermova #героі #гонар #годна #белліт


Ягоная Беларусь была беларуская, сучасная, эўрапейская.

🥳 19 чэрвеня 1976 - нарадзіўся Уладзімер Каткоўскі, беларускі блогер, вэб-рэдактар сайту «Радыё Свабода», пачынальнік беларускай Вікіпэдыі

⚡️ Быў адным з пачынальнікаў беларускамоўнага інтэрнэту і яго актыўным і вядомым дзеячом.

⚡️ Пераклаў на беларускую мову інтэрфэйс вядомага пашукавіка Google, заснаваў Вікіпэдыю на беларускай мове (Удзельнік:Rydel).

⚡️ Супольна зь Янадай ён стварыў сайт "Літванія, зямля ліцьвінаў".

🧨 Заўсёды актыўна змагаўся за распаўсюд беларускай мовы і аб’ектыўнай інфармацыі пра Беларусь у інтэрнэце.

✨Беларусь жыве ў вольным сеціве і пачуваецца там усё больш упэўнена. Часам здаецца, што, ня маючы свайго віртуальнага аблічча, краіна даўно страціла б і так званае рэальнае. А ў вачах сьвету ня мела б і зусім ніякага. У нейкім сэнсе інтэрнэт уратаваў Беларусь у яе самыя цёмныя часы.

І ў гэтым немалая, а можа, і асноўная заслуга Ўладзімера Каткоўскага, аднаго са стваральнікаў беларускай інтэрнэт-прасторы, самага папулярнага беларускага блогера пачатку новага стагодзьдзя, вэб-майстра, пра якога кажуць, што роўных яму не было, карыстальніка rydel23, жыцьцё якога трагічна абарвалася, калі яму ішоў трыццаць першы год. Чалавека, якога сёньня, у дзень ягонага нараджэньня, нельга ня ўспомніць добрым і удзячным словам.

🗽Чытайце Імёны Свабоды — Уладзімер Каткоўскі

✨ Наогул, ягоная асоба — прыклад таго беларускага нацыяналізму, які ніхто не наважыцца назваць ні пячорным, ні ўчорашнім, архаічным, ні «апошнім прытулкам нягоднікаў», як любілі гэта рабіць пры жыцьці Каткоўскага розныя расейскамоўныя белорусскіе інтэлектуалы. Ягоная Беларусь была беларуская, сучасная, эўрапейская — іншая Беларусь, цікавая сабе, цікавая іншым.

Каткоўскі — рупны вэб-мастак,
Умее зрушана, нязмушана
Сайт па-крывіцку ўбачыць так,
Што сайт
Рашуча зьбеларушвае
Ўсіх праз дапытны інтэрнэт,
Каму баліць крывіцкі сьвет.

📕 Рыгор Барадулін — Дуліна ад Барадуліна

#мова @supermova #гонар #годна #героі #каляндар


Сэрца паўстанца

😜 18 чэрвеня 1806 года — нарадзіўся Міхал Валовіч

Восем
тысяч шпіцрутэнаў, калесаваньне, чвартаваньне – так гучаў карны прысуд, вынесены 27-гадоваму шляхціцу Валовічу. Гродзенскі губэрнатар праявіў “гуманізм”: цяжкія катаваньні былі замененыя на павешаньне. Цела Валовіча было ўначы вывезенае і схаванае на адным з вапнавых карʼераў, каб паплечнікі не знайшлі і не зрабілі месцам шанаваньня.

Міхал Валовіч браў удзел у паўстаньні 1830–1831 гадоў, пасьля паразы эміграваў у Францыю. Само паўстаньне ацэньваў крытычна: маўляў, яно бараніла інтарэсы шляхты і не ўлічвала сялянаў, таму і прайграла. Так, Валовіч далучыўся да экспэдыцыі Заліўскага з мэтай падняць на барацьбу ўвесь край, меўся ачоліць Слонімска-Наваградзкую акругу.

19 сакавіка 1833-га паўстанцы перайшлі мяжу. Дзейнасьць пачалі на Слонімшчыне: з вакольных вёсак да іх пацяклі сяляне. Атрад акружылі царскія войскі над Шчарай, Валовіч з паплечнікамі трапіў у палон, быў пакараны сьмерцю.

▶️ Глядзіце відэа пра продка з роду Валовічаў — Гісторыя пад знакам Пагоні. Астафей Валовіч

Хто млявы, а хто жвавы,
Але дурыць дзяржаву для нас сьвятая справа,
Сьвяцей ад іншых справаў,
А ўверачы, па працы, прыемна для паўстанца,
Туды накіравацца, дзе ўвесь танцпляц паўстаў.

Сэрца паўстанца б'ецца ў рытме танца,
Хочацца паўстанцу танцы распрыгоніцца


🎧 Слухайце Крамбамбулю — Сэрца паўстанца

@supermova #паўстанцы #валовічы


Код адсутнасьці. Асновы беларускай ментальнасьці

🥳 18 чэрвеня 1950 — нарадзіўся Валянцін Акудовіч, беларускі філёзаф, паэт, літаратурны крытык.

⚡️ «Хросны бацька» літаратурна-мастацкага руху авангардыстаў «Бум-Бам-Літ»

📕 Чытайце Код адсутнасьці - кніга беларускага філёзафа, якая паўстала зь лекцыяў у @bielaruski_kalehijum/playlists' rel='nofollow'>Беларускім Калегіюме аб беларускай мэнтальнасьці.

⚡️ Пасьля віхураў 20 стагодзьдзя, напрыканцы Беларусь стала незалежнай.
⚡️ Аднак усе мары і надзеі беларускага адраджэньня пачатку дзевяностых гадоў мінулага стагодзьдзя апынуліся марнымі аўтар прапнуе свае адказы на пытаньне чаму так сталася.
⚡️ Чаму дэмакратычныя і незалежніцкія памкненьні не былі ўспрынятыя большасьцю беларускага грамадзтва?
⚡️ Чаму зьнішчаецца мова і культура беларусаў на гэты я ды іншыя пытаньне адказ знойдзеце ў гэтым выданьні.

⚡️ Аўтар у пачатках паўстаньня беларускай нацыі шукае тыя ключавыя моманты, што паўплывалі на фармаваньне беларускай мэнтальнасьці ў сучасным выглядзе.
⚡️ Аўтарскія адказы на пытаньні беларускай мэнтальнасьці не прэтэндуюць на ісьціну апошняй інстанцыі, але даюць глебу да разважаньняў і дыскусіі наконт беларускай нацыі.

⏸Глядзіце іншыя лекцыі @bielaruski_kalehijum/playlists' rel='nofollow'>Беларускага Калегіюма

#мова @supermova #філязофія

Показано 20 последних публикаций.