Жадаць VS Зычыць
Мы прывыклі ўжываць слова жадаць у віншаваньнях у значэньні “хацець для некага” — нейкага дабра. Але гэтае слова перш абазначала “моцна хацець для самога сябе”.
Вы ў мяне жаданыя госьцікі, — сымпатычны прыклад з Івана Насовіча, так казалі і беларусы ХІХ стагодзьдзя. Жадаць — слова агульнаславянскага паходжаньня, з пачатным значэньнем “мець смагу, моцна хацець” (параўнайма расійскі царкоўнаславянізм жаждать).
Але здаўна асноўнае беларускае слова ўласна для віншавальна-натхняльнай формулы: зычу, зычэньні.
Шырэй кажучы, зычыць — гэта дзяліцца:
Чаго сабе ня хочаш, таго і другому ня зыч (прыказка).
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Зычыць (некаму) — wish
Хацець, жадаць (сабе) — desire
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Не зыч ліха другому, каб ні давялося самому — прыказваюць таму, хто цешыцца з чужой бяды.
Прыказкі Лагойшчыны.
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Не гняві Бога, не жадай чужога —
На чужой каравай рот не разевай.
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Слоўнік І. Насовіча. 1870г.
Пазычыць — 1. пожелать 2. посоветовать
Віншаваць ‘вітаць, славіць каго-небудзь з выпадку знамянальнай даты ці радаснай падзеі’ (БРС, КТС, Шпіл., Мал., Гарэц., Касп., Нас.), ст.-бел. виншовати ‘зычыць’ (з XVI ст.).
Укр. віншувати, вінчувати, польск. winszować ’віншаваць, выказваць зычэньні’, уст. ‘зычыць каму-небудзь’.
📷 Pan Litoŭski — Жадаць VS Зычыць
@supermova @PanLitoŭski #мова #панлітоўскі #ужываймасваё
Мы прывыклі ўжываць слова жадаць у віншаваньнях у значэньні “хацець для некага” — нейкага дабра. Але гэтае слова перш абазначала “моцна хацець для самога сябе”.
Вы ў мяне жаданыя госьцікі, — сымпатычны прыклад з Івана Насовіча, так казалі і беларусы ХІХ стагодзьдзя. Жадаць — слова агульнаславянскага паходжаньня, з пачатным значэньнем “мець смагу, моцна хацець” (параўнайма расійскі царкоўнаславянізм жаждать).
Але здаўна асноўнае беларускае слова ўласна для віншавальна-натхняльнай формулы: зычу, зычэньні.
Шырэй кажучы, зычыць — гэта дзяліцца:
Чаго сабе ня хочаш, таго і другому ня зыч (прыказка).
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Зычыць (некаму) — wish
Хацець, жадаць (сабе) — desire
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Не зыч ліха другому, каб ні давялося самому — прыказваюць таму, хто цешыцца з чужой бяды.
Прыказкі Лагойшчыны.
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Не гняві Бога, не жадай чужога —
На чужой каравай рот не разевай.
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
Слоўнік І. Насовіча. 1870г.
Пазычыць — 1. пожелать 2. посоветовать
Віншаваць ‘вітаць, славіць каго-небудзь з выпадку знамянальнай даты ці радаснай падзеі’ (БРС, КТС, Шпіл., Мал., Гарэц., Касп., Нас.), ст.-бел. виншовати ‘зычыць’ (з XVI ст.).
Укр. віншувати, вінчувати, польск. winszować ’віншаваць, выказваць зычэньні’, уст. ‘зычыць каму-небудзь’.
📷 Pan Litoŭski — Жадаць VS Зычыць
@supermova @PanLitoŭski #мова #панлітоўскі #ужываймасваё