Супер Мова

«Трывай ледзь, але дыхай назло ім»!

🎂 Сёньня дзень народзінаў у лідэра J:морс Уладзімера Пугача, які нарадзіўся 18 красавіка 1976 у г.Пінск.

У дзень народзінаў свайго лідэра Ўладзімера Пугача гурт J:МОРС прэзентуе новы сінгл «Зброя», у якім апавядае пра перажытае, пра тое, што дапамагае, пра надзею.

Трывай ледзь, але дыхай назло ім
Твой пульс у сусьвеце самая злая зброя
Дзе сонца жывое і неба над намі
Там і ёсьць наш лёс

"Чым далей ад дома, тым больш яго не хапае, тым вастрэй адчуваеш сябе яго часткай. Шукаеш сябе ў сьвеце, знаходзіш цэлы сьвет у сабе... «Зброя» — гэта песьня-напамін. Як бы ні было цяжка, якія б перашкоды ні сустракаліся на шляху, якім бы змрочным часам ні здавалася жыцьцё — трымайся, усьміхайся, ідзі наперад разам з такімі ж, як ты. Спрабуй зьмяняць сябе, пакрысе мяняючы сьвет вакол. Гэта і ёсьць наша зброя..." — пракамэнтаваў новую песьню Ўладзімер Пугач у Instagram гурта.

⏸ Мы падтыхтавалі вам спіс песень на беларускай мове з усіх альбомаў J:Морс

🎉 Віншуем годнага беларускага музыку з Днём народзінаў! Зычым творчага натхненьня і плённай працы 🙌

@supermova @j_mors @budzmaorg #мова #пінск #музыка #jморс

Гісторыя яшчэ скажа праўду пра нас.

Пачвары ненавідзяць прыгожых, дурні зьдзекуюцца з разумных, нікчэмнасьці забіваюць таленавітых, а ўлада рабоў зьнішчае вольных. Толькі за адну ноч – на 30 кастрычніка 1937 году - савецкія ўлады застрэлілі больш за 100 асобаў беларускай эліты.

Сярод іх быў беларускі пісьменьнік, празаік Платон Галавач.

✨ Ён нарадзіўся 18 красавіка 1903 году ў вёсцы Бабруйскага павету. Зь лістапада 1929 да сакавіка 1930 спадар Галавач працаваў намесьнікам наркама асьветы БССР, кіраваў літаратурнай арганізацыяй “Маладняк”, у розны час рэдагаваў часопісы “Маладняк” і “Полымя”.

📚 Пісаць творы Платон Галавач пачаў у 1921 годзе – выйшла першае апавяданьне “Загубленае жыцьцё”, а праз некалькі гадоў - кніга апавяданьняў “Дробязі жыцьця”. Шматлікія аповесьці й нарысы былі зьвязаныя з тэмай грамадзянскай вайны й жыцьцём вёскі. Творы карысталіся посьпехам: іх перакладалі на расейскую, польскую, украінскую, чэскую й іншыя мовы. Але шмат з задуманага засталося няскончаным – у тым ліку кніга пра паўстаньне 1863-1864 і Кастуся Каліноўскага.

🔺 Паводле сучасьнікаў:

“Платон Галавач быў рослы, стройны, прыгожы малады чалавек зь бялявай чупрынай, якой не стараўся закрываць свой шырокі й высокі лоб, з блакітнымі вачамі, белымі, як цукар, зубамі, з правільнымі рысамі твару, на якім заўсёды зьзяла ўсьмешка, акуратна апрануты й абуты. Пераважна любіў хадзіць у сьветла-шэрым касьцюме й белай кашулі-касаваротцы, вышытай беларускім народным арнамэнтам і падпяразанай тонкім поясам з кутасамі. Ён заўсёды з кожным быў прыветлівы й стараўся трымацца роўным”.

📝 Чытайце артыкул — Платон Галавач, які перад расстрэлам напісаў...

Яго арыштавалі 11 жніўня 1937 году ў Менску па адрасе: вул. Маскоўская, д. 8/1, кв. 34. Падчас ператрусу сьледчыя канфіскавалі 67 сшыткаў рукапісаў (магчыма, сярод іх быў і раман “Ён”).

Перад судом Платон Галавач пакінуў у камэры запіску: “Таварышы, даруйце, калі чым вінаваты перад вамі. Гісторыя яшчэ скажа праўду пра нас. Платон”.

Тройкай НКУС асуджаны як “арганізатар тэрарыстычнае групоўкі” й за “правядзеньне нямецкай дзейнасьці” да вышэйшае меры пакараньня з канфіскацыяй маёмасьці.

📚 Чытайце яго творы Кнак, Уцякач і Праз гады на Кніжнай палічцы

#мова @supermova #літаратура

Беларускі Расамаха
Стварыў першы Віленскі музэй старажытнасьцяў,
а яго зьнішчыў Мураўёў-Вешальнік.

18 красавіка 1814 году ў Лагойску нарадзіўся Яўстах Тышкевіч, беларускі археоляг, гісторык, этнограф, краязнаўца, музэязнаўца, а таксама адзін з заснавальнікаў беларускай навуковай археалёгіі. Постаць Яўстаха Тышкевіча настолькі шматгранная, што расказаць пра яго ў двух словах немагчыма. Сабралі самую важную інфармацыю ў 11 цікавых фактаў.

⏸Глядзіце на канале Гарошак - Яўстах Тышкевіч

1️⃣ Яўстах Тышкевіч быў ганаровым чальцом Пецярбурскай акадэміі навук, чальцом Дацкага таварыства аматараў паўночных старажытнасьцяў, Стакгольмскай Каралеўскай акадэміі выяўленчага мастацтва й старажытнасьцяў, Лёнданскага археалягічнага інстытуту.

2️⃣ З 1837 году спадар Тышкевіч кожнае лета дасьледаваў курганы на Лагойшчыне, Барысаўшчыне, Меншчыне, у Друцку, Лідзе, Крэве, Міры, Гальшанах.

3️⃣ Не зважаючы на свой графскі тытул, Яўстах разам з братам і бацькам бралі ў рукі рыдлёўкі й з дапамогай навакольных сялянаў раскопвалі старажытныя курганы.

4️⃣ Пераапрануўшыся ў простае адзьдзеньне, Яўтах Тышкевіч хадзіў па вясковых хатах, каб паслухаць і запісаць народныя песьні, легенды, паданьні й гутарку сялянаў пра побыт.

5️⃣ Менавіта спадар Тышкевіч адзначыў этнавызначальныя прыкметы крывіцкіх курганоў, тым самым даўшы ключ для вызначэньня тэрыторыі расьсяленьня крывічоў.

6️⃣ Ягоныя высновы, падмацаваныя пазьнейшымі археалягічнымі дасьледаваньнямі, сёньня зьяўляюцца пануючай думкай пра адзінства паходжаньня славянскай і балцкай культураў на Беларусі.

7️⃣ Стаў першым беларускім архіёлягам 1-й паловы XІX стагодзьдзя, які накіраваўся за мяжу, каб пераймаць досьвед калег.

8️⃣ Выдаў грунтоўнае «Апісаньне Барысаўскага павета», дзеля чаго дасканала дасьледваў і зьбіраў першакрыніцы па гісторыі, геаграфіі, этнаграфіі, літаратуры, мастацтве, археалёгіі, тапаніміцы, фальклёры.

9️⃣ Яўстах Тышкевіч імкнуўся растлумачыць сувязь паганскіх абрадаў, элемэнты якіх замацаваліся й у хрысьціянскіх вераваньнях.

🔟 У запісах Я. Тышкевіча сабрана каля 450 прымавак і прыказак. Ён сьцьвярджаў: «Народная паэзыя дае нам магчымасьць пазнаць пачуцьці народа, а прымаўкі — пазнаёміцца зь яго розумам».

1️⃣1️⃣ Стварыў першы грунтоўны музэй старажытнасьцяў. Яго абралі старшынём гэтага музэю.

📰 Чытайце — Ліцьвінскі арыстакрат з рыдлёўкай і стваральнік Віленскага музэя старажытнасьцяў

Як гэта часта бывае з казённай адміністрацыяй, напалоханыя паўстаньнем 1863-1864 гадоў чыноўнікі пачалі разглядаць музэй як адзін з цэнтраў “польскай інтрыгі”. Мураўёў-Вешальнік афіцыйна забараніў яго ў 1864 годзе, а “шкодныя” экспанаты накіраваліся ў Маскву. Вызвалены ад усіх пасад, абражаны й зьняважаны, Яўстах Тышкевіч у 1865 годзе пакінуў Вільню. Пазьней частку твораў, дзякуючы намаганьням беларускага археоляга Івана Луцкевіча, адшукалі й вярнулі ў Беларускі музэй у Вільні.

⏸Глядзіце Адраджэнне гісторыі Беларусі — Яўстах Тышкевіч і Віленскі музей старажытнасцяў

🚀 Свой унёсак робіць сучасьнік аналітык Ігар Тышкевіч з тэзай "думаць не балюча", а развіваць крытычнае мысьленьне карысна. Падпісвайцеся і чытайце яго канал @slavic_brotherhood і глядзіце яго youtube iharTyshkievich. Годныя людзі побач!

#мова @supermova #археалёгія #тышкевічы #музэі

«Пра музыку тоўстых».

Музыка — гэта тое, што нельга выказаць словамі. Калі ты не Максім Горкі, вядома. Максім Горкі мог выказацца словамі нават там, дзе іншыя саромеліся або апускалі рукі — пра Салаўкі, пра Беламорскі канал, напрыклад, пра тое, як на ягоным будаўніцтве «праўда калектыўнай працы пахіснула ў гэтых паўлюдзях, ідалапаклоньніках прыватнай уласнасьці, Заалягічнае індывідуальнае».

А вось можна пра джаз, Аляксей Максімавіч? Отчего ж нельзя, ізволь, голубчік.

18 красавіка 1928 году ў газэце «Праўда», № 90, выйшаў вялікі артыкул вялікага пралетарскага пісьменьніка «Пра музыку тоўстых». Артыкул не артыкул, хутчэй — эсэ, хаця такімі словамі тады ня надта раскідваліся. Першы савецкі тэкст, дзе вуснамі спэцыяліста патлумачана, што такое джаз, і дзе рэцэпт схудненьня для ягоных слухачоў.

Пачынаўся ён словам «Ноч». Ноч была італійская — Горкі пісаў сваё эсэ ў Сарэнта, даволі далёка і ад «Праўды», і ад першай пяцігодкі, і ад ОГПУ. І вось там, пад італійска-фашыстоўскім начным небам, у цудоўнай цішыні, сядзіць вялікі пралетарскі пісьменьнік і гартае лісты, дасланыя яму захопленымі чытачамі. Гартае і думу думае: дум, дум, дум... Пра Вавілава, пра Мічурына, пра Паўлава і Рэзэрфорда... І тут суседзі, а трэцяй гадзіне ночы, без абвяшчэньня вайны, раптам уключаюць радыё — і ночы няма, як не было, і цішыні больш няма, і наогул — быццам бы нябёсы адчыніліся, і адтуль проста на галаву вялікага пралетарскага пісьменьніка звалілася бомба, мацнейшая за Фаўста Гётэ...

🗓 Чытайце Каляндар Бахарэвіча — Eine kleine Nachtmusik

⏸Глядзіце LIVE: Павел Аракелян & The Outsiders - Джаз Свабоды

❔Ведаеце яшчэ беларускіх выканаўцаў "музыкі тоўстых"? Пішыце ў каментарах😎

@supermova #мова #каляндар #джаз

Рамантыка часам моцна засьціць вочы.

Уначы 17 красавіка 1961 году марскі дэсант, складзены з кубінскіх эмігрантаў, высадзіўся ў сябе на радзіме ў затоцы Качынас, каб паспрабаваць скінуць рэжым Фідэля Кастра.

Каля дзьвюх тысяч чалавек, пераважна студэнты і былыя вайскоўцы Батысты, узброеныя ў Амэрыцы, прынялі бой з арміяй Кастра ў раёне Плая-Хірон — і гэта была толькі частка пляну ўварваньня, хаця і адна з найважнейшых. Спачатку ім удалося замацавацца на ўзьбярэжжы, але потым урадавыя войскі, зброя ў якіх была пераважна савецкай вытворчасьці, на працягу трох дзён толькі й рабілі, што грамілі няпрошаных гасьцей. Уварваньне скончылася правалам, грамадзянская вайна на Кубе згасла, як сьлед не разгарэўшыся. Згубіўшы каля паўтараста чалавек забітымі і 1300 чалавек палоннымі, эмігранты адступілі і эвакуаваліся назад у ЗША.

Можна ўявіць сабе гэты дэсант — як яны высаджваюцца ўначы на родны бераг, і кожны ведае, што, напэўна, ідзе на верную сьмерць. І кожны не сумняваецца, што ідзе на яе за свабоду. Савецкія байкі пра наймітаў даўно сьпісаныя ва ўтыль: каля Плая-Хірон кубінцы ваявалі з кубінцамі, і ваявалі за ідэю. За сваё бачаньне Кубы, волю якой яны ўяўлялі па-рознаму. Гэтаксама пяць гадоў перад тым за некалькі соцень кілямэтраў на ўсход ад Плая-Хірон і затокі Качынас высаджваліся з купленай у амэрыканцаў яхты самі барбудас.

Цяпер жа бакі памяняліся месцамі. І ўсё ж тым, хто высадзіўся на Плая-Хірон, чагосьці не хапала. Таго, без чаго яны былі асуджаныя на паразу. Харызмы.

❗️«Мне ня трэба ўлады, — усьміхаючыся, казаў Кастра пасьля перамогі сваёй рэвалюцыі. — Паеду ў вёску і буду працаваць там адвакатам». Неўзабаве ён закрые апазыцыйныя газэты, ліквідуе незалежныя прафсаюзы, кіне ў турму іншадумцаў і навадніць краіну агентамі свайго «чырвонага гестапа» — DSE. Расстрэлы зробяцца звычайнай справай. А самым любімым спосабам падымаць кубінскую эканоміку зробіцца выкарыстаньне працы зьняволеных, якіх у краіне стане значна больш, чым турыстаў...

Ад барвовай зары на высьпе Свабоды яе жыхары ўцякалі, як ад чумы, яшчэ да падзеяў на Плая-Хірон. Пасьля 1961-га ўцёкі зрабіліся масавымі. Кубінскія бальсэрас, людзі, якія на сваіх плытах, бальсас, плывуць у Флорыду і на Гуантанама, ужо нікога не зьдзіўлялі. Палымяныя рэвалюцыянэры, якія дарваліся да ўлады, каб вызваліць няшчасных працоўных ад крывавага Батысты, закідвалі зь верталётаў тыя крохкія плыты мяхамі зь пяском. У 1994-м, за адзін год, так загіне сем тысяч чалавек. Людзі пусьціліся наўцёкі: ад бяспраўя, прымусовай працы, канцлягераў, жабрацтва і пошласьці дыктатуры.

У васьмідзясятых у Гаване каля пасольства Пэру сто дваццаць пяць тысяч кубінцаў будуць патрабаваць ад уладаў даць ім выязныя візы. І хто — самыя бедныя, простыя секары трысьнягу, самы рэвалюцыйны, здавалася б, элемэнт...

Эх, Куба, любоў мая... Не ацанілі яны той перамогі. Ненадоўга хапіла харызмы.

🗓 Чытайце Каляндар Бахарэвіча — Свабода ў кубе

🎧 Слухайце Neuro Dubel — Куба

▶️ Глядзіце Куба - гэта востраў несвабоды, галечы, галечы і экспарту тэрарызму

@supermova #мова #каляндар

Ганарыўся гісторыяй Беларусі

17 красавіка 1936 — нарадзіўся Міхась Рудкоўскі (в. Востраў Ганцавіцкі р-н), беларускі паэт, перакладнік і публіцыст, тэлежурналіст.

🌟У 1962-1981 гадох працаваў старшым рэдактарам літаратурна-драматычных і музычных праграмаў Берасьцейскай абласной студыі тэлебачаньня. Журналіст Міхась Рудкоўскі стварыў шэраг дакумэнтальных фільмаў, велізарную колькасьць літаратурных і краязнаўчых перадач, якія былі высока ацэненыя сучасьнікамі.

❗️Усе яны выхоўвалі любоў да беларускай мовы і роднага краю.

🌟Улюблёны ў сваю родную беларускую зямлю, яе людзей, большасьць сваіх твораў Міхась Рудкоўскі прысьвяціў Заходняму Палесьсю. Мала які іншы паэт столькі вершаў прысьвяціў роднай старонцы, Берасьцейшчыне, Палесьсю, Белавескай пушчы.

❗️Паэт ганарыўся гісторыяй Беларусі, жыў трывогамі сучаснасьці, задумваўся над нашай будучыняй.

©️ «Іронія, сарказм, гратэск, фарс - усё гэта вымушаныя абставінамі рэагаваньні паэта, яго душы, якая прагне жыць сумленна і разумна ў сумленным і разумным чалавечым сьвеце. Так, душа паэта ведае, што не спасьцігла ўсёй сутнасьці быцьця, але ня здасца яна на ласку моды, ня клюне на прынаду таннага посьпеху, бо знаёмы ёй спрадвечны вопыт народу, мудрасьць вякоў, каштоўнасьці сапраўдныя і хуткаплынныя. Сучаснасьць тады набывае цану, калі вытрымлівае выпрабаваньне кантэкстам вечнасьці».

М.Рудкоўскі найперш паэт Беларусі, творца нацыянальнага маштабу. Шмат вершаў ён прысвяціў Радзіме, паэт не саромеецца ў сваіх шчырых прызнаннях Бацькаўшчыне: "Як цябе не любіць, як табою не ганарыцца, прыгажуня ў суквецці вясны — Беларусь".

🔗 Чытайце артыкул - “Мая любоў высокая, бы ранне…”

💥 У Востраўскай сярэдняй школе ёсць літаратурны музэй М. Рудкоўскага. У музэі прадстаўленыя асабістыя рэчы паэта, фатаграфіі, зборнікі вершаў, успаміны родных і сяброў Міхася Рудкоўскага. Раім наведаць😉

#мова @supermova #востраў #берасьце #ганцавічы #музей

Прэзідэнт БНР.

😘 4 красавіка1557 — нарадзіўся Язэп Варонка, беларускі палітычны дзяяч. Старшыня ўраду й міністар унутраных і замежных справаў БНР.

У сакавіку 1918 году ў Радзе БНР вызначыліся прыхільнікі трох галоўных саюзаў БНР. Гэта былі саюз з Расіяй, саюз з Германіяй і саюз з Украінай. Тлумачылася ўсё проста: кожная зь пералічаных краін ужо захапіла частку тэрыторыі Беларусі, мела намер аформіць гэты захоп як частку сваёй тэрыторыі, ці, як Германія, перадаць захопленыя беларускія землі краінам-саюзьніцам — Летуве і Польшчы.

▶️Глядзіце ТРЫЗУБ І ПАГОНЯ — ПАДЛЯШША: беларусы і ўкраінцы ў Польшчы. Ці МАГЧЫМА нам жыць БЕЗ канфліктаў?

Пасьля візыту ў Германскую амбасаду ў Кіеве прэзыдэнтам Рады І. Серадой, прэзыдэнтам сакратарыяту Я. Варонкам і пяцьцю радаўцамі была накіраваная тэлеграма на імя германскага імпэратара Вільгельма ІІ са словамі падзякі за вызваленьне Беларусі «ад цяжкаго ўціску чужаго пануючаго зьдзеку і анархіі» і просьбай узяць Беларусь пад апеку Германіі. Германія, аднак, ніяк не адрэагавала на прапанову, і надзеі на яе дапамогу аказаліся марнымі.

Гэтая тэлеграма мела дрэнныя наступствы. Адзінства беларускіх палітычных сілаў было скасаванае. 1 мая ад удзелу ў працы ўрада адмовіліся Грыб і Бадунова, кабінэт Варонкі выйшаў у адстаўку, самая буйная палітычная партыя — Беларуская Сацыялістычная Грамада — распалася на тры партыі.

У архіве захавалася запіска невядомай асобы Язэпу Варонку: «Дзядзька Язэп, рыхтуйцеся, на вас будуць выліваць памыі».

❗️На жаль, «выліваць памыі» на сваіх паплечнікаў на доўгі час стала характэрным для беларускай палітычнай эліты.

📰 Чытайце артыкул — Раскол у шэрагах Рады БНР

«Пасля акупацыі Беларусі, Язэп Варонка выязджае на эміграцыю, каб далей змагацца за незалежнасць свае Бацькаўшчыны. Па некаторым часе выязджае ў ЗША, арганізуе там Беларускую Нацыянальную Раду і выдае першы беларускі часопіс у Амерыцы «Беларуская Трыбуна».

📰 Чытайце біяграфію — Язэп Варонка — прэзідэнт БНР

Было вядома, што першы старшыня Народнага Сакратарыята Беларускай Народнай Рэспублікі Язэп Варонка пахаваны на праваслаўных могілках у Чыкага, але дзе канкрэтна — ніхто ня ведаў. І вось навіна: Варонкава магіла знойдзена.

🗺 Знойдзеная магіла кіраўніка ўрада БНР Язэпа Варонкі

@supermova #мова #бнр

І зноў час сагравацца – гатуем узвар, але не зусім звычайны: з дадаткам чабора і мяты 🌱.

Вазьміце:

сухія яблыкі і грушы – 0,5 кг
чабор і мята – невялікі пучок
вада – 2 л

🍎 Дадайце яблыкі і грушы ў кіпень, дадайце мяту і чабор. Пры гэтым не варта церушыць зёлкі.

☝️ Дарэчы, рассыпістыя зёлкі можна закруціць у марлю, каб яны не засмецілі ўзвар.

🍎 Варыце 30 хвілінаў, потым пакіньце ўзвар насычацца сухафруктамі. Цукар дадаваць не трэба – напой і так будзе салодкім.

Прыемнага вечара!

#мова @supermova #напоі

Бомба — гэта яшчэ ня ўсё.

...Аўтарства выразу «халодная вайна» прыпісваюць дарадцы прэзыдэнта Трумэна Бэрнарду Баруху, які 16 красавіка 1947 году ўжыў яго ў сваёй прамове ў Паўднёвай Караліне. «Давайце не дазволім нас падманваць, — сказаў ён. — Мы знаходзімся ў стане халоднай вайны». Фраза спадабалася, яе падхапілі.

Той Бэрнард Барух быў асобаю прыкметнай. Палітык і фінансіст, а паводле савецкай тэрміналёгііі, спэкулянт: «спэкулянт — гэта чалавек, які назірае за будучыняй і дзейнічае яшчэ да таго, як яна надыдзе», казаў Барух і меў рацыю, бо ў Амэрыцы за спэкуляцыю не расстрэльвалі, а рабілі дарадцам прэзыдэнта. Яшчэ ў трыццатых ён пісаў: «Кожны ўзяты асобна чалавек дастаткова разумны і разважлівы. Але калі ён робіцца часткай натоўпу, дык адразу ператвараецца ў ідыёта. Сьвет ведаў натоўпы лінчавальнікаў і крыжовыя паходы, наплывы людзей у банкі з патрабаваньнем вярнуць уклады і пажары, якія, калі б людзі не панікавалі, маглі б абысьціся без ахвяраў.».

Хаця існаваў чалавек, які памераў новай вайне тэмпэратуру раней за Баруха. Гэтым чалавекам быў Джордж Оруэл, які ў кастрычніку 1945-га апублікаваў эсэ «Вы і атамная бомба». Але да пісьменьнікаў прыслухоўваюцца радзей, чым да спэкулянтаў. Ня вераць, і правільна робяць. Зь імі кашы ня зварыш. І вайны не разагрэеш.

▶️Глядзіце фільм — Опенгеймер (беларускія субтытры)

Кожны савецкі чалавек — вэтэран халоднай вайны. Нават той, каму пажыць пад сярпом і молатам давялося нядоўга. Нам, па вялікім рахунку, усім пасьведчаньні трэба выдаць і пуцёўкі бясплатныя ў Турцыю, малако наліваць бясплатнае і мэдалі на грудзі начапіць: «За абарону тылу».

Бо той тыл фактычна і быў фронтам. Палітінфармацыі, «Міжнародная панарама», шпіёнаманія, грамадзянская абарона, «Зарніца», першыя савецкія баевікі, дзе ворагам быў нязьменны амэрыканец. Дзядзя Сэм. Забі амэрыканца. Мішэні мелі сылюэты чалавека «адтуль». Усе гарэлі халодным полымем у гэтым інфэрнальным савецкім танку: і дзеці таксама.

...На паўночнакарэйскім дзяржаўным сайце заўжды можна было знайсьці нямала займальных матэрыялаў, а цяпер дык і пагатоў. «Галоўным зачыншчыкам стварэньня цяперашняй суворай сытуацыі ёсьць адміністрацыя Белага дому і ваяўнічыя элемэнты Пэнтагону, якія шалеюць з мэтай зь пірацкай лёгікай пасягнуць на наш сувэрэнітэт і разбурыць нашую дастойную сыстэму!» — піша ён «у газету». — «Няма ў сьвеце тых, хто здольны перамагчы наш народ і нашае войска, якія магутным поступам крочаць наперад пад кіраўніцтвам вялікай партыі!»

Праўда, ягоную «наймацнейшую дзяржаву» да звышдяржаваў неяк рука не падымаецца аднесьці. Бомба — гэта яшчэ ня ўсё.

🗓 Чытайце Каляндар Бахарэвіча — Радасьць паразы

Яна тая ня кім здаецца
Як інфекцыя знiшчае месца
Яд хавае, паказвае радасьць
Без сумневу верылі ў сьвятасьць

Вова будзе танцаваць
На вашых магілах
Такі мілы

🎧 Слухайце NOCHY — Лола (Lyric Video)

@supermova #мова #каляндар

Гонар і годнасьць!

😎 15 красавіка 1967 — нарадзіўся Сяргей Бульба, палітычны дзеяч, адзін з заснавальнікаў БЗВ і "Белага легіёну".

У 1989 годзе быў адным з двух дзейных афіцэраў — заснавальнікаў Беларускага народнага фронта «Адраджэньне».

Быў адным са стваральнікаў Беларускага згуртаваньня вайскоўцаў у 1991 годзе.

Ва ўсіх рэгіёнах Беларусі на базе Беларускага згуртаваньня вайскоўцаў былі створаны структуры ДРАБаў (Дружыны рэгіянальнай аховы і бясьпекі). На базе «Чорных драбаў» узнік «Белы легіён». У 1995 годзе Сяргей Бульба ўзначаліў яго.

🎧 Слухайце вайскова-патрыятычны альбом — Белы Легіён

Восеньню 1996 году невядомымі спэцслужбамі вывезены ў лес каля Слуцку. Паводле яго слоў, ён перажыў клінічную сьмерць і тры тыдні правёў у шпіталі.

▶️Глядзіце — Белы легіён і Сяргей Бульба

Двойчы пасьпяхова (2003 і 2008) удзельнічаў у выбарах у Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу РБ, але не быў дапушчаны ў яе. Да 2008 году займаўся прадпрымальніцкай дзейнасцю ў Беларусі.

7 ліпеня 2008 году былых кіраўнікоў «Белага легіёна» — Ігара Корсака, Міраслава Лазоўскага і Сяргея Бульбу затрымалі па справе выбуху 3 ліпеня 2008 году ў Менску і неўзабаве вызвалілі з-пад варты.

Пасьля 2008 году ў Беларусі быў рэдка, жыў у Нэпале, Індыі, Лацінскай Амэрыцы, 8 гадоў пражыў у Тыбеце.

▶️Глядзіце лекцыю Сяргея Бульбы — ЧЫМ НЕПАЛ ПАХОЖ НА БЕЛАРУСЬ

У 2013 годзе перабраўся на сталае жыхарства ва Ўкраіну, дзе жыў да 2022 году і стварыў шэраг фондаў: «Беларуска-украінскі саюз» і «Беларусь 2.0 Робім Разам».

У ліпені 2023 году Сяргей Бульба быў прызначаны новым кіраўніком таварыства «Беларускі моладзевы хаб» у Варшаве (пляцоўкі, якая спрыяе дзейнасьці арганізацыяў, ініцыятываў і актывістаў беларускай дыяспары ў Польшчы).

⏸ Глядзіце штотыднёвую перадачу "Актуальна" з яго ўдзелам

@supermova #мова #гонар #годнасьці

Але гэта не забыта, і ні хто з іх не забыты,
З тых хто ў Курпатах без віны забіты.

🌟15 красавіка 1958 - нарадзіўся Леанід Маракоў, беларускі пісьменьнік, журналіст, гісторык, энцыкляпэдыст.

⚡️ У сярэдзіне 1990-х г. зьвярнуўся да вышукаў зьвестак пра свайго расстралянага бальшавікамі дзядзьку, улюбёнага вучня Народнага паэта Беларусі Янкі Купалы, паэта 1930-х г. Валера Маракова, пра якога рабілі допіс раней.

"Я ўпэўнены, што пра пісьменніка Леаніда Маракова (1958-2016) будуць пісаць іншыя людзі, асабліва тыя, хто яго лепш ведаў асабіста. А ў маім выпадку толькі тры сустрэчы, перапіска праз Фейсбук, крыху супрацоўніцтва. Тым не менш, разумею, што павінен напісаць пра гэтага чалавека. Прычым настолькі аб'ектыўна, наколькі магу. Назаву некалькі прычын ці перадгісторый."

📰 Пра жыцьцё аўтара чытайце цудоўны артыкул - Memento mori. Леанід Маракоў

❗️ Маракоў — аўтар унікальнага энцыкляпэдычнага даведніка ў 10 тамах «Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. 1794—1991», у якім прыводзяцца біяграфіі больш за 20 000 расстраляных або загінулых у сталінскіх канцлягерах (Гулагу) дзеячаў беларускай культуры.

Пазнейшыя дакументальныя кнігі (“Вынішчэнне”, “Ахвяры і карнікі”), а таксама мастацкія апавяданні былі прысвечаныя той жа тэме, даследаванне якой для аўтара стала жыццёвай місіяй.

Аповяды Маракова звычайна зыходзяць каранямі ў часы сталінскіх рэпрэсіяў і брэжнеўскага застою, прасочваюць лёсы людзей, якія супрацьстаяць таталітарнаму рэжыму.

⚡️ Герояў кніг Морякова адрозьнівае нянавісьць да несправядлівасьці, неспатольная смага змагацца за волю, за лепшае жыцьцё.

📕 Пазнаёміцца з творчасцю аўтара можна ў Інтэрнэт-Бібліятэцы Kamunikat.org

Не жаўнеры то былі – гэта былі каты,
Што на чорных варанках звозілі ў Курапаты.
У ямы там бязвінных тышчамі кідалі,
Перад тым як кінуць у патыліцу стралялі.

Колькі год ужо прайшло, а той боль усё не сціхае,
Памяць наша краваточыць, сэрца разрывае.
Колькі жонак аўдавела, колькі дзетак сірат,
Так на нашу зямлю зазірнуў цар Ірад.

🎧 Dzieciuki - Сумнае рэгі

@supermova #мова #рэпрэсаваныя #пісьменьнікі #менск

Як гучыць Робэрт Бёрнс па-беларуску, а Барадулін – па-ангельску?

🥳 Сёньня віншуем з Днём народзінаў Алену Таболіч, выбітную беларускую мовазнаўцу й перакладніцу з ангельскае мовы, сяброўку Зьвязу беларускіх пісьменьнікаў.

✨ У 1989 годзе спадарыня Таболіч стала адной са складальніц «Ангельска-беларуска-расейскага слоўніка». Выдала кнігі перакладаў «Срэбны дождж», у якую ўвайшлі пераклады 29 вершаў амэрыканскіх і брытанскіх паэтаў на беларускую мову, а асобны разьдзел склалі беларускія вершы ў перакладзе на ангельскую Рыгора Барадуліна, Дануты Бічэль, Ларысы Геніюш, Міхася Скоблы й Сяргея Панізьніка.

✨ 2019 годзе Алена Таболіч пераклала на ангельскую фотаальбом Анатоля Клешчука «Пад небам Беларусі».

Гэй, бывайце, вяршыні
У белых уборах,
Бывайце, рачулкі
Ў зялёных прасторах;
Лёс мой родны, бывай,
Мяне болей не ўбачыш.
Бывай, вадаспад!
Што ты, любы, мой, плачаш?..

📚 Чытайце на Кніжнай палічцы творы знакамітых замежных пісьменьнікаў у перакладах Алены Таболіч на беларускую мову.

#мова @supermova #літаратура #пераклады

Напісаў пра секту ў Заходняй Беларусі.

🥳 14 красавіка 1920 - нарадзіўся Аляксей Карпюк, беларускі пісьменьнік, грамадзкі дзеяч. Лідар вольнадумнай інтэлігенцыі Горадні.

Калі многія нашыя пісьменьнікі жылі і працавалі аглядаючыся, дык Карпюк заўсёды ішоў напралом, нічога і нікога не баяўся. У сваім жыцьці ён зьведаў польскую і нямецкую турмы, лягер сьмерці Штутгаф, допыты ў КДБ і пагрозу новага, гэтым разам савецкага, арышту.

Аляксей Карпюк працаваў сакратаром Горадзенскага абласнога аддзяленьня Саюзу пісьменьнікаў БССР, творча і жыцьцёва спрыяў Васілю Быкаву, Ларысе Геніюш, Дануце Бічэль.

Ён не баяўся прызнаваць памылкі. Пачынаў пісаць прозу як шчыры камуніст, а напрыканцы жыцьця лічыў камунізм адной з самых пачварных зьяў на сьвеце.

📝 Чытайце артыкул - 10 фактаў пра пісьменьніка Аляксея Карпюка

Пры канцы 80-х ён уступіць у БНФ, заявіць пра сябе як пра таленавітага публіцыста, неартадаксальна трактуючы падзеі верасьня 1939 году і калектывізацыі.

Аднойчы на гарадзенскай вуліцы, ідучы амаль подбегам, каб не адстаць ад ягонай заўсёды шпаркай хады, я сказаў спадару Аляксею, што ці не найлепшым творам пра Заходнюю Беларусь лічу ягоны раман “Вершалінскі рай”. Інтэрв'ю Зянона Пазьняка, дзе той назаве Карпюкову Дануту з аднайменнай аповесьці (якая, дарэчы, перавыдавалася восем разоў) самым дарагім для яго жаночым вобразам у сусьветнай літаратуры, Аляксей Нічыпаравіч прачытаць ужо не пасьпее.

📕 Кнігі на Kamunikat - Аляксея Карпюка

У Горадні дагэтуль няма вуліцы імя Карпюка, як і вуліцы імя ягонага сябра і аднадумца Васіля Быкава.

🗽Чытайце Імёны Свабоды - Аляксей Карпюк

Гародня! Жыву ў Гародні!
Усе дарогі вядуць ня ў Рым,
Яны вядуць да цябе.

🎵 Слухайце Dzieciuki - Гародня

@supermova #мова #гонар #горадня

НЕфармат: як авангардная суполка расхіснула беларускую культурную прастору

🎨 13 красавіка адзначае Дзень народзінаў Юрась Барысевіч, беларускі эсэіст, перакладнік і мастак, аўтар кніг пра сучаснае мастацтва й літаратуру, эсэ пра балет, малярства, тэатар, кінэматограф. Менавіта Юрась Барысевіч пераклаў на фаранцузскую мову санеты Янкі Купалы. А яшчэ ён – адзін з заснавальнікаў авангарднай суполкі БумБамЛіт – пра яе сёньня й пагаворым.

⭐️ БумБамЛіт – беларускі творчы й літаратурны рух авангардыстаў, які паўстаў у 1995 годзе. Суполка зьдзейсьніла сапраўдную культурную рэвалюцыю, стварыўшы новы літаратурны кантэкст у Беларусі 90-х.

☝️ Удзельнікі спалучалі розныя формы мастацтва й творчай дзейнасьці. З бум-бам-літаўскага асяродку выйшлі пэрформэр-групы «Тэатар псыхічнае нэўраўнаважанасьці», «Сьпецбрыгада афрыканскіх братоў», літаратурная суполка «Sсhmerzwerk». У 1998 годзе выхадам калектыўнага зборніка «Тазік беларускі» распачалося выданьне кніжнай сэрыі «Бібліятэка Бум-Бам-Літа».

📰 Чытайце — НЕ ПЫТАЙСЯ, ПА КІМ БОМКАЕ ТАЗІК

Сфэрай дзейнасьці ўдзельнікаў руху зьяўляюцца тэатар, журналістыка, арт-праекты, перфоманс. Ёсьць шматлікія ґазэтныя, часопісныя артыкулы, даклады ў навуковых канфэрэнцыях. Рух дасьледуецца ў шэрагу кандыдацкіх дысертацый.

⭐️ 30 лістапада 2011 году ў межах фэстывалю «НЕфармат» быў адзначаны 15-гадовы юбілей Бум-Бам-Літу.

🎧 Слухайце — "Libido", рэлігія і радыкальнае мастацтва

БумБамЛіт часта трапляў пад крытыку. Але рух назаўсёды застанецца ў гісторыі беларускае літаратуры, бо ён ня проста стварыў новыя паводле зьместу й формы мастацкія тэксы, але канцэптуальна расхінуў беларускую літаратурную прастору ў эўрапейскую культурную й часавую пэрспэктыву.

📰 Чытайце — Літаратурная суполка “Бум-бам-літ” сьвяткуе 10-годзьдзе

#мова @supermova #культура #бумбамліт

"Мы смех і ранішні прамень
Цаніць адразу не ўмеем.
І што шчаслівы сёння дзень ‒
Назаўтра толькі разумеем".

Аднойчы ў 1936 годзе па дваццацітрохгадовага супрацоўніка Беларускага радыё прыехаў варанок. Нічога такога малады спэцыяліст не рабіў, ды й НКУС ўцямнай справы сфабрыкаваць ня здолеў. Але...прысуд быў бязьлітасны: 10 гадоў канцьлягеру.

✨ Чалавека звалі Сяргей Грахоўскі: ён адседзеў ад званка да званка, спазнаўшы навуку лесапавалу да тонкасьцяў, і ў нечалавечых умовах застаўся сапраўдным літаратарам. А праз 20 год выйшла ў сьвет ягоная першая кніга: сьмелая, шчырая, праўдзівая.

📰 Чытайце — Сцюжа, адліга і фантомныя болі Сяргея Грахоўскага

Беларускі паэт, празаік, перакладнік, публіцыст, літаратурны крытык, Сяргей Грахоўскі яшчэ раз быў арыштаваны ў 1949 годзе – і зноў жа бяз важкіх на тое падстаў: сам таго ня ведаючы, літаратар апынуўся “сябрам контрарэвалюцыйнай нацыянал-фашыстоўскай арганізацыі” і быў сасланы на пасяленьне ў Сібір. Вечнае.

У 1955 годзе, па сьмерці “бацькі ўсіх народаў”, спадара Грахоўскага цалкам рэабілітавалі – асноўны пэрыяд творчасьці прыйшоўся на гады жыцьця пасьля абедзьвюх ссылак. У гэты час выйшлі дакумэнтальныя аповесьці «Зона маўчаньня», «З воўчым білетам», «Такія сінія сьнягі».

⏸Глядзіце ЗАПІСКІ НА ПАЛЯХ — Сяргей Грахоўскі: паэзія і проза жыцця

©️ Стаўленьне Сяргея Грахоўскага да рэжыму актуальна як ніколі – яно красамоўна адлюстравана ў наступных радках:

Не паверу хлусам,
Не згаджуся з Каінам,
Што заснуў я беларусам,
А ўстаў расеянінам.

📚 Спампаваць на Палічцы - вершы й аповесьці Сяргея Грахоўскага.

#мова @supermova #літаратура

Адзіны мэцэнат, які будаваў і касьцёлы, і цэрквы, і сынагогі, і мячэты.

🥳 12 кастрычніка 1865 — нарадзіўся Эдвард Вайніловіч (в. Сьляпянка, цяпер у межах Менска) — палітычны дзеяч, лідар каталіцкай шляхты на мяжы ХІХ і ХХ стагоддзяў. Фундатар Чырвонага касьцёла ў Менску.

⚡️ Э. Вайніловіч быў шчырым вернікам, сумленным і працавітым чалавекам, абаронцам права прыватнай уласнасці, праявіў сябе патрыётам Беларусі. Усё жыцьцё ён актыўна падтрымліваў беларускі нацыянальны рух, не прымаючы толькі ягоных сацыялістычных кірункаў. Быў адданым каталіком, але і заўзятым прыхільнікам міжнацыянальнага і міжканфесійнага міру, свабоды сумленьня; будаваў праваслаўныя цэрквы, стаў заснавальнікам камітэту абароны правоў габрэяў і татараў у Клецку.

⚡️ Быў абсалютна незадаволены рашэньнямі Рыскай мірнай дамовы (1921), якая падзяліла Беларусь на часткі, і ацаніў пазыцыю польскіх палітыкаў як здраду ідэалам адраджэння былой шматнацыянальнай і талерантнай Рэчы Паспалітай. Да канца свайго жыцця быў прыхільнікам злучэньня разам усіх беларускіх зямель, стварэньня польска-беларускай федэрацыі (каб даць Беларусі выхад да мора). Шляхціц заклікаў польскамоўных земляўласьнікаў ды інтэлігенцыю Беларусі да вяртаньня ў штодзённым ужываньні беларускай мовы. За прабеларускія погляды і дзеяньні атрымаў у Польшчы рэпутацыю «апошняга беларускага баярына».

📝 Чытайце артыкул — Эдвард Вайніловіч – адзіны мецэнат

⏸ Больш пра Э. Вайніловіча можна даведацца ў відэа

@supermova #мова #вайніловіч #касьцёл #менск

🚀 Бачыў я Беларусь! 🚀

12 красавіка - Міжнародны дзень палёту чалавека ў космас

©️І ўсё ж у пантэоне савецкіх герояў Гагарын быў і застаецца самай сымпатычнай постацьцю.
⚡️ нікога не забіваў — што з героямі здараецца рэдка.
⚡️ усьміхаўся шчыра, нават стоячы на Маўзалеі. Не зрабіў ніводнага даносу.
⚡️ сапраўды сказаў «Паехалі!» і махнуў — подзьвіг неаспрэчны.

🗓 Чытайце Каляндар Бахарэвіча — Ён сказаў: «Паехалі!»

— Бачыў я Беларусь, — усміхнуўся Гагарын сваёй непаўторнай усмешкай і прыабняў Бураўкіна. — Яна прыгожа глядзіцца з космасу і асабліва цудоўная зблізку.
Юрый Гагарын — чалавек з сонечнаю ўсмешкаю, якога з Беларуссю радніла не толькі паходжанне — нарадзіўшыся ў былых межах Вялікага Княства Літоўскага, на Смаленшчыне, Гагарын са школы ведаў купалаўскі верш «Хлопчык і лётчык», гаварыў, што ён і падштурхнуў яго да выбару прафесіі.

📝 Чытайце артыкул - Юрый Гагарын: Бачыў я Беларусь

❗️ Дарэчы Сяргей Каралёў, які стварыў касьмічны карабель "Усход-1" для Гагарына, таксама быў этнічным беларусам, бо яго бацька быў з Магілёва, а маці з Чарнігаўскай вобласці, якая таксама доўгі час была ў складзе ВКЛ

💫 Нашы касманаўты-ураджэнцы Беларусі:
▪️ Пётр Клімук. Лётаў у космас у 1973, 1975 і 1978.
▪️ Уладзімер Кавалёнак. Лётаў у космас у 1977, 1978 і 1981, якога мы ўзгадвалі напярэдадні
▪️ Алег Навіцкі. Быў у космасе ў 2012-2013 гадах.

🌗 А яшчэ мы ўзгадвалі Барыса Кіта, які праводзіў фундаментальныя даследванні ракетнага паліва, што спатрэбілася і для палёту чалавека на Месяц.

🪐 У 1931 годзе ў Вільні наш славуты мастак Язэп Драздовіч выдаў кнігу “Нябесныя бегі”. Гэта была першая папулярная праца па астраноміі на беларускай мове.

📕 У 1649 годзе Казімер Семяновіч надрукаваў твор “Вялікае мастацтва артылерыі”, якім на працягу 200 гадоў карысталіся па ўсёй Эўропе. У гэтай кнізе сярод іншага Семяновіч першым апісаў будову шматступенчатай ракеты й разгледзеў ідэю выкарыстаньня рэактыўнага руху ў артылерыі.

Касманаўты ляталі,
Ня бачылі нічога!
Сядзем ля парога,
Трошкі пачакаем...

🎸 Neuro Dubel - Касманаўты

Перш за ўсё - Ведай Нашых😎 Ганарыся імі ⭐️ А ўжо пасля паважай дасягненні іншых

@supermova #мова #гонар #космас #нашы #вкл

Тыран памёр у Тыране — і так бывае...

11 красавіка 1985 году ў сталіцы Альбаніі ад кровазьліцьця ў мозг на семдзесят сёмым годзе жыцьця аддаў богу душу Энвэр Ходжа, камуністычны лідэр маленькай краіны, якую ён ператварыў у вялікі запаведнік сталінізму.

Разам з усімі чакаў пераменаў і пісьменьнік Ісмаіль Кадарэ — цяпер самы вядомы ў сьвеце альбанскі аўтар. Але Альбанія прачыналася марудна. Мінулае ляжала на краіне, як магільная пліта.

Зь сярэдзіны шасьцідзясятых Альбанія перастала існаваць для Савецкага Саюзу. Яе проста замоўчвалі: магчыма, таму, што яна была ня самай вялікай, але вельмі балючай паразай СССР: як гэта камуністы, марксісты — і жывуць самі па сабе, ды яшчэ паводле састарэлых сталінскіх запаветаў. Савецкія людзі пры Хрушчове і Брэжневе ў параўнаньні з альбанцамі і праўда мусілі пачувацца жыхарамі прыстойнай дэмакратычнай дзяржавы...

Ісмаіль Кадарэ у 1959-61 гадах вучыўся ў Літаратурным інстытуце ў Маскве і нават пасьпеў выдаць там кніжку вершаў — а ўжо праз год Альбанія пакінула СЭУ, а потым адмовілася ад даўгоў і абвясьціла ўсіх былых сяброў здраднікамі камунізму. Новым сябрам зрабіўся Кітай — але ненадоўга: як толькі там памяняўся курс, у ворагі запісалі і кітайцаў. Даўжэй за ўсіх у прыяцелях пратрымаліся румыны пад кіраўніцтвам Чаўшэску. А наогул, у сьвеце была толькі адна краіна, якую можна было параўнаць з Альбаніяй. Паўночная Карэя. А ў наш час з КНДР ужо й няма каго параўноўваць...

І ўсё ж пэўныя аналёгіі напрошваюцца і цяпер. Справа Энвэра жыве. Часам, калі назіраеш сутаргавыя рухі ўладаў РБ, якія шукаюць сабе сяброў на адну ноч у далёкіх марах і аазісах, здаецца, што ягоная Альбанія — гэта месца, куды ідзем мы. Даўно і мэтанакіравана. Зь песьнямі і скокамі, гордыя блякаднікі ў пустэльні. Праўда, нават Энвэру не прыходзіла ў галаву геніяльная думка распрадаваць сваю краіну суседзям. Недалёкі быў чалавек, што й казаць.

🗓 Чытайце Каляндар Бахарэвіча - Jemi gati kurdoherë

Ты падабаешся такім, як ты сам.
Ты павышаеш свой аўтарытэт.
Ты з'яўляешся то тут, то там.
Ты дзе ні з'явішся, паўсюль твой партрэт.

🎵 Слухайце "N.R.M." - Твой партрэт

@supermova #мова #каляндар