🎒
Гродзенская беларуская гімназія: установа, створаная намаганнямі Б. Тарашкевіча і В. Іваноўскага, што змяніла свой адрас у горадзе ажно 6 разоў29 лістапада 1920 года ў Гродне адкрылася беларуская гімназія. У якасці настаўнікаў у ёй працавалі П. Тамашчык, В. Кулікоўскі, У. Курбскі, Я. Натусевіч, Трыпуза, А. Мальчэўская, Г. Кухарчук, М. Алюшкава С. Баран, А. Смоліч і праз кароткі час С. Рак-Міхайлоўскі.
🌱 Пачала працу ў Барыса-Глебскім манастыры на месцы сучанага драматычнага тэатра, пасля перанеслася ў Архіерэйскі дом (зараз вул. Горкага 2/2). Зусім ня доўга, меньш за поўгады, праіснавала беларуская школа ў будынку былога Пушкінскага вучылішча (сучасны педагагічны каледж па вуліцы Леніна), адкуль яна была вымушана перабрацца на вуліцу Палявая (зараз вул. Карбышава 10), а адтуль – у былую Марыінскую гімназію (старое крыло дзяржуніверсітэту). Наступны будынак – Сапёрная 6 (сучасная Дзяржынскага, насупраць тэатра лялек). Апошні прытулак ажно да свайго закрыцця ў 1927 годзе школа знайшла па вуліцы Паўночнай. Зараз у гэтым будынку па адрасе Волковіча 1 філіял сельскагаспадарчага універсітэта.
🇵🇱 Польскія ўлады бачылі ў гімназіі пагрозу, таму кожны раз шукалі магчымасці яе зачыніць. На вясну 1920 года ў Гродне налічвалася ужо тры беларускія школкі: агульная, прытулкавая і занеманская. Разам з гімназіяй — беларуская адукацыя ў горадзе мела ажно 4 навучальныя ўстановы.
💔 Але ў 1921-м гімназія засталася адзінай беларускай школай у Гродне.
Гімназія была ліквідаваная летам 1928-га года.
«Адраджэнне беларускай школы адбылося толькі з чарговым усталяваннем савецкай улады. Тым ня меньш, беларуская асвета, якую прынесла з сабою Чырвоная Армія, аказалася "дарам Данайцаў". Яе сапраўдны кошт стаўся зразумелым толькі зараз, калі ў беларускім Гродне не засталося ніводнай беларускай школкі»,
— пісаў гродзенскі гісторык
Андрэй Чарнякевіч у 2004-м годзе.