BELARUSIUM

24 лістапада 1899 году ў вёсцы Кляньнік Ігуменскага павету нарадзіўся Міхал Мікалаевіч Ганчарык — беларускі навуковец-біёляг, фізыёляг расьлін і пісьменьнік.

Кіраўнік Аршанскага філіялу "Маладняка" ў 1925-1928 гадох.

Арыштаваны ў 1930-ых гг. па справе «Беларускага нацыянальнага цэнтру», прыгавораны да 10 гадоў лягераў.

Аўтар навуковых прац па фізыялёгіі і біялёгіі расьлін. Распрацоўваў навуковыя асновы палярнага земляробства, вывучаў пытаньні вырошчваньня бульбы, капусты і іншых культур ва ўмовах Крайняе Поўначы. Усталяваў розную патрабавальнасьць бульбы да вільготнасьці глебы ў антагенэзе, дасьледаваў фотасынтэз у бульбе, адток асымілятаў, уплыў ёнаў хлёру і хлёрзьмяшчальных паташовых угнаеньняў на фізыялягічныя працэсы расьлін, асабліва бульбы.

На другім фатаздымку —
Горацкая філія «Аршанскага Маладняка», 1926 год. Стаяць: (зьлева направа) Алесь Вечар, Рыгор Мурашка, Чыжонак, Уладзіслаў Прыбыткоўскі, Калядка. Сядзяць: Мятла, Сяргейчык, Міхась Ганчарык (кіраўнік філіі), Васіль Каваль, Юрка Гаўрук, Алесь Дземідовіч.

24 лістапада 1996 году быў праведзены другі ў гісторыі незалежнае Беларусі рэфэрэндум.

На фатаздымках — у дзень рэфэрэндуму.

24 лістапада 1729 году ў Пінску ордэн езуітаў заснаваў друкарню, што працавала да 1746 году.

На фатаздымку — выява касьцёла й калегіюма езуітаў, 1882 г.

23 лістапада 1871 году ў мястэчку Раманава Слуцкага павету Уладзімір Васілевіч Тэраўскі (Цяраўскі) — беларускі дырыжор, кампазытар і фальклярыст, што стаяў ля вытокаў нацыянальнае опэры й нацыянальнае музычнае школы.

Вядомы перадусім напісаньнем мэлёдыі да «Ваяцкага маршу» й мэлёдыі да «Беларускае марсэльезы» («Адвеку мы спалі...»).

Ствараў музыку да спэктакляў БДТ-1, найбольш вядомай сталася музыка да спэктаклю «На Купальле» аўтарства Міхася Чарота. За 1920-ыя гг. спэктакль вытрымаў ажно 432 паказы!

Любіў апранацца ў тон усяму хору па-народнаму: белая беларуская сьвітка, пад ёй вышываная кашуля з саматканым поясам.

Займаючыся з моладзьдзю‚ Тэраўскі стараўся рабіць зь яе нацыянальна сьвядомых людзёў. Хор Тэраўскага меў велізарны ўплыў і на беларускае грамадзтва‚ і на развіцьцё беларушчыны.

Прыгавораны 1 лістапада 1938 году тройкай НКУС як «агент польскае разведкі» да вышэйшае меры пакараньня. Расстраляны 10 лістапада 1938.

23 лістапада 1906 году ў Вільні пачалося выданьне "Нашае Нівы" — штотыднёвае беларускае газэты нацыянальна-адраджэнскага кірунку.

На фатаздымку — першы нумар газэты.

23 лістапада 1793 году скончыўся Гарадзенскі сойм, апошні сойм Рэчы Паспалітае.

Сойм вядомы перадусім сваім маўчаньнем падчас астатняга паседжаньня, якое цяпер завуць «нямым». На чарговы зварот Сывэрса прыняць прапанову Кацярыны ІІ, паслы маўчалі. Гэта працягвалася некалькі гадзінаў. Урэшце кракаўскі пасол Ёсіф Анквіц сказаў, што маўчаньне азначае згоду. Дамова была прынятая.

У выніку сойму Расейская імпэрыя зноў сталася пратэктарам Рэчы Паспалітае. Была скасавана Канстытуцыя 3 мая, а разам зь ёй Таргавіцкая канфэдэрацыя. Замацоўваўся другі падзел Рэчы Паспалітае.

22 лістапада 1889 году ў вёсцы Дуброва Беластоцкая нарадзіўся Люцыян Хвецька — беларускі каталіцкі сьвятар і адзін з пачынальнікаў беларускага хрысьціянскага руху XX ст.

Стаў адным з заснавальнікаў «Хрысьціянскае дэмакратычнае злучнасьці» і беларускае каталіцкае газэты «Krynica». Супрацоўнічаў зь віленскім каталіцкім штотыднёвікам «Biełarus» (1913—1914).

Займаўся ўнійнай працай сярод праваслаўных.

Польская паліцыя сачыла за сьвятаром. Згадваецца, што ад пачатку працы ў Пінскай рыма-каталіцкай сэмінарыі праводзіў прапаганду «беларуска-ўкраінскага апартунізму».

З верасьня 1939 па 1944 служыў пробашчам у рыма-каталіцкай парафіі ў Хатаве ў Налібоцкай пушчы. Падчас нямецкае акупацыі ён быў аб'ектам нападаў і пабояў мясцовых рабаўнікоў, якія называлі сябе партызанамі. У лютым 1944 падчас нападу гэтых бандытаў сьвятар Люцыян Хвецька ўцёк басанож і ў адной бялізьне з плябані, моцна прастудзіўся, захварэў і 28 красавіка 1944 памёр у стаўпецкім шпіталі. Паводле іншых зьвестак зьбіты нямецкай паліцыяй.

22 лістапада 2019 году ў Вільні адбылося ўрачыстае перапахаваньне ўдзельнікаў паўстаньня 1863-1864 гг.

Труны паўстанцаў знаходзяцца на могілках Роса, у могілкавай капліцы.