Słuchać hadko! (былы Rerum Novarum)

Лідар КПБ і па сумяшчальніцтве кандыдат у “любімую жонку” Лукашэнкі нехта Сыранкоў заявіў пра скептыцызм камуністаў адносна вызвалення палітвязняў. Пры гэтым марыянетка назвала марыянеткамі “иностранных спецслужб” і здраднікамі тых, хто выступае супраць тэрору ўладаў у краіне.

Калі ў Беларусі будуць зносіць помнікі Леніным, Дзяржынскім і іншым Сталіным ды пераймяноваць камуністычныя назвы вуліцаў, можна будзе падзякаваць за гэта ў тым ліку і Сыранкову.

Падсумаванне рэлігійнай сітуацыі ў Беларусі за 2024 год:

“Сцеражыцеся. Вас будуць аддаваць у суды і ў сінагогах будуць біць, і паставяць вас перад намеснікамі і каралямі за Мяне на сведчанне ім” (Мк 13:9).

Сусветныя рэлігійныя дзеячы і арганізацыі - Папа Францішак, патрыярх Варфаламей, Еўрапейская канферэнцыя цэркваў і шмат хто іншы - выступаюць з ідэяй каляднага перамір’я ва Украіне. Зноў. Але яго не будзе. Таксама зноў.

Хоць Украіне, магчыма, ён бы і мог цяпер карысным.

Як кажуць вайсковыя аглядальнікі і аналітыкі, Крэмль напярэдадні прыходу да ўлады ў ЗША адміністрацыі Трампа, які абяцае правесці мірныя перамовы, намагаецца захапіць як мага больш украінскіх земляў і выбіць украінскія войскі з Курскай вобласці. Мэта - палепшыць свае перамоўныя пазіцыі ў студзені ці калі там.

А каляднае перамір’е якраз спыніць прасоўванне расейскіх войскаў, што ніяк не ў інтарэсах Масквы. Задача ж Украіны наадварот на гэтым этапе не даць РФ прасунуцца. Так што, украінскія ўлады якраз маглі б падтрымаць, нават публічна, ідэю каляднага перамір’я, паставіўшы папярэднюю ўмову - спыненне агня расейскім бокам. Той бы на гэта, вядома, не пайшоў. Гэта б магло ў тым ліку дадаць козыраў у дыскусіях з тымі, хто кажа, што гэта, маўляў, Зяленскі і Украіна не хочуць міра, а не Крэмль.

P.S. У гэтай сітуацыі мы агулам выносім за дужкі жаданне Расеі захапіць і/або знішчыць Украіны і ўключыць прынамсі на гэтым этапе ў свой склад цалкам чатыры ўкраінскія вобласці, якія там фармальна запісаныя ў Канстытуцыю з 2022 года.

Ну і гэта чарговы камень у бок таго, што нібыта дыктатура дае большы парадак за дэмакратыю. 30 гадоў аднаасобнай улады, дыктатуры, вертыкалі і жэстачайшай дысцыпліны, не кажучы ўжо пра таталітарызм з 2020 года. Здавалася б, усё павінна квітнець і каласіцца, а на справе то каровы абасраныя, то "как будто вернулись в 1990-е годы, когда такой раздрай".

Гэтую ноч, як падаецца, рэжым Асадаў у Сірыі можа не перажыць. 54 гады кіравання краінай чальцамі адной сям’і падыходзяць да сканчэння. Так, з боку Дамаску і ягоных саюзнікаў кшталту Лаўрова цяпер гучаць прапановы пра перамовы. Але гэтыя перамовы былі актуальнымі да таго, як паўстанцы ўвайшлі ў сталіцу і за 10 дзён узялі пад кантроль палову краіны без уліку пустэльні.

Так, падзенне рэжыму Асада не дае гарантыі мірнаму развіццю краіны. З аднаго боку апазіцыя - гэта кангламерат розных груповак са сваімі палітычнымі, этнічнымі і рэлігійнымі інтарэсамі. З другога галоўная сіла паўстання - гэта былыя алькаідаўцы і ісламскадзяржаўцы з ХТШ. Так, яны даўно разышліся са сваімі каранямі, у тым ліку паспелі паваяваць з імі. Так, яны яшчэ два гады таму адчынілі на сваёй тэрыторыі касцёлы і цэрквы, а ў мэры Алепа нават прарочаць каталіцкага біскупа. Так, яны абяцаюць мір і бяспеку іншым рэлігіям і этнасам. Але асадачак застаецца.

Тым не менш, усе гэтыя рызыкі, усе гэтыя амаль 14 гадоў грамадзянскай вайны - гэта ні што іншае, як палітыка Асадаў - Хафэза і Башара. Людзей, якія паўсюль працягвалі сваіх, якія душылі і тапілі ў крыві любыя выступленні супраць сябе, якія бессаромна малявалі сабе 95% падтрымкі на выбарах у краіне, дзе іх усе ненавідзяць.

Усё было б спакайней і прасцей, калі б сірыйскія ўлады не будавалі спадчынную абсалютную манархію, не цягнулі ўсё “ў сям’ю”, а спрабавалі наладзіць дыялог з грамадствам. Калі б сышлі, калі быў шанец зрабіць гэта мірна. Але яны, каб захавацца ва ўладзе, аддалі сваю краіну на водкуп Расеі і Ірану. А тыя ў выніку кінулі Дамаск, бо цяпер у іх саміх “іншыя прэрагатывы”.

Улады павінны змяняцца. Павінны змяняцца на выбарах, а не ў выніку вынасу мінулых кіраўнікоў наперад нагамі. Але часам гэта застаецца адзіным варыянтам. І адбывацца гэта вельмі часта ўжо тады, калі краіна - ейная эканоміка, грамадства, палітыка - знішчаныя дашчэнту сінімі пальцамі. На жаль, Сірыя - гэта менавіта такі варыянт. У такім напрамку сямімільнымі крокамі рухаецца і Беларусь.

“У дэмакратычнай сістэме палітычная ўлада з’яўляецца адказнай перад народам. Прадстаўнічыя органы павінны падлягаць рэальнаму грамадскаму кантролю, які магчымы перш за ўсё пры ўмове свабодных выбараў, якія дазваляюць грамадству выбіраць, а таксама змяняць сваіх прадстаўнікоў. Абавязак выбраных даваць справаздачу аб сваёй дзейнасці, з’яўляецца важным элементам дэмакратычнага прадстаўніцтва. Гарантыяй выканання гэтага абавязку служыць захаванне тэрміну, на які выбіраюць прадстаўніка” (Кампендый сацыяльнага вучэння Касцёла, п. 408).

Падзеі ў Сірыі, дзе чатыры гады не было вялікіх баёў, добра ілюструюць, чаму ў Беларусі не будзе аніякай лібералізацыі пасля 26 студзеня 2025-га.

Яшчэ напачатку тыдня ўсім здавалася, што рэжым Асада, які дазволіў сабе маляваць на “выбарах” 2021 года 95%, моцна стаіць на нагах. А цяпер паўстанцы праходзяць дзясяткі кіламетраў за дзень, бяруць двухмільённы Алепа за тры дні і ўваходзяць у 700-тысячную Хаму. У Дамаску, як кажуць, ідуць сутыкненні паміж урадавымі войскамі і спроба дзяржперавароту, пакуль сам Асад знаходзіцца ў Маскве і клянчыць дапамогу.

Але дапамогу ніхто не можа даць, бо ўсім былым саюзнікам не да цябе: “Хізбала” разбітая, вагнэраўцы знішчаныя, Іран прыніжаны Ізраілем і заняты ўнутранымі справамі, а Крэмль захрас ва Украіне і на Куршчыне так, што сам просіць дапамогі ў КНДР. А дамарошчаныя сірыйскія губазікі і іншыя героі змагання з цывільным насельніцтвам драпаюць так, што толькі пяткі блішчаць.

У выніку ўлада сям’і Асадаў, якая трывала 53 гады, папросту дыхае на ладан. Хоць яшчэ пару дзён таму нічога на гэта не паказвала. І цяпер невядома, ці будзе Башар вяртацца з Масквы або пашукае дачу побач з Януковічам.

І каб такога не адбылося той, хто спужаўся народу ў 2020-м і паўдзельнічаў у вайне ў 2022-м, не пойдзе на ніякія саступкі і лібералізацыю - толькі тэрор і знішчэнне ўсяго жывога, каб яшчэ трохі падыхаць самому. Бо ўзровень сваёй папулярнасці ў грамадстве ён добра ведае, які б лічбы ні намаляваў сабе праз два месяцы.

Вельмі часта можна сустрэць меркаванне, што выпадкі сексуальнага гвалту ў Касцёле з боку святароў з’яўляюцца вынікам цэлібату ў лацінскім абрадзе. Аднак досвед, у тым ліку іншых канфесіяў, паказвае, што гэта прынамсі не галоўная прычына, калі і ўвогуле прычына такога гвалту.

І вось 11 лістапада сталася вядома, што кіраўнік Царквы Англіі, арцыбіскуп Кентэрберыйскі Джастын Ўэлбі сышоў у адстаўку пасля абвінавачванняў у бяздзеянні ў справе сексуалізаванага гвалту над дзецьмі з боку звязанага з англіканскім касцёлам юрыста. Юрыст натуральна, як і ў цэлым англіканскія святары, не меў ніякага абавязку цэлібату, але сексуальны гвалт над дзецьмі ўчыняў. Пра ранейшыя выпадкі гэтага сярод англіканаў Аўстраліі, Вялікай Брытаніі, Канады і Новай Зеландыі можна прачытаць, напрыклад, тут.

Таксама масавыя выпадкі сексуальнага гвалту над дзецьмі расследаваліся сярод Сведак Еговы, баптыстаў, мармонаў, юдэяў і іншых. Не пазбавілася гэтага і Расейская праваслаўная царква.

Ну й вядома, не толькі рэлігійныя арганізацыі сутыкаюцца з педафіліяй. Вельмі шмат выпадкаў педафілаў вядома са школаў, медычных і спартовых установаў, дзіцячых дамоў і сем’яў. І нідзе там не было прымусовага цэлібату.

Абвінавачванні цэлібату ў сексуальным гвалце - гэта спроба знайсці лёгкае развязанне складанай праблемы. А развязваць яе трэба перадусім праз прафілактыку выяўлення ненармальных схільнасцяў у людзей, якія хочуць працаваць з дзецьмі ў межах любой установы ці інстытуту, і праз пакаранне - ад інстытуцыйнага да крымінальнага - тых, хто пакрывае факты сексуальнага гвалту. Не кажучы ўжо пра пакаранне, і вельмі сур'ёзнае, саміх педафілаў.

Учора сталася вядома пра ліквідацыю каталіцкай Пінскай духоўнай семінарыі. Прычыны гэтага называюцца дзве. З аднаго боку - рэпрэсіі ўладаў у выглядзе прымусовай перарэгістрацыі рэлігійных арганізацыяў. З другога - недахоп святарскіх пакліканняў у Беларусі. Пракаментаваць гэта можна толькі адным чынам: ані рэпрэсіі ў агляднай перспектыве не спыняцца, ані святарскіх пакліканняў больш не стане. Так што, паляпшэння сітуацыі чакаць няварта, а вось пагаршэння - так.

Занадта смелымі мы былі два гады таму адносна маргінальнасці Трампа. Падобна, што ён сам яшчэ каго хочаш маргіналізуе