Светлана Тихановская

«Гэта ўдар па свабодзе адукацыі, творчасці і самарэалізацыі»: Таццяна Шчытцова – пра праект пастановы аб рэгуляцыі рэпетытарскіх паслугаў

У Беларусі падрыхтаваны праект пастановы, які мусіць рэгуляваць дзейнасць рэпетытараў. Дарадца Святланы Ціханоўскай па пытаннях адукацыі і навукі Таццяна Шчытцова адзначае: дакумент дэманструе выразную спробу дзяржаўнага кантролю і недавер да тых, хто працуе ў адукацыі па-за межамі сістэмы.

Дакумент прадугледжвае выкарыстанне толькі беларускіх інтэрнэт-рэсурсаў пры анлайн-занятках, забарону навучання непаўналетніх мастацтву, музыцы, танцам і іншым творчым дысцыплінам. Да таго ж, абавязвае рэпетытараў працаваць выключна ў межах школьнай праграмы і пацвярджаць навучальны статус кожнага вучня. Увесь праект фактычна ўводзіць інструменты татальнага кантролю.

Таццяна Шчытцова:

«Гэты праект – сведчанне таго, што ўлады разглядаюць кожнага, хто працуе ў адукацыі па-за сістэмай, як патэнцыяльную пагрозу. Рэпетытарская дзейнасць набліжаецца да аб’екта пастаяннага кантролю. Пункт пра «нацыянальныя інфармацыйныя рэсурсы» адкрывае тэхнічныя магчымасці для маніторынгу, згадка пра «прававыя, маральныя і этычныя нормы» – пра ідэалагічную цэнзуру. А забарона на фармаванне групаў не больш за чатыры чалавекі кажа аб адным – гэта імкненне абмежаваць магчымасці фармавання супольнасцяў і сацыяльных сувязяў па-за сістэмай, што забяспечвае магчымасць большага кантролю. Гэта ўдар па свабодзе адукацыі, творчасці і самарэалізацыі».

Канферэнцыя беларусаў і беларусак свету – ужо зусім хутка ў Варшаве!

З 23 па 25 траўня ў Варшаве пройдзе IV Канферэнцыя беларусаў і беларусак свету – пляцоўка для сустрэчаў, нэтворкінгу і супольнага планавання будучыні Беларусі. Яна аб’яднае ўдзельнікаў і ўдзельніц з розных краінаў, каб разам абмеркаваць важныя тэмы:

➖падтрымка палітвязняў і рэпрэсаваных;
➖каардынацыя працы беларускіх дыяспараў;
➖культурныя і адукацыйныя ініцыятывы;
➖супрацоўніцтва з дэмакратычнымі структурамі – Аб’яднаным Пераходным Кабінетам, Офісам Святланы Ціханоўскай, Народнымі амбасадамі і інш.

📩 Каб зрабіць праграму канферэнцыі максімальна адпаведнай вашым чаканням і патрэбам, вы яшчэ можаце запоўніць кароткую анкету. Гэта зойме толькі 5 хвілінаў.

Рэгістрацыя на мерапрыемства адкрыецца ўжо хутка! Не прапусціце магчымасць далучыцца да глабальнай супольнасці беларусаў і беларусак.

«Дыктатары ведаюць, што дзеці – гэта самы эфектыўны рычаг ціску»

Святлана Ціханоўская працягвае адказваць на асабістыя пытанні пра сям’ю і дзяцей. У размове з Index on Censorship яна распавяла, як змянілася яе мацярынства пасля пачатку палітычнай дзейнасці:

«Як маці, ты заўсёды жывеш з пачуццём віны, таму што не праводзіш дастаткова часу з дзецьмі. Вельмі нечакана для іх я стала чалавекам, які абараняе іх тату, які абараняе краіну. Для іх я стала лідарам, якому даводзіцца шмат ездзіць, каб нагадваць сусвету пра сітуацыю ў Беларусі.

Я сапраўды веру, што яны шмат чаму вучацца ў гэтых складаных умовах. Дзякуючы гэтаму яны ведаюць, як людзі могуць ахвяраваць жыццём, свабодай, камфортам дзеля чагосьці большага і важнага.

Таму я хачу сказаць усім мамам, якія займаюцца такой важнай справай і клапоцяцца пра лёс Беларусі – нават не смейце вінаваціць сябе ў тым, што вы дрэнная маці, таму што вы павінны быць добрай лідаркай сваёй справы. Ваш прыклад – лепшы ўрок, які могуць засвоіць вашыя дзеці».

Святлана Ціханоўская – з нагоды Сусветнага дня здароўя:

«Сёння сістэма аховы здароўя ў Беларусі як ніколі адарваная ад рэчаіснасці. Пад ціскам рэжыму на першае месца ставяцца не прафесійныя стандарты і дабрабыт пацыентаў, а ідэалагічныя прынцыпы. Усё «замежнае», за выключэннем расійскага і кітайскага, пазіцыянуецца як варожае. Незалежныя даследаванні, міжнародны досвед і аб'ектыўныя ацэнкі ігнаруюцца, калі не адпавядаюць «праўладнай» пазіцыі.

У выніку медыцынскія работнікі вымушана з'язджаюць з краіны праз невыносныя ўмовы працы, а новае пакаленне адмаўляецца ад прафесіі, дзе няма месца свабодзе і чалавечнасці. Гэта стварае ў грамадстве трывожнасць і страх: ці атрымаеш своечасовую дапамогу, ці знойдзецца месца ў шпіталі, ці зможаш дастаць з-за мяжы патрэбныя лекі… У прапаганды заўсёды «ўсё добра». Але беларусы бачаць сапраўдную карціну: хранічная загружанасць лекараў, дэфіцыт спецыялістаў і агульнае зніжэнне якасці медыцынскіх паслугаў.

У такіх умовах на лекараў выпадае каласальная нагрузка. Яны працуюць на знос – часам без адпачынку і нават перапынку на абед. Менавіта іх прафесіяналізм і адданасць ратуюць беларускую медыцыну пры адсутнасці падтрымкі з боку дзяржавы. Я захапляюся стойкасцю і самаахвярнасцю нашых медыкаў, калі чую пра цяжкасці, з якімі яны сутыкаюцца.

Ініцыятывы, што ўзніклі ў 2020 годзе, працягваюць дапамагаць. Такія каманды, як ByMedSol і OkDoc, робяць вялікую справу для людзей. І дзякуючы неабыякавасці, салідарнасці і асабістай адказнасці беларусаў мы ўсё лепей разумеем, што клапаціцца пра сябе і блізкіх – гэта нармальна.

Мы ўсе заслугоўваем жыць у краіне, дзе галоўная каштоўнасць – чалавечае жыццё. У якой лекараў не звальняюць і не пазбаўляюць ліцэнзіі з-за іх грамадскай пазіцыі, а падтрымліваюць і шануюць за цяжкую працу. У якой чалавек не адзін і заўсёды можа разлічваць на ўсебаковую падтрымку.

Цяпер мы ўсе робім унёсак, каб Беларусь стала такой краінай. Крок за крокам, праз давер, салідарнасць і клопат адно аб адным. Але важна пры гэтым захоўваць сілы, ментальнае і фізічнае здароўе. Таму я нагадваю вам: беражыце сябе, клапаціцеся пра блізкіх. Не саромейцеся звярнуцца па дапамогу, не бойцеся казаць пра свае праблемы і складаны псіхалагічны стан. Здароўе – гэта не толькі пра лекі і шпіталі. Гэта пра чалавечнасць, пра павагу, пра падтрымку. Я ўпэўненая, што гэта стане нормай у нашай будучай Беларусі».

Ілюстрацыя: ByMedSol

Дэмакратыі перамаглі ў Халоднай вайне дзякуючы смеласці, паслядоўнасці і «мяккай сіле»

Святлана Ціханоўская наведала з працоўным візітам Германію, дзе далучылася да Вестфальскай канферэнцыі ў Мюнстэры. У канферэнцыі прынялі ўдзел шматлікія нямецкія палітыкі – у тым ліку прэзідэнт Германіі Франк-Вальтэр Штайнмаер.

У прамове беларуская лідарка заклікала заходніх партнёраў да адзінства супраць дыктатуры, падкрэсліла сувязь паміж дэмакратыяй і бяспекай, расказала пра рэпрэсіі ў Беларусі і важнасць падтрымкі еўрапейскай будучыні краіны:

«Дэмакратыі павінны паказаць сваю сілу. Я кажу не толькі пра ваенную магутнасць. Ваенная моц не мае значэння без грамадстваў, гатовых бараніць сваю свабоду. Таму інвестыцыі ў людзей такія важныя. Дэмакратыі перамаглі ў Халоднай вайне дзякуючы смеласці, паслядоўнасці і «мяккай сіле». Дзякуючы актывістам і дысідэнтам, падтрымку якім аказваў свабодны свет. Дзякуючы незалежным галасам, як, напрыклад, «Радыё Свабода». Вось чаму падтрымка незалежных СМІ і галасоў супраціву мае вырашальнае значэнне.

Нашая мэта – еўрапейская Беларусь. Для нас Еўрасаюз – гэта тое ж самае, чым Заходні Берлін быў для ГДР – маяк надзеі і свабоды.

Ніхто не прагне міру больш, чым украінцы і беларусы. Але мір нельга будаваць на пакоры. Мір – гэта не толькі адсутнасць вайны. Гэта і справядлівасць.

Для нас мір прыйдзе тады, калі Расія сыдзе не толькі з Украіны, але і з Беларусі. Калі беларусы змогуць выбіраць сваю будучыню без страху перад «старэйшым братам» з Усходу. Калі дыктатура будзе знішчаная, і тысячы сем’яў уз’яднаюцца. Калі мы перастанем прачынацца і глядзець спісы затрыманых. Калі мае дзеці змогуць зноў абняць свайго бацьку».

Польскі Сейм падтрымаў Беларусь!

Сёння парламент Польшчы прыняў важную рэзалюцыю ў падтрымку Беларусі. Гэта міжнародны інструмент, які дапамагае ўмацаванню сувязяў паміж Польшчай і Беларуссю і падтрымцы дэмакратычных пераменаў.

Святлана Ціханоўская падзякавала дэпутатам, асабліва Камітэту па міжнародных справах, яго старшыні Паўлу Ковалю, а таксама парламентарыям Аляксандры Вішнеўскай і Марціну Басацкаму:

«Вашая салідарнасць надае нам сілу і надзею ў барацьбе за свабоду. Мы не спынімся, пакуль Беларусь не стане вольнай і незалежнай краінай Еўропы!»

Запуск міжведамаснай групы па Беларусі, запрашэнне Ціханоўскай на Саміт Трохмор’я і сустрэча з кіраўніком Кабінета Туска – вынікі дыпламатычных сустрэчаў у Польшчы

Дарадцы Святланы Ціханоўскай Дзяніс Кучынскі і Анатоль Лябедзька, а таксама іншыя прадстаўнікі дэмакратычных сілаў Беларусі правялі шэраг сустрэчаў у Канцылярыях прэм’ера і прэзідэнта Польшчы, польскім МЗС і парламенце, а таксама з дыпламатычнай супольнасцю.

З кім адбыліся сустрэчы і якія вынікі?

▫️З Паўлам Грасем, Кіраўніком Кабінета прэм’ер-міністра Польшчы Дональда Туска абмеркавалі рэгіянальную бяспеку і супольную дзейнасць падчас старшынства Польшчы ў Радзе ЕС, вынікі форуму Касцюшкі, і сустрэчы міністраў краінаў ЕС па еўрапейскіх справах.
▫️З намесніцай дырэктара Усходняга дэпартамента МЗС Аннай Костшэвай-Міштал і спецпрадстаўніком па Беларусі Адамам Халацінскім дамовіліся, што ў траўні пройдзе першае пасяджэнне міжміністэрскай працоўнай групы па вырашэнні пытанняў легалізацыі, візаў, відаў на жыхарства і міжнароднай абароны беларусаў у Польшчы.
▫️З Марцінам Лапчынскім, дырэктарам Бюро міжнароднай палітыкі прэзідэнта Польшчы, з якім абмеркавалі дэталі ўдзелу Святланы Ціханоўскай на 10-ы Саміце Ініцыятывы Трохмор’я ў Варшаве.
▫️З парламентарыямі Аляксандрай Вішнеўскай, Рышардам Петру, а таксама з Робертам Тышкевічам абмеркавалі прыняцце польскай рэзалюцыі аб непрызнанні бязвыбараў, падпісанне пагаднення аб супрацоўніцтве дэмакратычных сілаў і польскага парламента, паляпшэнне прававога рэгулявання для беларускай дыяспары, а таксама прававую экспертызу Канстытуцыі Новай Беларусі з удзелам Венецыянскай камісіі.
▫️З амбасадарамі Францыі, Вялікабрытаніі і Германіі пры АБСЕ закранулі пытанні далейшага супрацоўніцтва і падзякавалі за заяву аб непрызнанні «выбараў» у Беларусі.

«Я абсалютна ўпэўненая, што ў Беларусі больш магчымасцяў для змены рэжыму, чым у Расіі»

У размове з Euronews Святлана Ціханоўская расказала пра патэнцыял беларускага грамадства да зменаў, важнасць паслядоўнага ціску на дыктатараў і пра пагрозу з боку Пуціна, які імкнецца выкарыстоўваць Беларусь як інструмент у сваіх геапалітычных амбіцыях. Лідарка падкрэсліла: беларусы застаюцца адзінымі ў жаданні вярнуцца ў еўрапейскую сям’ю – і гатовыя дзейнічаць.

Асноўныя тэзы з размовы:

▫️З дыктатарамі можа спрацаваць толькі паслядоўная палітыка.

«Калі вы змяняеце палітыку на сярэдзіне шляху так, што гэта падганяе дыктатараў, яны думаюць: «добра, я пачакаю, пакуль гэты палітык сыдзе – наступны прыйдзе больш лаяльны, і мы зможам заключыць некалькі пагадненняў». Таму можна казаць пра змякчэнне ціску на рэжым толькі пасля змены паводзінаў Лукашэнкі: калі мы ўбачым, што рэпрэсіі спыніліся, новыя затрыманні не адбываюцца і ўсе палітычныя зняволеныя вызваленыя. Толькі тады мы можам казаць аб далейшых кроках па перамовах, таму што нашая канчатковая мэта – вызваліць усіх палітзняволеных і правесці свабодныя выбары».

▫️Пуціну патрэбныя лаяльныя ўрады для далейшай агрэсіі

«У Беларусі расійскі дыктатар хоча стварыць бачнасць незалежнай краіны, але з урадам, які служыць Пуціну. Бо ў такім выпадку Крэмль у любы момант можа выкарыстоўваць нашую зямлю, напрыклад, для далейшага ўварвання ў Еўрасаюз ці проста для прасоўвання прапагандысцкіх наратываў. Я шчыра павінна сказаць: нам давялося зноўку адкрываць Беларусь для нашых заходніх суседзяў. Там людзі думалі, што мы як дадатак Расіі, мы шэрая зона – і яны не бачылі нашых людзей, нашай нацыі. А цяпер яны ведаюць, што беларусы – асобная нацыя, якая цвёрда стаіць на еўрапейскіх прынцыпах і каштоўнасцях».

▫️Беларускае грамадства захоўвае высокі патэнцыял да палітычнай мабілізацыі

«Я абсалютна ўпэўненая: у Беларусі больш магчымасцяў для змены рэжыму, чым у Расіі. Грамадства ў Беларусі больш кансалідаванае. У Беларусі не змяняюцца антылукашэнкаўскія настроі, таму мы можам вельмі хутка і лёгка мабілізавацца. Лукашэнка працягвае затрымліваць 15-20 чалавек кожны дзень, таму што ён ведае: варта яму толькі спыніцца – і на вуліцы масава выйдуць людзі. Беларусы не змянілі свайго меркавання. Мы хочам пазбавіцца ад расійскага ўплыву, мы хочам вярнуцца ў еўрапейскую сям'ю. Таму як толькі адкрыецца акно магчымасцяў, людзі выйдуць на вуліцы, людзі будуць вельмі актыўныя і будуць вельмі эфектыўныя».

Святлана Ціханоўская сустрэлася з беларускімі арганізацыямі ў Літве

У віленскім офісе лідарка выслухала прадстаўнікоў больш як 35 арганізацыяў і ініцыятываў, якія цяпер знаходзяцца ў Літве.

Падчас сустрэчы абмяркоўвалася супрацоўніцтва НДА з дэмакратычнымі сіламі, супольныя акцыі, кампаніі і мерапрыемствы. Асобная ўвага была нададзеная пытанням беларусаў у Літве, сярод якіх:

▫️Легалізацыя добраахвотнікаў: юрыдычнае прызнанне беларускіх добраахвотнікаў ва Украіне і доступ да рэабілітацыі.
▫️Дазволы на жыхарства: складанасці пры атрыманні і падаўжэнні дазволаў, юрыдычная нестабільнасць.
▫️Праблемы прытулку: разгляд заявак і цяжкасці з працаўладкаваннем.
▫️Беларускія пашпарты: Праблемы з заканчэннем тэрміну дзеяння і адсутнасцю магчымасці абнаўлення.
▫️Праблемы з атрыманнем неабходных дакументаў з Беларусі (апастылі, даведкі і г.д.).
▫️Абмежаванні на ўезд на аўтамабілях з беларускімі нумарамі ў Літву.
▫️Навучанне на беларускай мове: недастатковая колькасць навучальных установаў з беларускай мовай навучання.
▫️Курсы літоўскай мовы: недаступнасць бясплатных курсаў для беларусаў, акрамя ўцекачоў.
▫️Інтэграцыя праз культуру: удзел беларусаў у культурных і сацыяльных мерапрыемствах для інтэграцыі.
▫️Праблема «літвінізму»: пагроза дэзынфармацыі і расколу паміж літоўцамі і беларусамі.

Акрамя таго, Ціханоўская падзялілася вынікамі сустрэчы прадстаўнікоў Офіса з працоўнай групай пры Канцылярыі Урада Літвы па барацьбе з ксенафобіяй. Таксама былі прадстаўленыя вынікі круглага стала ў Сейме Літвы, які адбыўся 26 сакавіка, дзе абмяркоўваліся асноўныя выклікі, з якімі сутыкаюцца беларусы ў краіне.

Святлана Ціханоўская: «Ніводны саюз не варты таго, каб страціць сябе»

«За гады існавання дамовы аб Саюзнай дзяржаве мы зноў і зноў чуем пра новыя пагадненні паміж Расіяй і Беларуссю. Толькі за апошнія паўгода мы сутыкнуліся з размеркаваннем беларускіх выпускнікоў у Расію, дамовай аб гарантыях бяспекі і сумеснымі вайсковымі вучэннямі «брацкіх народаў». Адзін дыктатарскі рэжым трымаецца за іншы, як за адзіную апору сваёй улады. І расплачваецца за гэты саюз незалежнасцю, свабодай і чалавечымі жыццямі.

Пад маркай «брацкага народа» прапаганда хлусіць пра бяспеку, стабільнасць і агульную культуру – пакуль за акном працягваюцца вайна, рэпрэсіі і поўнае падпарадкаванне нашай краіны інтарэсам Крамля. Рэжым Лукашэнкі настроіў супраць сябе кожнага суседа, акрамя аднаго – і больш не мае выбару, акрамя як ісці за ім ва ўсім. Кожны крок, які рэжым робіць насустрач Пуціну, штурхае Беларусь да растварэння ў Расіі.

Але мы – беларусы – не выбіралі гэтага. Нам не патрэбныя саюзы, з-за якіх гінуць людзі і губляецца нашая нацыянальная самабытнасць. Мы ўжо не раз паказвалі, што можам ствараць мастацкія шэдэўры, што становяцца вядомымі на ўвесь свет. Будаваць эканоміку, якая не залежыць ад крэдытаў. Самастойна гадаваць і выхоўваць новых навукоўцаў і вынаходнікаў, што працуюць на блага міру і будучыні, а не вайны і прапаганды.

Перадавайце дзецям нашыя традыцыі і культуру. Падтрымлівайце беларускіх музыкаў, паэтаў і пісьменнікаў, мастакоў. Ва ўсёй разнастайнасці беларускага – знайдзіце нешта блізкае душы. Паверце, ніводны саюз на свеце не варты таго, каб усё гэта страціць».