Historyja


Гео и язык канала: Беларусь, Белорусский
Категория: Познавательное


Kanał pra historyju ⏳
Kantakt: @PanHistoryjaBot

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Беларусь, Белорусский
Статистика
Фильтр публикаций


▫️Знакаміты езуіцкі прапаведнік Пятро Скарга, рэктар Віленскага ўніверсітэта, у 1582 годзе ў лісце да правінцыяла ордэна езуітаў Яна Паўла Кампалы пісаў пра Навагрудскае ваяводства, у якое тады ўваходзіла і Слуцкая зямля: «Нясвіж знаходзіцца за 28 міль ад Вільні, … размешчаны ў цэнтры Навагрудскай зямлі ў Беларусі, называнай «літоўскай Ламбардыяй», урадлівай і шматлюднай…»

▫️І зусім невыпадкова, што менавіта на заможнай Случчыне ў 1920 годзе сяляне масава падтрымалі ідэю незалежнай Беларусі, нават са зброяй у руках, падняўшы знакамітае Слуцкае паўстанне. Бо тут як, бадай, нідзе больш яны сапраўды мелі што бараніць.

▫️І ўжо праз дзесяцігоддзе, у гады прымусовай калектывізацыі, якая пачалася ў 1929 годзе, вялікая колькасць заможных гаспадарак зрабілася не перавагай, а бядой Случчыны. Найбольш руплівыя і прадпрымальныя гаспадары разам з сем’ямі масава паехалі ў вагонах для жывёлы ў Сібір, на Поўнач, у Казахстан.

▫️Дарэчы, спакусліва выглядае ідэя аднавіць у скансэне забытую тэхналогію вытворчасці і «літоўскага» сычужнага сыру, якой Случчына славілася нароўні з Наваградчынай, і мясцовага слуцкага варыянту тварожных (клінковых) сыроў (...) Гэтая прыватная традыцыйная сыраварня — выдатная сімвалічная ілюстрацыя да кароткага працягу гісторыі Случчыны, заходняй яе часткі, яшчэ на 10 гадоў, у міжваеннай Рэчы Паспалітай. Канчаткова перапыненай у тым самым 1939 годзе, калі, паралельна з «вызваленчым паходам» 17 верасня, былі сселеныя ў калгасныя пасёлкі і ацалелыя слуцкія хутары ў БССР.

https://nashaniva.com/282493


Класічная сітуацыя ў Заходняй Беларусі з прыходам другіх саветаў у 1944 годзе і пасля.

https://t.me/mkbelarus/41835

Як можна даведацца ў тым ліку з успамінаў сведкаў, прыйшлі "Иваны" ды запісвалі мясцовых як хацелі, адных у беларусы, іншых у палякі, яшчэ іншых у рускіх (расейцаў). Нярэдка без разбору. Часта расеізавалі і змянялі імёны, напрыклад Юзэф на Осіп, Кася на Каця, Ян на Іван, Барбара на Варвара і інш.


На Захадзе без зменаў?

Чытаем: "ПАРЕ раскрытыкавала патрыярха Кірыла і назвала Рускую Праваслаўную Царкву «ідэалагічным працягам рэжыму Уладзіміра Пуціна, які мае дачыненне да ваенных злачынстваў і злачынстваў супраць чалавечнасці, якія здзяйсняюцца ад імя РФ і ідэалогіі «рускага свету» (...) У заяве сказана, што Маскоўскай патрыярхат РПЦ і Кірыл адстойваюць ідэалогію «рускага свету», называюць вайну супраць Украіны «святой вайной усіх рускіх» і заклікаюць праваслаўных вернікаў ахвяраваць сабой дзеля Расіі. «Асамблея ўзрушаная такім здзекам з рэлігіі і скажэннем хрысціянскай праваслаўнай традыцыі рэжымам Уладзіміра Пуціна і яго стаўленікамі ў Маскоўскім патрыярхаце»".

Г.зн. у ПАРЕ далей не разумеюць, РПЦ не проста падтрымлівае, а была і ёсць адным з галоўных элементаў ідэалогіі русского мира. Пуцін з'яўляецца яе прадуктам, а не стваральнікам. І расейскае (маскоўскае) праваслаўе такім было шмат вякоў, а не стала ў апошнія гады.

Дзіўна, што прадстаўнікі нашай часткі Еўропы, у тым ліку прадстаўнікі беларусаў/Новой Беларуси/дэмакратычнай Беларусі, якія робяць сабе фоткі з некаторымі ес-чыноўнікамі, далей не змаглі патлумачыць сутнасці праблемы.

Адметна таксама, што беларускія СМІ працягваюць спаслацца на расейскае СМІ (добраахвотна ці не?), а пазней пішуць пра залежнасць беларусаў ад расейшчыны. Логіка. У гэтым плане таксама без зменаў. Хаця першакрыніцу знайсці зусім проста (рэзалюцыя).

Добры прынамсі, што хаця б фармальна адзначаецца такая з'ява як "Russkiy Mir". У гэтым плане малы крок наперад. Можа праз нейкі час у цэнтрах ЕС/ЕЗ пачнуць здагадвацца, што шматлікія праціўнікі расійскай улады маюць падобныя "неаімперскія" погляды. Гістарычных і актуальных прыкладаў хапае.


Репост из: Beer&History
💀 Шмат пішуць пра тое, як "раптам" у Горадні паваліўся 222-гадовы помнік на могілках. Раптам?..

Не-не. Каталіцкія фарныя могілкі ў горадзе над Нёмнам гінуць ужо шмат гадоў. Дакладней, іх забіваюць: расцягваюць на метал, выпілоўваюць дрэвы, разбіваюць.

Для разумення, пара важных публікацыяў на тэму:

👉🏻 Ці магчыма ўратаваць найстарэйшы беларускі некропаль?

👉🏻 Як знікаюць старыя могілкі ў Гародні. Топ-7 ракурсаў «да» і «пасля»


Цікава, ці ёсць яшчэ краіна, у якой так шмат вуліц Карла Маркса як у Беларусі.


Репост из: Urban Hrodna - городская среда Гродно
На гродзенскіх фарных могілках упала адно з найстарэйшых надмагілляў (1802 г.)

Фота даслаў падпісант.

Агулам на могілках на Антонава каля 8000 пахаванняў, прыкладна тысяча - асабліва каштоўныя. У спісе гісторыка-культурных каштоўнасцяў - усяго дзясятак пахаванняў з іх.

Каму патрэбны самы старажытны камунальны некропаль Беларусі і як яго можна захаваць?
Падрабязнасці 👉 https://telegra.ph/Kamu-patrehbny-samy-starazhytny-kamunalny-nekropal-Belarusі-04-16


Репост из: Historyja
18 красавіка 1814 года нарадзіўся Яўстах Тышкевіч - археолаг, гісторык, этнограф і краязнаўца, адзін з заснавальнікаў навуковай археалогіі ў нашай краіне.

Не зважаючы на свой высокі графскі тытул, разам з братам бралі ў рукі рыдлёўкі і вялі раскопкі старажытных курганоў. Гэта яны здымалі з сябе сурдуты і апраналіся ў простае сялянскае адзенне, заходзілі ў хаты вясковай беднаты паслухаць шчырую гутарку пра побыт, даведацца пра абрады і забабоны ды запісаць народныя песні. Поўнасцю адданыя Радзіме і навуцы!


Репост из: Historyja
18 красавіка 1903 года нарадзіўся Платон Галавач - беларускі пісьменнік, адзін з арганізатараў камсамольскага руху ў Беларусі ды адзін з лідараў літаратурных аб'яднанняў «Маладняк». Быў шчырым камуністам, але калі пачалі разгортвацца рэпрэсіі, на знак пратэсту падаў заяву аб выхадзе з партыі, якую не прынялі. У турме НКУС (НКВД) лёс звёў Галавача з яшчэ адным рэпрэсаваным пісьменнікам Станіславам Шушкевічам (бацькам першага фактычнага кіраўніка незалежнай Беларусі). Перад судом Галавач пакінуў у камеры запіску: «Таварышы, даруйце, калі чым вінаваты перад вамі. Гісторыя яшчэ скажа праўду пра нас. Платон». Як многія актыўныя беларусы ў савецкай дзяржаве, Платон Галавач быў забіты саветамі ў крывавую ноч 29 кастрычніка 1937 г.


Репост из: Институт истории НАН Беларуси
Спаса-Праабражэнская царква Полацка адчыняе ўсё новыя старонкі стараж. гісторыі Беларусі. Храм з’яўляецца не толькі ўнікальным помнікам стараж. дойлідства, але і сапраўднай “бібліятэкай” надпісаў-графіці. Яны датуюцца перыядам з XII па XIX ст., а іх колькаць дасягнула чатырох тысяч. У красавіку, у выніку рэстаўрацыйных работ на паўночнай дзверы храма быў расчышчаны фрагмент сцяны, на якой былі знойдзены новыя графіці.
Адно з іх стала сапраўднай сенсацыяй. Памінальны запіс у пяць радкоў памерамі 17х6,5 см быў прачытаны вядучым спецыялістам цэнтра гісторыі навукі і архіўнай справы, дацэнтам І.Л. Калечыц наступным чынам: “+Праставіўся (памёр) Аўдакім месяца сакавіка ў першы дзень, папін Святога Спаса. Памяні, Госпадзі, у жыцці вечным. Майстар грэчаскай стараны”.
Праз вывучэнне графіці мы ведаем імя яшчэ аднаго чалавека, майстра і святара Аўдакіма, які жыў у часы прападобнай Еўфрасінні Полацкай, і якога можна паставіць у адзін шэраг з вядомымі імёнамі дойліда Іаана і майстара Лазара Богшы.


Репост из: Historyja
Графічная рэканструкцыя Быхаўскага замка XVII ст.


Новыя істотныя артыкулы

У мінулым годзе звярталася ўвага на адсутнасць беларускага артыкула на вікіпедыі (ці дакладней вікіпедыях) пра гісторыю Вільні. Нядоўга пазней такі артыкул з'явіўся.

Таксама звярталася ўвага на адсутнасць артыкула пра Чамброва – правобраз Сапліцава з "Пана Тадэвуша". Праз пару днён нехта стварыў артыкул.

Падобная гісторыя атрымалася з артыкулам пра тэрмін "тоже белорус", які зʼявіўся ўжо ў той самы дзень, калі звярнулася ўвага.

Можна? Можна!

А якіх істотных гістарычных артыкулаў не хапае ў беларускіх вікі? Пішыце ў каментарах.


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Мураўёў, паўстанне 1863-1864 і сучаснасць

Нічога новага і дзіўнага але варта звяртаць увагу. Вядомая расійская прапагандыстка хваліць Міхаіла Мараўёва "вешальніка" за яго жорсткасць, а само паўстанне 1863-64 гадоў, згодна з расейскай традыцыяй, называе "польским". Пытанне, ці пад "те территории, которые уже наши", Сіманьян мела на ўвазе таксама Беларусь?

У кантэксце Мураўёва ў сучасным беларускім кантэксце варта напомніць, што яго асобу выхваляе заходнерусіст Вадзім Гігін, які таксама, пры падтрымцы Расейскай Праваслаўнай Царквы і расійскіх калег, актыўна змагаецца за пашырэнне расейскіх наратываў адносна паўстання 1863-64 і канкрэтна асобы Каліноўскага.


Репост из: Historyja
"Цяпер астановімся на нашай беларускай мове. Нам кажуць, і мы самі часта гэтаму патураем, што мова беларуская простая. А па-мойму: ну і дзякаваць Богу, абы не крывая."

Янка Купала, Эсэ "Ці маем мы права выракацца роднай мовы". 17 красавіка, 1914 года.


Репост из: Historyja
Мястэчка Свір, 1935 год


Репост из: Historyja
У 2019 годзе ў часопісе "Наша Гісторыя" з'явіліся цікавыя артыкулы пра Армію Краёвую. З улікам таго, што за доўгія гады ў беларускай гістарыяграфіі не зʼявілася вартая ўвагу праца пра АК, а тэма была амаль забытая, два артыкулы Андрэя Пачобута і Аляксандра Пашкевіча сталі малых напамінам. Вось пару вартых увагі фрагментаў:

🔹 На 1945 год на Беларусі дзейнічала чатыры акругі АК: Наваградская, Палеская, Віленская і Беластоцкая.

🔹 АК больш чым на 90% складалася з мясцовых людзей. Гэтым яна адрознівалася ад савецкая партызанкі, якая ў першыя перыяды існавання прыкладна настолькі складалася з людзей немясцовых.

🔹 З АК супрацоўнічалі Казімір і Люцыя Дзяржынскія – браты Фелікса Дзяржынскага і яго жонка. Немцы іх расстралялі, а магілы цяпер даглядае КДБ.

🔹 Самыя вядомыя аперацыі АК у Беларусі: Захоп Івянца 19 чэрвеня 1943 года, вызваленне вязняў у Пінску і Лідзе.

🔹 Яркі прыклад супрацоўніцтва беларускіх і польскіх актывістаў – бургмістр Меснку Вацлаў Іваноўскі.

🔹 Гісторыю АК у Беларусі напішуць толькі пасля поўнага раскрыцца архіваў.

🔹 Пакуль у Заходняй Беларусі, Украіне і Балтыі актыўна дзейнічала падполле, калектывізацыі не праводзілі – ведалі, што людзі будуць масава далучацца партызан.

🔹 Армія Краёвая была часткай руху супраціву нацыстам, а пасля – саветам, двум таталітарным рэжымам.

🔹 Вельмі значная постаць – Анатоль Радзівонік (Олех). Гэта апошні камандзір АК, які тут застаўся і загінуў. Быў з праваслаўнай сямʼі, нарадзіўся ў Бранску – сямʼя апынулася там у Першай сусветнай. Пасля вярнуўся на радзіму на Ваўкавышчыну, стаў настаўнікам. Але, у адрозненне ад шматлікіх адэптаў чырвонай ідэалогіі, Радзівонікі на ўсё жыццё запомнілі чырвоную ўладу, якую пабачылі ў бежанстве. Олех быў ідэйным антыкамуністам.

📝 Першы артыкул 📝 Другі артыкул

Показано 15 последних публикаций.