Hrodna.life

💡 Знаки зодиака на Ленина и неоновые контуры зданий: как украшают Гродно к Новому году

Готовить Гродно к праздникам в этом году начали заметно раньше, чтобы все успеть: планируют в несколько раз больший объем работ, чем обычно.

Что и планируют сделать? Читайте и смотрите на Hrodna.life.
🤩
https://d3pt8vtj0yb2r5.cloudfront.net/ru/2024/11/26/jak-upryhozvajuc-hrodna-da-novamu-hodu/?utm_source=tg

🌱 Мовазнаўца, які вярнуў нам слова «спадар», увёў у падручнікі тэрміны «гук» і «зычны», рэфармаваў беларускую лацінку і быў persona non grata ў БССР

🐻26 лістапада 1891 года ў вёсцы Арляняты (сёння Смаргонскі раён Гродзенскай вобласці) нарадзіўся мовазнаўца і палітык Ян Станкевіч.

🐂 Скончыў Ашмянскае гарадское вучылішча і Віленскую беларускую гімназію, атрымаў доктарскую ступень у Карлавым універсітэце (Прага). Падчас Першай сусветнай вайны трапіў у аўстрыйскі палон, пасля чаго вярнуўся ў Вільню, дзе ўдзельнічаў у працы Беларускага навуковага таварыства і стварэнні Рады БНР. У міжваенны час працаваў выкладчыкам у Варшаве і Вільні, быў паслом Сойму міжваеннай Польшчы (1928—1930).

У гады Другой сусветнай вайны супрацоўнічаў з Беларускай цэнтральнай радай, удзельнічаў у Другім Усебеларускім кангрэсе, ствараў беларускія канспірацыйныя арганізацыі. З 1944 года — у эміграцыі, актыўна займаўся навуковай і культурнай дзейнасцю ў Германіі і ЗША.

🌱 Аўтар прац па гісторыі і мовазнаўстве, сярод іх: «Месца беларускага языка сярод іншых славянскіх языкоў» (1930), «Крыўя-Беларусь у мінуласці» (1942), «Этнаграфічная і гістарычная тэрыторыі і граніцы Беларусі» (1953). Падрыхтаваў «Беларуска-расійскі слоўнік» (выд. 1990).

У 1930-я менавіта ён дамогся апошняй рэформы нашай лацінкі, якая завершыла яе дэпаланізацыю, — увядзення лацінскай літары Vv замест нямецка-польскай Ww.

Шукаў нацыянальна адметны зварот, які адрозніваўся б ад польскага «пан». Выбраў «спадар», што быў выцеснены «панам», знайшоўшы яго шматлікае ўжыванне ў Статутах ВКЛ, Баркулабаўскім летапісе і нават у кітабах беларускіх татараў.

🏇Беларусь называў Крывіяй або Вялікалітвой.

Памёр 16 жніўня 1976 года.

🤩 Бренд Krikate открывает в Гродно новое модное пространство. Узнали, где оно появится

Основательница бренда одежды Krikate Екатерина Корлатяну рассказала, что в начале декабря в Гродно откроется пространство Krikate House. Редакция Hrodna.life узнала, где именно появится новый бутик.

Про новую локацию в Гродно и чем известен бренд читайте на Hrodna.life.
💡
https://d3pt8vtj0yb2r5.cloudfront.net/ru/2024/11/25/krikate-novaya-krama/?utm_source=tg

🐈 В Гродненском зоопарке кошка Бася осваивает роль тракториста

«А у нас новый тракторист-машинист 😀
Такими темпами и до должности директора немного осталось!»

— сообщают сотрудники зоопарка в телеграме.

Ждать ли нам смены администрации в зоопарке — пока неизвестно.

Фото: Э. Морозевич, Гродненский зоопарк в телеграме.

⛓️ Политзаключенный в ШИЗО, приговор за «экстремизм», помилование гродненца. Как прошла неделя в Гродно и области

Политзаключенный Николай Автухович 21 день был в ШИЗО — он беспокоится о своем здоровье. Гродненца осудили на 4 года лишения свободы за «экстремизм». Политзаключенного Сергея Чижа из Гродно освободили по помилованию. Редакция Hrodna.life изучила, что произошло в области с 18 по 24 ноября.

Читайте хронику политических репрессий в Гродно и области на Hrodna.life.
👮‍♂️
https://d3pt8vtj0yb2r5.cloudfront.net/ru/2024/11/25/palitychny-tydzen-183/?utm_source=tg

🐾 Кондитер из Гродно сделала «трендовые вкусняшки» на основе маршмеллоу и вызвала ажиотаж среди подростков.

Наталья, кондитер из Гродно, вдохновилась трендом на антистресс-игрушки в виде лапок котов и сделала аналогичный десерт из маршмеллоу. За несколько дней видео Натальи в TikTok собрало более 100 тыс. просмотров. В комментариях пользователи расстраиваются, потому что не живут в Беларуси и не могут заказать лапки.

Что это за «вкусняшки»? Читайте и смотрите на Hrodna.life.
🤩
https://d3pt8vtj0yb2r5.cloudfront.net/ru/2024/11/25/taba-lapki-ad-hrodzenki/?utm_source=tg

☠️ Як Жылібер ледзь не стаў ахвярай атруты і атрымаў каралеўскі медаль

Гісторыю распавёў тэлеграм-канал Hrodna History.

🏅У Нацыянальным музеі натуральнай гісторыі ў Парыжы захоўваецца прадмет з унікальнай гісторыяй — медаль, створаны ў гонар уратавання Жана-Эмануэля Жылібера, выбітнага навукоўца і лекара.

☦️ Гісторыя разгортваецца ў Вільні, у 1782 годзе. Жан-Эмануэль Жылібер ледзь не загінуў ад атручэння. Спроба забойства была спынена дзякуючы вучню Ануфрыю Арлоўскаму, які выліў каву, у якой была атрута. Служанка Барбара Бараноўская папярэдзіла пра небяспеку, што дазволіла пазбегнуць трагедыі.

🥐 Вінаваты ў атручванні — Француз Берлюк, які, як меркавалі, быў каханкам жонкі Жылібера Сафіі. У Віленскім універсітэце правялі хімічны аналіз кавы і знайшлі ў ёй мыш'як. Хоць Берлюк не прызнаў віны, яго асудзілі на тры гады зняволення і выгналі з Вялікага княства Літоўскага.

🏇 Кароль Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, у знак удзячнасці за выратаванне Жылібера, загадаў адчаканіць медаль. На ім змясцілі партрэт караля і лацінскі надпіс. Зараз вядома пра тры экзэмпляры: два знаходзяцца ў Кракаве ў калекцыі Эмэрыка Гутэн-Чапскага, трэці — у Парыжы. Гіпсавы злепак захоўваецца ў Ліёне.

Мяркуецца, што медаль трапіў у музей у Парыжы да 1820 года. Яго маглі перадаць Жан Жылібер, яго сын Станіслаў Жылібер (хрэснік караля Панятоўскага), ці сам Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, які наведваў музей у маладосці і пазней падарыў яму калекцыю мінералаў.

🧐 Гісторыю гэтага ўнікальнага медаля апісаў гісторык Пётр Дашкевіч у часопісе «Echa Przeszłości».

💸 Цифра дня. Власти утверждают, что средняя зарплата в Беларуси вернулась к росту. В Гродненской области она выросла на 44 рубля и составила 2111 рублей и 90 копеек

Это 4 место среди других областей и Минска.

По данным Национального статистического комитета, в октябре 2024 года средняя номинальная начисленная заработная плата в Беларуси увеличилась на 49,5 рубля и составила 2363,4 рубля. Это первый рост после двух месяцев снижения: в сентябре зарплаты уменьшились на 27,3 рубля, а в августе — на 13,9 рубля.

Средние зарплаты по регионам по версии Белстата:

🟦Минск — 3149,4 рубля (+91,1 рубля);
🟦Минская область — 2406,2 рубля (+39,2 рубля);
🟦Гомельская область — 2134,6 рубля (+39,5 рубля);
🟦Гродненская область — 2111,9 рубля (+44 рубля);
🟦Брестская область — 2110,9 рубля (+47,3 рубля);
🟦Витебская область — 1988,6 рубля (+24,7 рубля);
🟦Могилевская область — 1974,6 рубля (+24,8 рубля).

Самая высокая средняя зарплата традиционно отмечена в IT-сфере — 5646,6 рубля (+172,3 рубля). Наименьшие зарплаты властями зафиксированы в сфере образования (1570,3 рубля, +37,7 рубля), творчества, спорта и отдыха (1672,8 рубля, +11,6 рубля).

#цифрадня

✈️ Google абнавіў спадарожнікавыя здымкі Гродна. А як раней амерыканцы разглядалі Гродна са стратасферы

🗾 Мы нядаўна пісалі, што сэрвіс карт ад Google абнавіў спадарожнікавыя фатаграфіі Гродна. На іх можна ўбачыць найбуйнейшыя будоўлі горада, а таксама як змяніўся ландшафт крэйдавых кар’ераў Сінькі і Зялёнкі.

Але раней здымкі Гродна са стратасферы рабіліся самалётам-разведчыкам U-2, калі яны ляталі над «сацыялістычнай Радзімай».

Як гэта адбывалася? Чытайце на Hrodna.life
🛰
https://d3pt8vtj0yb2r5.cloudfront.net/articles/nyabesnae-voka-tsru-yak-ameryikantsyi-razglyadali-grodna-sa-stratasferyi/?utm_source=tg

📷 Блогер Vadimati из Гродно удалил Instagram — его собираются признать экстремистским

Блогер и бывший политзаключенный Вадим Ермашук из Гродно 25 ноября удалил свой аккаунт в Instagram. В сторис днем ранее он рассказал, что его собираются признать экстремистским и попросил от него отписаться.

Подробности читайте на Hrodna.life.
⛓️
https://d3pt8vtj0yb2r5.cloudfront.net/ru/2024/11/25/vadzimaci-instagram/?utm_source=tg

⛓️ Активиста из Сморгони Юрася Кутузова перевели в СИЗО

Юрася Кутузова, активиста из Сморгони, перевели в СИЗО Гродно, сообщают правозащитники «Гарадзенскай прааваабароны».

Кроме того, стало известно, что в СИЗО Минска перевели Мариэт Валюк. Причины обвинений в их адрес пока неизвестны.

О задержаниях в Сморгони стало известно 7 ноября. По данным правозащитников, тогда задержали около 12 человек, большинство из которых освободили после административного ареста.

🤩 310 год таму, 25 лістапада 1714 года, у вёсцы Мітраполь (цяпер у складзе Навагрудку) нарадзіўся філосаф, езуіт і архітэктар Тамаш Жаброўскі

6 жніўня 1734 г. ўступіў у Вільні ў Таварыства Ісуса. Навучаўся ў Навагрудскім езуіцкім калегіуме, пазней — на філасофскім (1735—1738) і тэалагічным (1740—1744) факультэтах Віленскай акадэміі. Выкладаў паэтыку і рыторыку ў Ілуксцінскім калегіуме (1745—1746), быў прэфектам будаўніцтва ў Бабруйску (1746) і прафесарам філасофіі ў Крожах (1746—1748). Займаў пасады міністра і прэфекта будаўніцтва ў віленскім навіцыяце (1748—1750). У Вене і Празе вывучаў матэматыку, фізіку, астраномію і архітэктуру (1750—1752).

Пасля вяртання на Радзіму працаваў у Віленскай акадэміі (1752—1758), дзе рэарганізаваў выкладанне матэматыкі, стварыў кабінет эксперыментальнай фізікі і астранамічную абсерваторыю, сам выкладаў дакладныя навукі. У 1752 г. атрымаў ступень магістра філасофіі. Паводле яго плана была пабудавана астранамічная абсерваторыя ў стылі ракако, сродкі на якую прадаставіла Альжбета Пузыня-Агінская. Некаторы час выкладаў у Полацку.

Асноўныя архітэктурныя працы: езуіцкі касцёл у Бабруйску (1745—1746), перабудова касцёлаў св. Ігнація і св. Яна ў Вільні, касцёла ў Ілуксце, інтэр’ер кальвінскага збору ў Жодзішках, праект касцёла бенедыкцінак у Крожах, палац Агінскага ў Гануце. Кіраваў будаўніцтвам Полацкага калегіума.

Памёр у 1758 годзе ў Вільні. Засталіся рукапісы лекцый па логіцы і матэматыцы.

🏍 В лесу под Гродно мотоциклист всё-таки задел проволоку, натянутую между деревьев

Мотоциклист в Гродненском лесу задел лицом проволоку, натянутую между деревьев, несмотря на то, что ранее подобные ловушки уже убирали. Новые проволоки обнаружили на выходных в лесу между карьерами «Синька» и «Зеленка», пишет @autogrodnoby

19 ноября байкеры заметили проволоку, натянутую в двух местах над дорожками, где часто катаются мотоциклисты и велосипедисты. Тогда ловушки убрали, а после публикации информации сотрудники УВД выехали для расследования. Однако через несколько дней неподалёку от прежнего места мотоциклисты вновь наткнулись на две проволоки, одна из которых слегка задела лицо байкера, оставив небольшой след.

Очевидцы предположили, что проволока могла быть установлена одновременно с первыми ловушками, но осталась незамеченной. Они подчеркнули, что эти инциденты показывают, насколько важно быть внимательными при посещении леса.

▪️В Сморгонском районе 96-летняя женщина утонула в питьевом колодце

В деревне Нароты Сморгонского района произошла трагедия. В питьевом колодце утонула 96-летняя женщина.

Сотрудники МЧС, прибывшие на место происшествия, извлекли тело погибшей из колодца глубиной 26 метров. Об этом сообщили в пресс-службе ведомства.

▪️24 лістапада 1970 года памёр беларускі журналіст, выдавец, грамадскі дзеяч і ўраджэнец вёскі Клюшчаны (Астравецкага раёна Гродзенскай вобласці) Адольф Клімовіч

Удзельнік Беларускай канферэнцыі 1918 года ў Вільні, адзін з арганізатараў часопіса «Маладое жыццё». Скончыў Віленскую беларускую гімназію (1921) і Пражскі ўніверсітэт (1928). Падчас вучобы ў Празе кіраваў аддзелам міжнародных зносін Аб’яднання беларускіх студэнцкіх арганізацый (АБСА), удзельнічаў у міжнародных з’ездах у Рыме, Жэневе і іншых гарадах.

У 1932–1939 гадах рэдагаваў гаспадарчы часопіс «Самапомач», папулярызуючы ідэі кааперацыі. Член Беларускай хрысціянскай дэмакратыі, працаваў у Беларускім інстытуце гаспадаркі і культуры, выкладаў у Віленскай беларускай настаўніцкай семінарыі. У снежні 1938 года польскія ўлады выслалі яго з Вільні як «ненадзейнага» элемента, але ў 1939 годзе ён вярнуўся і далучыўся да выдання газеты «Беларуская крыніца».

Падчас II сусветнай вайны працаваў у Беларускай народнай самапомачы ў Лідзе. У 1952 годзе арыштаваны НКУС і прыгавораны да расстрэлу, які замянілі 25 гадамі лагераў. У 1956 годзе вярнуўся ў Вільню, склаў біяграфічны слоўнік беларускіх культурных і палітычных дзеячаў. Рукапіс захоўваецца ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы АН Беларусі. Пахаваны ў Клюшчанах на Астравеччыне.

🍻«Солодуха» і «Князь Вітаўт». Як выглядалі этыкеткі Лідскага ў 1990-я і 2000-я

«Лідскае піва» за апошнія дзесяцігоддзі перажыло мноства рэбрэндынгаў і абнаўленняў фірмовага стылю. Аднак у гісторыі гэтага брэнда ёсць тое, што сапраўды заслугоўвае настальгіі.

Ці пазнаеце вы гэтыя старыя этыкеткі?

Выявы этыкетак з тэлеграм-канала @backtobelarus і з сайта ААТ «Лідскае піва».

🍺 Злоўжываанне алкаголем шкодзіць вашаму здароўю.

🌱 24 лістапада 1857 года ў маёнтку Яцвеск (сёння частка вёскі Шніпкі Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці) нарадзіўся нарадаволец, польскі сацыяліст і інжынер-тэхнолаг, які прайшоў праз высылку ў Сібір, Вацлаў Яцэк Ласкоўскі

Быў сынам Ігната Ласкоўскага і Вольгі Багушэвіч. Бацька ўдзельнічаў у паўстанні 1863-64 гг., за што быў сасланы ў Сібір і вымушаны прадаць маёнтак Яцвеск.

Вацлаў ж вучыўся ў Гродзенскай гімназіі і Пецярбургскім тэхналагічным інстытуце. У 1880 годзе далучыўся да Камуны польскіх сацыялістаў, дзе быў скарбнікам і ўдзельнічаў у падпольнай дзейнасці: перапісваў пракламацыі, распаўсюджваў нелегальныя выданні, дапамагаў у стварэнні друкарні.

Пад уплывам Ігната Грынявіцкага, з якім пазнаёміўся падчас вучобы, пачаў супрацоўнічаць з «Народнай воляй». Забяспечваў кватэру для захоўвання падробленых дакументаў і арганізаваў друкарню для народнікаў. У 1881 годзе быў арыштаваны і асуджаны на пяць гадоў ссылкі ў Сібір.

У ссылцы зарабляў шаўцоўствам і бухгалтэрыяй. Пазней працаваў на прадпрыемствах Альфонса Козелла-Паклеўскага, кіраваў вінакурным заводам у Шадрынску. Удзельнічаў у золаташукальнай дзейнасці, з 1899 года валодаў шахтай на Паўднёвым Урале. Быў арганізатарам гурткоў дапамогі для польскіх палітвязняў у Расійскай імперыі.

У 1911 годзе вярнуўся ў Беларусь, жыў у Полацку, Віцебску і Кобрынскім павеце. У часе міжваеннй Польшчы пасяліўся ў Варшаве, дзе працаваў у Міністэрстве пошты, стварыў паштова-тэлеграфны музей, быў актывістам Таварыства былых палітвязняў. Да канца жыцця заставаўся сацыялістам.

Памёр у Варшаве ў 1932 годзе, пахаваны на Бродненскіх могілках.