Светлана Тихановская

Падрыхтоўка справаздачы Спецыяльнага дакладчыка ААН па Беларусі: як можна дапамагчы?

Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека рыхтуе матэрыялы для новай справаздачы пра сітуацыю з правамі чалавека ў Беларусі. Яна будзе прадстаўленая на 80-й сесіі Генеральнай Асамблеі ААН у кастрычніку 2025 года. Гэтым разам асаблівая ўвага будзе нададзеная працоўным правам і сітуацыі ў сферы занятасці.

Чаму гэта важна?

Беларускі рэжым працягвае выкарыстоўваць эканамічныя механізмы як інструмент рэпрэсіяў. Сярод іх:
➖Прымусовая праца зняволеных у турмах і калоніях;
➖Дыскрымінацыя пры працаўладкаванні па палітычных матывах;
➖Забарона на стварэнне незалежных прафсаюзаў і ўдзел у забастоўках;
➖Прымусовае прыцягненне да суботнікаў, «базы дармаедаў» і грамадскіх работ.

Як можна дапамагчы?
Спецыяльны дакладчык заклікае праваабаронцаў, прафсаюзы, СМІ, а таксама тых, хто сутыкнуўся з парушэннямі або валодае адпаведнай інфармацыяй, падзяліцца звесткамі да 31 мая 2025 года. Для гэтага можна скарыстацца электроннай поштай hrc-sr-belarus@un.org.

❗️Калі ласка, памятайце пра сваю кібербяспеку! Калі ў вас ёсць, што распавесці – не выкарыстоўвайце сэрвісы на беларускіх і расійскіх даменах.

Леанід Марозаў, дарадца па прававых пытаннях Святланы Ціханоўскай:

«Рэжым у Беларусі выкарыстоўвае працу як інструмент рэпрэсіяў – ад прымусовай працы палітвязняў да эканамічнага ціску на грамадзянаў, чыя адзіная «віна» ў тым, што яны адстойвалі свае правы. Гэтая справаздача ААН – яшчэ адна магчымасць прыцягнуць увагу да злачынстваў рэжыму, прыцягнуць увагу да актуальных праблемаў і садзейнічаць іх вырашэнню».

Фота: Shutterstock

Запрашаем на асабістыя размовы са Святланай Ціханоўскай у пятніцу, 14 сакавіка

Гэта добрая магчымасць паразмаўляць наўпрост з беларускай лідаркай. Падчас званка вы зможаце задаць пытанні, падзяліцца ідэямі ці распавесці пра праблемы.

Размовы пройдуць у пятніцу, 14 сакавіка, з 14:30 да 15:30 па Мінску. Да гэтых размоваў можна далучыцца анлайн з любой часткі свету. Гэта бяспечны фармат для беларусаў і беларусак унутры краіны.

Каб трапіць на размову са Святланай, трэба зарэгістравацца па гэтай спасылцы.

«Я мару пра той дзень, калі Беларусь вернецца ў гэтую залу – не як дыктатарскі рэжым, а як горды, дэмакратычны член еўрапейскай сям’і»

Падчас візіту ў Страсбург Святлана Ціханоўская выступіла перад Камітэтам міністраў Рады Еўропы. Удзел у гэтай сустрэчы ўзялі амбасадары і дыпламаты 46 краінаў свету.

У сваёй прамове лідарка закранула ключавыя пытанні бяспекі ў рэгіёне і пагрозу расійскага кантролю над Беларуссю. Яна падкрэсліла, што нашая краіна ператварылася ў ваенны плацдарм для Расіі, дзе рэжым падтрымлівае вытворчасць зброі і рыхтуецца да новых сумесных вайсковых вучэнняў.

«Нядаўна Лукашэнка і Пуцін падпісалі новае пагадненне аб так званых «гарантыях бяспекі», якое толькі замацоўвае расійскі кантроль над Беларуссю. Неўзабаве яны плануюць вайсковыя вучэнні «Захад 2025» – аналагічныя тым, што праводзіліся ў 2022 годзе, перад поўнамаштабным уварваннем.

Я не веру, што беларускія войскі будуць удзельнічаць у вайне, бо ў грамадстве існуе антываенны кансэнсус. Але мы не можам выключаць, што Беларусь зноў будзе выкарыстаная для агрэсіі. Беларусь стала не проста стартавай пляцоўкай, а ваенным цэхам для расійскай ваеннай машыны. 287 дзяржаўных прадпрыемстваў вырабляюць зброю для Расіі.

Сёння, калі мы абмяркоўваем магчымасць мірных перамоваў, мы найбольш баімся аднаго: што Беларусь стане «суцяшальным прызам» для Пуціна. Мы не павінны гэтага дапусціць.

Мы павінны патрабаваць вываду расійскіх войскаў не толькі з Украіны, але і з Беларусі, уключаючы ядзерную зброю. Толькі гэта можа гарантаваць стабільны і працяглы мір у рэгіёне. Украіна заслугоўвае рэальных гарантыяў бяспекі, і адной з іх можа быць вольная Беларусь, без расійскай прысутнасці».

Адзначым Дзень Волі разам!

25 сакавіка беларусы па ўсім свеце будуць адзначаць Дзень Волі. У гэты дзень у 1918 годзе была абвешчаная незалежнасць Беларускай Народнай Рэспублікі, што заклала асновы дэмакратычных прынцыпаў нашай краіны: нацыянальнага самавызначэння, роўнасці, грамадзянскіх правоў і свабод.

Як далучыцца да святкавання, калі вы знаходзіцеся не ў Беларусі?

👥 Сустрэчы
– Прыходзьце на мерапрыемствы да Дня Волі ў вашым горадзе (хутка анонс!);
– Наведайце цікавыя для вас выставы, канцэрты, сустрэчы, якія ладзіць мясцовая дыяспара.

🔗 Дадаць інфармацыю пра вашае мерапрыемства можна па спасылцы.

💻 Анлайн-актыўнасці
– Дазнайцеся пра ініцыятывы дапамогі палітвязням і магчымасці іх падтрымаць;
– Паглядзіце цікавыя відэа, лекцыі і падкасты на YouTube пра 25 сакавіка (варыянт і для тых, хто ўнутры Беларусі);
– Не заставайцеся ў баку, калі хтосьці просіць дапамогі – падтрымайце дабрачынны збор, зрабіце рэпост культурніцкага праекта, пашырце інфармацыю пра адукацыйную ініцыятыву;
– Падзяліцеся думкамі пра Дзень Волі ў сацсетках: уласнымі ўспамінамі, асабістымі пачуццямі ці меркаваннем пра сучаснае значэнне гэтага свята;
– Выкарыстоўвайце хэштэг #БНР107.

❤️ Сімволіка
– Дадайце бел-чырвона-белыя дэталі ў сваё адзенне, пашукайце ў сябе ці ў нашых майстроў аксесуары: бранзалеты, пярсцёнкі, падвескі ці проста бел-чырвона-белыя стужачкі ў бліжэйшай краме;
– Выкарыстоўванне сімволікі ў сацыяльных сетках: калі бяспечна, дадайце бел-чырвона-белыя элементы ў свае профілі – змяніце аватарку, пастаўце тэматычную рамку, зрабіце пост або сторыс з сімволікай і хэштэгамі.
– Дзень Волі – выдатная нагода знайсці і вывесіць на балконе свой БЧБ-сцяг, прымацаваць маленькія сцягі на машыну, ці проста змяніць шпалеры на тэлефоне.

❗️Калі ласка, абавязкова абірайце спосаб, які лічыце найбольш бяспечным для вас.

Дзень Волі – нагода паказаць, што беларусы ніколі не губляюць надзеі і працягваюць змагацца і за свае каштоўнасці, і за свабоду сваёй краіны. Кожны, нават самы маленькі крок, важны.

«Мая гісторыя не ўнікальная – гэта гісторыя кожнага беларуса, які выступіў супраць рэжыму і выбраў свабоду замест страху»

Святлана Ціханоўская пагутарыла з Al Arabiya – і распавяла, як Лукашэнка выкарыстоўвае краіну ў інтарэсах Крамля, а таксама падзялілася бачаннем ролі Беларусі ў рэгіянальнай бяспецы. Да таго ж, лідарка падкрэсліла: рэжым ахвяруе незалежнасцю краіны дзеля ўласнай улады і прадае Расіі наш суверэнітэт.

Яркія цытаты з размовы:

«Мая гісторыя не ўнікальная, таму што гэта гісторыя кожнага беларуса, які выступіў супраць рэжыму і выбраў свабоду замест страху. Ведаеце, беларусы не хочуць жыць пад дыктатурай. Мы не хочам жыць і пад уладай Расіі. Мы хочам быць нармальнай дэмакратычнай еўрапейскай краінай. І гэта тое, за што мы змагаемся».

«У Лукашэнкі ёсць толькі адзін інструмент – тэрор супраць беларускага народа. За гэтыя пяць гадоў ён уцягнуў нашую краіну ў вайну насуперак волі беларускага народа. Фактычна Лукашэнка прадае Расіі нашую незалежнасць і наш суверэнітэт. Ён гатоў ахвяраваць усім беларускім, каб застацца ва ўладзе. І яго падтрымлівае Пуцін, таму што Пуціну патрэбная Беларусь у якасці стартавай пляцоўкі для нападу на Украіну і будучых магчымых нападаў на іншых нашых суседзяў».

«Беларусь не павінна быць разменнай манетай у мірных перамовах, таму што мір не можа азначаць прынясенне Беларусі ў ахвяру Расіі ў рамках нейкай угоды. Вельмі доўга Беларусь разглядалася як буферная зона ці пешка ў геапалітычных гульнях. Але мы не задні двор Расіі. Мы – еўрапейская нацыя. І Лукашэнка – самы вялікі хаўруснік Пуціна, і самы вялікі ілгун. Таму трэба не проста выпусціць людзей з турмаў і пакінуць статус-кво. Мы павінны вярнуць нашую краіну беларускаму народу. Няважна, чаго хоча Лукашэнка. Важна, што хоча беларускі народ».

У Вільні прайшла акцыя салідарнасці з палітзняволенымі ў рэжыме інкамунікада

Святлана Ціханоўская:

«Я дзякую кожнаму і кожнай з вас, хто сёння тут. Дзякую за тое, што памятаеце пра нашых палітвязняў. За тое, што не спыняецеся і працягваеце змагацца. Вашая салідарнасць – гэта сіла, якая дапамагае перажыць самыя цяжкія выпрабаванні».