Толькі пра мову


Гео и язык канала: Беларусь, Белорусский
Категория: Лингвистика


Канал для тых, хто пра мову думае і дбае. І пра чалавечую мову наагул — як унікальную зьяву і каштоўнасьць, і — найперш — пра беларускую мову зь яе багацьцем і праблемамі.

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Беларусь, Белорусский
Категория
Лингвистика
Статистика
Фильтр публикаций


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Называем па-беларуску розныя лініі: суцэльную і хвáлістую, пятлястую і ў лýкаткі… Ілюстраваны слоўнічак


Пачынаецца выбар беларускага „Слова 2024 году”

З 2014 году беларускае „Слова году” штогод выбіраюць чытачы сацыяльных сетак. Напрыклад, набэлістка (2015), Каліноўскі (2019), чабор (2021).
Гэта мае быць або зусім новае слова, або сэнс яго істотна зьмяніўся ў гэтым годзе. І толькі ў крайнім выпадку — проста беларускае слова, вельмі важнае сёлета.
Думайма, якое слова пасуе 2024 году. Свае прапановы можна падаць у іншых сацыяльных сетках. Галасаваньне на наступным тыдні.


Вяртаемся да апытанкі. У беларускай мове два словы для паваротнае прылады — адно старадаўняе, другое новае. Маем з чаго выбіраць.


20 лістапада — Усясьветны дзень дзяцей. Слоўнічак-мінімум для маладых бацькоў














Славуты вучоны, пачынальнік навуковага беларусазнаўства Міхал Баброўскі адстойваў беларускую мову як найважнейшы складнік нацыянальнай сьведамасьці свайго народу. Сёньня 240 гадоў з дня яго нараджэньня.








У першы дзень трэцяга тыдня лістапада адзначаецца Дзень няпарных шкарпэтак — напамін аб праве кожнага на дзівацтвы. І нагода сказаць пра культавае слова шкарпэтка.


Наваградак — адзін з найстарэйшых і найбольш значных для беларускай гісторыі гарадоў. У гістарычным тэсьце ёсьць і наваградзкая анамастыка https://smarturl.click/z2BDZ


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Прыйшлі халады, тэма зноў стала надзённаю. У печы ПАЛЯЦЬ — каб НАЦЯПЛІЦЬ дом. Так у беларускай літаратурнай мове.

ТАПІЦЬ можна воск ці парафін. Таксама ТОПЯЦЬ варожыя караблі. А расейскі жаргонны выраз „топить за“ — падтрымліваць некага / нешта — у беларускай мове немагчымы: наша слова „тапіць” не азначае ані „грэць“, ані „ціснуць (на пэдаль)“.


Бабёр — важны пэрсанаж у беларускай фразэалёгіі. Нагадаем сакавіты і эмацыйны выраз зь ягоным удзелам.


Чытач задаў пытаньне: чаму ў пазычаных словах мяккае ЛЬ? Чаму плякаты й дыплёмы?
• Так, гэта прыкметная рыса беларускае літаратурнае мовы несавецкай традыцыі, норма клясычнага правапісу з часоў Тарашкевіча. А ён зафіксаваў жывую моўную зьяву.
• У народнай мове пазычаньні з лацінскай ці нямецкай маюць мяккі гук [ЛЬ]: акуляры, клямка, вэлюм.
• У мовах-крыніцах гук L „сярэдні“, на беларускае вуха мяккі.
• Савецкая рэформа беларускае мовы 1933 году наблізіла яе да расейскай і ў гэтым пункце, а тут у суседзяў вялікі разнабой (Финляндия — Голландия).


13 лістапада — Дзень беларускае школы (першая легальная школа зь беларускаю моваю выкладаньня створана ў 1915 годзе ў Вільні) і дзень памяці Фёдара Янкоўскага, выдатнага лінгвіста й пэдагога, які прышчапіў пашану да сапраўднае, багатае беларускае мовы цэлым пакаленьням школьных настаўнікаў.

Показано 20 последних публикаций.