Сила Традиций

Кожны год 10 снежня ўвесь свет адзначае Сусветны дзень праў чалавека — дзень, калі мы сцвярджаем іх важнасць і каштоўнасць чалавечай годнасці. Гэты дзень нагадвае нам пра тое, што кожны з нас мае права на жыццё, свабоду і бяспеку, незалежна ад расы, полу, нацыянальнасці ці сацыяльнага статусу.

Беларусь, з яе багатай гісторыяй і шматвяковымі традыцыямі, заўсёды цаніла адзінства і згоду ў грамадстве. Незалежнасць нашай краіны — гэта не толькі магчымасць самавызначэння, але і адказнасць за абарону правоў кожнага беларуса. Ва ўмовах сучаснага свету асабліва важна памятаць пра свае правы і актыўна іх абараняць! 

Подготовили зимний словарик к Новому году 👐🏻🪄

Листайте карусель!

▫️ Варежки — рукаві́цы.
▫️ Метель — завіру́ха, заве́я.
▫️ Мокрый снег — ха́лепа.
▫️ Сугроб — гу́рба, сумё́т.
▫️ Подарок — падару́нак, гасці́нец.

По какой теме подготовить словарь в следующий раз? Пишите в комментариях!

Крепкие напитки Беларуси имеют долгую и богатую историю. Сегодня мы продолжаем серию постов, где рассказываем все о культуре пития: от древних времен и до настоящего времени ✍🏼

В 1861 году в Российской империи было упразднено крепостное право. В общем пакете реформ, который сопровождал это знаменательное событие, нашлось место и новому законодательству по регулированию оборота спиртных напитков 💦

📜 После оценки разных предложений, 01.01.1863 была введена акцизная система налогообложения алкогольной продукции. По новой системе алкоголь облагался косвенными налогами непосредственно в местах производства. Величина оплаты устанавливалась исходя из наличия перегонной аппаратуры, объёма чанов и кубов с расчётом на «нормальный выход» продукции. Торговля спиртным разрешалась свободная. Оптовые цены на продукцию находились в компетенции винозаводчиков, розничные — продавцов.

Все перечисленное распространялось и на литовско-белорусскую шляхту, которая до поры являлась основным поставщиком алкоголя на региональные рынки.

С экономической точки зрения содержание небольших фольварковых винокурен с введением акцизной системы стало гораздо более проблемным. В поместьях по-прежнему производилось популярное ординарное горелое вино, а также акавита и целый ряд колоритных напитков, далеко опережающих по качеству казённый товар. Например, мало где ещё могли поставить на праздничный стол горячий крупник, выдержанную в дубовых бочках старку, предложить превосходные ликёры, крепкие наливки и настойки. Всё это составляло золотой фонд национальной кухни 🤌

Ставьте «❤️» в комментариях, а мы подготовим следующий пост серии!

ОАО «МИНСК КРИСТАЛЛ» — вкус белорусских традиций.

Сегодня — день заказов подарков и написания писем Деду Морозу 🎅🏻📝

Давайте вспомним детство и представим, что этот новогодний персонаж существует на самом деле 🪄 Что бы вы загадали?

Пишите ваши желания в комментариях!

Працягваем нашу рубрыку пра беларускую міфалогію. І на чарзе ў нас пост пра зімовых багоў і істот. Ці ведаеце вы, хто такі Зюзя? ❄️

Мы ўжо распавядалі пра гэтага персанажа ў адным з нашых матэрыялаў. У гэтым пагаворым пра яго памочніка — Мароза (Дзед Мароз, Ледзяны Дзед). Гэта стары чалавек з сінім або чырвоным носам. Ён увесь белы, бо адзеты ў снег, лёд і іней, толькі губы ў яго чырвоныя. Замест вусоў і барады ледзяшкі амаль што да зямлі. Іней — гэта пыл, што сыплецца ад Мароза.

☀️ Мароз любіць змагацца з сонцам, але не можа яго перамагчы. Сонца любіць пажартаваць з Марозам, а ён злуецца і кліча вецер.

Зюзя пасылае Мароза на дапамогу людзям: наслаць масты праз рэкі, азёры, балоты, прынесці свежае паветра 🌬 Мароз мацнее — лёд таўсцее. Але і тоўсты лёд стогне, калі ён ідзе па ім. Гэта чуюць усе, хто жыве бліжэй да ракі, возера або ставу, на золку або калі ўзыходзіць сонца.

Трэск і стук у хаце ўзімку прыпісваюць Марозу, які мае звычку прысесці адпачыць на сялянскі дом. Каб задобрыць Дзеда Мароза, на Каляды беларусы запрашаюць яго ў хату паесці куццю. Гаспадар адчыняе акно і, высунуўшыся з яго, кліча: «Мароз! Мароз! Ідзі куццю есці. Летам не бывай, па межах не хадзі, яравыя не губі».

Летам Мароз хаваецца пад калодай. Калі ж ён з’яўляецца позна вясной або рана восенню, а тым больш летам, значыць, яго паслалі злыя духі 👿

Цікава, што Зюзя і Мароз — розныя персанажы беларускай міфалогіі! Зналі пра гэта?

Крыніца: «Ярила, Девоя и Перелет-трава. Древняя мифология беларусов», Алесь и Юлия Шамак. Беларуская электронная бібліятэка «Беларуская палічка».

Пачаўся снежань! ❄️🎄

Дзелімся народнымі прыкметамі самага цудоўнага зімовага месяца, якія сфармаваліся дзякуючы назіранням нашых продкаў.

Гартайце карусель і пазнавайце новае!

30 ноября — Всемирный день домашних животных 🐾 Поэтому наш сегодняшний словарик про них. Но он не простой, а из словаря Ирины Шкраба «Самабытнае слова» 📖

▫️ Годовалое животное — пярэ́зімак.
▫️ Полугодовалое домашнее животное — пярэ́летак.
▫️ Морда крупных животных — хра́па.
▫️ Приблудное животное — прыблу́да.

Есть у вас домашние животные? Давайте познакомимся поближе в комментариях: пишите, как зовут ваших питомцев 👇🏻

🐈🐕🐦🐹

29 ноября. Народные приметы этого дня 👇🏻

Какая погода установится в этот день, такая и будет в апреле будущего года.

Если в этот день холодно, то необходимо готовиться к студеной зиме, с сильными морозами и метелями. А вот иней на дворе указывает на то, что 7 января стоит ждать теплой погоды. Если же мороз, то он простоит ровно до Крещения.

Этот день запрещено проводить вдалеке от своей семьи. Тех, кто ослушается, впереди ждет большое испытание: на протяжении долгого времени они будут находиться в одиночестве.

Стоит собраться всей семьей за ужином и поговорить по душам. В том случае, если нет возможности навестить своих родственников, рекомендуется им позвонить.

В этот день начинали готовить блюда к Новому году, но лишь те, которые требуют длительного процесса — копчения, соление, мариновка и прочее.

Источник: официальный сайт газеты «Гомельские Ведомости» https://newsgomel.by/archive_news/society/chto-mozhno-i-nelzya-delat-29-dekabrya-sobrali-primety-i-zaprety_83862.html

Легенда «Магіла льва» 🦁

Некалі на месцы Магілёва ў бязмежным лесе быў разбойніцкі прытон атамана Машэкі. Машэка быў чалавекам незвычайнай сілы, які вырываў з каранямі дрэвы, наводзіў жах сваімі разбоямі на навакольныя селішчы. Раней ён быў мірным селянінам, але, калі нейкі пан выкраў у яго нявесту, Машэка раззлаваўся і пайшоў вайной на пана 🗡

У выніку ён стаў ахвярай жаночага каварства і загінуў ад рукі сваёй нявесты, якая стала жонкай пана. Месца, дзе ён нібыта быў пахаваны, атрымала назву «Магіла Льва», а горад тут узнікшы — «Магілёў».

Хто ў нас тут з Магілёва? Пераклічка ў каментарыях! 🙋🏻‍♂️🙋🏼‍♀️

Делимся рецептом из книги «История на блюде» ОАО «МИНСК КРИСТАЛЛ» ☺️

Гульбишник с грудинкой 🥧

Ингредиенты:
▫️ картофель — 500-600 г;
▫️ копченая или свежая грудинка — 350 г;
▫️ лук — 150 г;
▫️ яйцо — 1 шт.;
▫️ чеснок — 5 г;
▫️ растительное масло — 1 ст. л.;
▫️ соль по вкусу.

Картофель очистить и сварить до готовности в подсоленной воде с добавлением зубчика чеснока. Дать немного остыть и измельчить вручную при помощи толкачика.

Грудинку и лук мелко порезать 🔪 На горячую сухую сковородку выложить грудинку. Когда вытопится жир, всыпать лук и жарить до полной готовности лука.
Полученную смесь добавить в измельченный картофель, хорошо перемешать, выложить в сковороду, выровнять горкой верх и смазать взбитым с растительным маслом яйцом.

Запекать в духовке при температуре 180 градусов до появления золотистой корочки. Подавать горячим ♨️
Приятного аппетита!

🔖 Сохраняйте пост, пробуйте готовить по рецепту и не забудьте поделиться им с друзьями.

Больше рецептов ищите в книге «История на блюде», которую можно приобрести в фирменном магазине около завода ОАО «МИНСК КРИСТАЛЛ».

Делимся рецептом коктейля на основе продукции ОАО «МИНСК КРИСТАЛЛ» 🌿

Зеленый сад 🍸

Ингредиенты:
▫️ «Коноплянка» 7 трав — 50 мл;
▫️ свежевыжатый лимонный сок — 30 мл;
▫️ медовый сироп — 20 мл;
▫️ газированная вода — 100 мл;
▫️ лед в кубиках;
▫️ свежая мята и лимонные дольки для украшения.

Приготовьте медовый сироп: смешайте равные части меда и теплой воды (1:1), тщательно перемешивая до полного растворения меда. Охладите.

В шейкере смешайте напиток «Коноплянка» 7 трав, свежевыжатый лимонный сок и медовый сироп. Добавьте лед в кубиках и тщательно встряхните 🔄

Возьмите высокий стакан или бокал и наполните его льдом по желанию. Процедите смесь из шейкера в подготовленный бокал. Аккуратно влейте газированную воду сверху.

Украсьте коктейль свежими листьями мяты и лимонными дольками 🍋 Подавать сразу же, наслаждаясь освежающим вкусом и ароматом!

✔️ Этот коктейль сочетает в себе травянистые ноты ликера «Коноплянка» 7 трав, легкую кислинку лимона и сладость меда, создавая идеальный баланс вкусов для приятного времяпровождения.

20 лістапада — Сусветны дзень дзіцяці 👼🏻 Гэта цудоўная нагода задумацца над тым, як у нашай культуры фарміруецца выхаванне дзяцей і якую ролю яны адыгрываюць у сям'і і грамадстве.

З даўніх часоў у беларускіх сем’ях дзеці карысталіся асаблівай павагай і любоўю. Выхаванне дзяцей было заснавана на прынцыпах працавітасці, сумленнасці, павагі да старэйшых і ўзаемадапамогi. Адной з важных традыцый з'яўляецца перадача вопыту ад бацькоў да дзяцей праз расказы і казкі або праз працу на полі, дзе бацькі навучалі дзяцей рамёствам і вядзенню гаспадаркі.

🎉 Важную ролю ў выхаванні адыгрывалі народныя святы, дзе дзеці вучыліся сацыяльным узаемадзеянням, знаёмячыся з культурнымі традыцыямі сваёй сям'і і народа.

Дзеці ў беларускай культуры заўсёды разглядаліся як працяг роду. Іх нараджэнне ўспрымалася як вялікі дар, што пацвярджаецца мноствам абрадаў і традыцый, звязаных з нарадженнем, хрышчэннем, а таксама з першай стрыжкай або іншымі важнымі этапамі развіцця дзіця, якія збіралі ўсю сям'ю разам.

Баланс паміж рабочымі абавязкамі і адпачынкам таксама быў важны ☝🏻 Прынята было ўдзяляць час на гульні і зносіны з дзецьмі, што дапамагала ўмацаваць сямейныя сувязі і садзейнічала іх эмацыйнаму развіццю. У цяперашні час гэта асабліва актуальна, бо сучасны рытм жыцця часам пакідае мала часу для сувязі 😔

Паклапаціцеся пра сваіх дзяцей, натхняйцеся традыцыямі і дапамагайце ім расці паважанымі прадстаўнікамі беларускага народу!

«Асеннімі дажджамі заліло…»

Асеннімі дажджамі заліло Апошнія чаканні і спатканні, Пажоўклых клёнаў ціхае святло, Скупога сонца роснае дыханне.

I пачала зямля крыху цвярдзець,
То сцюжа – пераможца ў паядынку
Раскідвае зары світальнай медзь У лужынах барвовыя ільдзінкі.

А потым навалілася на дол Вялікая і белая бясконцасць. I заблудзіўся кожны мінскі дом У пошуках растрачанага сонца.

А твар зямлі заснежанай не мёртвы: Ён зменлівы, як пошум баравы. Там, у барах, аж да вясны ў сумётах Схавалі свае трубы журавы.

Яны іх знойдуць і яшчэ зайграюць, Склікаючы дзяцей, ліству, блакіт. I на ўсім краі аж да небакраю Маланкамі набухнуць аблакі.

Пімен Панчанка, 1971.

Ежа ў беларускай культуры: Бабка 🥔

Працягваем рубрыку, у якой расказваем пра традыцыйную беларускую ежу, спосабы яе прыгатавання, а таксама абрадавую ролю і павер'і.

▫️ Гісторыя
Бабка мае старажытныя каранi і ўзыходзіць да сельскіх традыцый беларусаў. Першыя ўзгадванні пра яе сустракаюцца ў XV-XVI стагоддзях. Асноўны інгрэдыент — бульба — стаў даступны на нашых землях толькі ў XVI стагоддзі, калі яго пачалі актыўна вырошчваць. Бабка ўяўляе сабой запяканку з надранай бульбы, што звязана з беднасцю сялян, якім неабходна было выкарыстоўваць усе даступныя прадукты.

Бабка можа мець розныя варыяцыі: з мясам, грыбамі, цыбуляй або нават з рыбай. Класічная версія рыхтуецца з даданнем сала або бекону, што надае ёй асаблівы смак і водар. Важна адзначыць, што для прыгатавання бабкі выкарыстоўваецца сырая драная бульба.

▫️ Прыкметы
Лічылася, што калі бабка падыходзіць ў духоўцы, то год будзе ўдалым, а калі ападае — варта чакаць цяжкасцяў. Бабка часта рыхтавалася на святы і вялікія сямейныя зборышчы, звязваючы пакаленні і падкрэсліваючы значнасць хатніх пачастункаў.

▫️ Сакрэты прыгатавання
Даўней бабку рыхтавалі ў рускай печы, што дазваляла дасягнуць асаблівага смаку, дзякуючы раўнамернаму прагрэву. Адным з сакрэтаў ідэальнай бабкі было выкарыстанне бульбы, сабранай пасля першых маразоў — яна становіцца больш салодкай і рассыпістай. Падрыхтоўка патрабуе ўважлівага падыходу да выбару тлушчу — сала або свіны тлушч былі абавязковымі для стварэння хрумсткай скарыначкі.

Дзяліцеся сваімі сакрэтамі гатавання бабкі ў каментарыях! 👇🏻

Міфалогія Беларусі: За таямніцамі старажытных лясоў ✨🌲

Уявіце сабе, што вы апынуліся ў гушчары беларускага лесу, дзе кожны шурхот старога дуба і шаптанне ветра з'яўляюцца сімваламі прысутнасці старажытных істот. Міфалогія Беларусі — гэта падарожжа ў свет фантазіі, у якім жыццё значных мясцінаў нашай краіны спалучаецца з невядомымі сіламі прыроды 🍃

Здзяйсняючы крокі па палях і лясах нашай краіны, даведаемся аб легендарных істотах, якія на працягу стагоддзяў станавіліся героямі народнага фальклору. Напрыклад, Пярун — бог грому і маланкі, Ярыла — бог сонца, Мара — багіня смерці і нараджэння.

▫️ Паганства было традыцыйнай рэлігіяй нашых продкаў, якія шанавалі духаў лесу і палёў, агню і іншых сіл прыроды. Яны верылі ў прыметы, залагоджвалі багоў і духаў мёдам або збожжам, а перад доўгай дарогай садзіліся на парог і прасілі дапамогі ў продкаў.
Этнографы адзначаюць, што гэты звычай — адзін з самых старажытных і звязаны з традыцыяй пахавання памерлых «пад парогам» дома. Іх целы спускалі ў падвал або склеп, з-за чаго і адбыліся фамільныя скляпы.

Усё жыццё старажытнага беларуса было акружана міфамі і легендамі. Яны перадавалі іх з вуснаў у вусны: спачатку ў выглядзе праўдзівых гісторый пра багоў, затым у казках і паданнях.

Беларуская міфалогія — гэта магія, якая жыве ў нашай культуры і мове. Кожны раз, калі вы чуеце шум поля або звычайную песню, памятайце: магія міфалагічных істот заўсёды побач, глядзіць на нас з-за дрэў і вод! 🌌💚

Падпісвайцеся на нас ва ўсіх сацыяльных сетках — і ў цёплай кампаніі мы працягнем нашы гісторыі аб фантастычных міфах нашай краіны. Разам разгледзім кожны куточак гэтай неверагоднай спадчыны, цікавыя факты і старадаўнія гісторыі ✨📚

15 ноября. Народные приметы этого дня 👇🏻 

Считается, что загаданное в этот день желание обязательно сбудется 😌✨ День хорошо подходит для построения любых планов: организация встреч, рабочие моменты, шоппинг. 

👉🏻 До захода солнца нужно попросить прощения у всех, кого вы обидели. После этого жизнь будет легкой и радостной.

Можно заниматься рукоделием, вязанием, шитьем. Рекомендуется купить новую одежду. Купленная вещь прослужит долго 🛍️

Маскоўская гарэлка: гісторыя традыцыйнага беларускага напою.

1️⃣ У 1894 годзе Расійская імперыя выйшла на першае месца ў Еўропе па вытворчасці спірту — 6,6 мільёнаў гекталітраў, што амаль у 2 разы перавышала паказчык Германіі. У пяці беларускіх губернях выраблялася 18% усяго спірту Расійскай імперыі, а к 1900 году валавая прадукцыя вінакурэнных заводаў складала 23,5% ад кошту ўсяго прамысловага прадукту вытворцаў Паўночна-Заходняга краю Расіі.

У 1895 годзе царом Аляксандрам ІІІ была ўведзена манаполія на вытворства і пераважны продаж гарэлкі. Але паўсюдна і адразу яе ўвесці не атрымалася — казённыя вінныя склады не былі гатовыя. Таму ў Беларусі ўвядзенне манаполіі расцягнулася амаль да канца XIX стагоддзя.

💧 Казённыя вінныя склады выпускалі 2 віды гарэлкі 40 градусаў і 3 віды пітнага спірта крэпасцю 57, 80 і 92 градуса. Гарэлка была рознай ступені ачысткі: звычайная — з чырвоная крышкай («чырвонагалоўка») і двайной ачысткі — з белай крышкай («белагалоўка»).

💸 Пляшка (0,61 літра) «чырвонагалоўкі» каштавала 40 капеек, а «белагалоўкі» — 60 капеек. Кілаграм свініны каштаваў каля 40 капеек, а сярэднямесячная заработная плата рабочага складала 28 рублёў.

На пачатку ХХ стагоддзя ўжыванне гарэлкі ў Расіі складала каля 5 літраў на чалавека ў год.
Папулярнасць бульбянкі на пачатак ХХ стагоддзя была неймавернай (больш за 83% ад усёй вырабленай гарэлкі ў Расійскай імперыі выконвалася з бульбы). На гэтым фоне прэстыж і кошт старой добрай жытнёўкі вырас яшчэ больш. Яе яшчэ называлі «маскоўскай». Для дакладнасці прыгатавання такой гарэлкі старажылы выкарыстоўвалі меру залатніком (манетай, роўнай 4,26 грама). 🪙

Распавядаем пра традыцыйныя строі беларускага касцюма.
Дзелімся апісаннем Вілейскага строю! 

👉🏻 У час станаўлення ў XIX стагоддзі на яго паўплываў гарадскі касцюм. Гэта вылілася ў прыёмах крою, пашыву і шырокім выкарыстанні лавачных тканін. У аздабленні пашырана выкарыстанне ўзорыстага ткацтва, маршчэння, нашыўкі з тасёмак і стужак.

Вышыўка не адыгрывае вялікай ролі ў Вілейскім строі, дзе народныя майстры як мага паўней выкарыстоўвалі прыродныя якасці льну, сукна ці крамных тканін. Прыкметнымі часткамі адзення былі аксамітны ці шаўковы каптур і суконны бурнос. 

💃 Святочным адзеннем былі суконныя капоты з адразной лініяй таліі і фалдамі на спіне, каптанік з сіняга або чорнага сукна, сурдут, падбіты кудзеллю або ватай.

▫️ У склад жаночага комплексу ўваходзіць кашуля, спадніца, фартух, пояс, жакет — «бурнос», галаўны ўбор — «каптур».
Кашулі кроілі з прамымі плечавымі ўстаўкамі, з сярэдзіны XIX ст. — з гесткай. Спадніца-андарак ткалася ў буйнарапартныя зялёна-вішнёвыя клеткі або ў адзін колер — цёмна-зялёны, сіні, чорны (спадніца-рудляк). Белы льняны або паркалёвы фартух упрыгожваўся гафтам, нашыўкамі стужак. Гарсэт (шнуроўка) з чорнай або цёмна-сіняй ваўнянкі ці аксаміту кроілі з баскай у 6-8 клінаў.

▫️ Мужчынскі гарнітур складаўся з кашулі, нагавіц, сіняй або чорнай камізэлькі, абробленай нашыўкамі, трохкутнай шыйнай хустачкай (каляшыйнікам), галаўнога ўбору. У халодную восень і вясну насілі армяк, сярмягу, копту, чуйку, бурку, якія шылі з валенага сукна, у зіму — кажухі белага, шэрага, цёмна-карычневага колеру.

Ілюстрацыя з кнігі «Беларускія народныя строі», Міхась Раманюк.
Крыніца: Раманюк М. Ф. Вілейскі строй // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Мн., 1984. Т. 1. С. 620.