Толькі пра мову


Гео и язык канала: Беларусь, Белорусский
Категория: Лингвистика


Канал для тых, хто пра мову думае і дбае. І пра чалавечую мову наагул — як унікальную зьяву і каштоўнасьць, і — найперш — пра беларускую мову зь яе багацьцем і праблемамі.

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Беларусь, Белорусский
Категория
Лингвистика
Статистика
Фильтр публикаций


Увага! Нават у роднасных мовах аднолькавыя словы могуць мець зусім розныя значэньні. Як беларуская кішка і ўкраінская кішка.


З днямі памінаньня продкаў — Дзядамі — шмат што зьвязана і ў беларускай традыцыйнай культуры, і ў найноўшай гісторыі. Увесь гістарычны ТЭСТ тут https://smarturl.click/JdVq


Беларуская назва гэтага месяца — адна з самых празрыстых і старажытных.


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Гэтымі восеньскімі днямі традыцыйна адзначаем Дзяды — ушаноўваем памяць продкаў. Пра назву сьвята і — усьлед нядаўняй апытанцы — як па-беларуску называем сваіх дзеда і бабу.


Для тых, хто адзначае Гэлаўін. У Эўропу гэтае сьвята ў цяперашнім выглядзе прыйшло нядаўна, таму і ягоны вокліч у розных мовах не спрадвечны, а перакладзены ці створаны наноў. Ці можа (і як мае) ён гучаць па-беларуску?


Урочышча пад Менскам, дзе палягло мноства бязьвінных, гістарычна звалася Брод, а яго схіл — Курапаты. Аўтары першага артыкула пра таямніцу гэтага месца З. Пазьняк і Я. Шмыгалёў спаслаліся на мясцовых людзей: яны сказалі, што гэта белыя веснавыя кветкі.

Курапата ў беларускіх гаворках — птушка. Аднак вобраз курапатаў як кветак над магіламі ўжо ўвайшоў у паэтычную мову.

Месцы пахаваньня ахвяраў камунізму трэба называць адпаведна народным традыцыям. Хайсы́ — пад Віцебскам (ад назвы вёскі, відаць, татарскага паходжаньня), Кабыляцкая гара — пад Воршай, урочышча Цагельня — пад Ігуменам (Чэрвенем). У Гомлі — не „9-ы км Чарнігаўскай шашы“, а народныя — Шчакатоўскі лес, урочышча Тры Слупы.

Шырэй у артыкуле https://smarturl.click/vqL5


У гадавіну Ночы расстраляных паэтаў успамінаем усіх, хто загінуў ад рук катаў. Сярод іх — тыя, хто спрабаваў рабіць беларускую справу як дзяржаўную пад уладай бальшавікоў і менавіта за гэта былі імі зьнішчаныя. Як Антон Бáліцкі, які кіраваў працэсам беларусізацыі адукацыйнае сыстэмы БССР.


Нават у роднасных мовах падобныя словы могуць азначаць рознае, перадаваць розныя эмоцыі. Добрая беларуская ўсьмешка ня тое самае, што расейская саркастычная „усмешка“.


Пабудзьце карэктарам! Моўны тэст

Міжнародны дзень карэктара адзначаецца 27 кастрычніка — у памяць Эразма Ротэрдамскага, які быў ня толькі філёзафам, але й адным з самых пільных карэктараў у гісторыі. І мы сёньня адчуем смак і адказнасьць гэтае важнае працы. https://smarturl.click/vwV4E


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Павінен ці мусіць? Важнае моўнае пытаньне ад чытачоў вымагае падрабязнага адказу. Ці ёсьць у беларускай мове градацыя словаў павіннасьці (як у ангельскай must, have to, should, ought to)? Спойлер: ёсьць.


Гэты беларускі выраз (і сынанімічныя яму, і прыблізныя адпаведнікі ў іншых мовах) — кароткае рэзюмэ шматвяковага назіраньня за пэўным тыпам людзей, які нікуды не падзеўся і сёньня.


Назвы беларускіх мясьцінаў пры патрэбе пішам беларускаю лацінкаю, а не расейскім трансьлітам.
У пушчанскай Якушоўцы (цяпер Сьвіслацкі раён) захаваліся падмуркі сядзібы Сымона Каліноўскага, дзе рос ягоны сын Кастусь. Роўна 25 гадоў таму тут пастаўлены памятны каваны крыж.


Беларуская мова багатая мудрымі й сакавітымі ўстойлівымі выразамі — фразэалягізмамі, прыказкамі. Іван Лепешаў дасьледаваў іх, уклаў фундамэнтальныя слоўнікі. Ушануйма аднаго з выдатных беларускіх мовазнаўцаў, успомнім зьдзяйсьненьні й павароты лёсу Івана Лепешава на стагодзьдзе з дня яго нараджэньня.


Прыметнік ад слова „моладзь“: які?
Опрос
  •   моладзевы
  •   маладзёвы
  •   маладзёжны
  •   іншы варыянт
462 голосов


Прыметнік ад слова „моладзь“: які (напрыклад, стыль)?
Клікабэльныя варыянты адказаў у наступным допісе ↓


Нават у роднасных мовах словы аднаго паходжаньня могуць мець зусім розныя значэньні. Беларускія словы склон і падзеж — пра граматыку й вэтэрынарыю, а расейскія „склон” і „падеж” — пра геаграфію й граматыку.

Показано 16 последних публикаций.