Грэка-католікі Беларусі

 25 снежня Царква святкуе нараджэнне Госпада і Збаўцы нашага Ісуса Хрыста ад Дзевы Марыі ў горадзе Бэтлееме.

Гэта падзея апісана ў дзвюх кнігах, якія ўвайшлі ў канон Новага Запавету: Евангеллі ад Мацвея і Евангеллі ад Лукі. Кожнае з іх па-свойму раскрывае багаслоўскае значэнне Нараджэння Хрыстовага. У Евангеллі ад Мацвея падкрэслена, што Ісус — гэта новы Цар-Месія — Давід, якому паклоняцца і прынясуць дары ўсе народы, што ўвасабляецца ў мудрацах з Усходу. Акрамя таго, Ісус з'яўляецца новым Майсеем, які выведзе народ з зямлі прыгнёту. У той жа час у Евангеллі паводле Лукі падкрэсліваецца, што Ісус — гэта Збаўца, які прыйшоў да ўсіх людзей, асабліва да ўбогіх і пакутуючых, увасобленых у вобразе пастухоў.

Ужо з самага пачатку мы бачым глыбокую ўвагу да багаслоўскага значэння Нараджэння Хрыста. У той жа час да IV ст. мы не маем звестак аб святкаванні Раства як асобнага свята. Прычына ў тым, што Раство было часткай большага святкавання: «Богаяўленняў Гасподніх» 6 студзеня. Гэтае свята «Богаяўленняў» уключала ў сябе шэраг падзей: Раство з пакланеннем мудрацоў, Хрышчэнне Ісуса ў Ярдане, ператварэнне вады ў віно ў Кане Галілейскай. Гэтае свята, як і ўсе хрысціянскія святы, стала паходным ад свята Пасхі, а таму мела тэматыку адкрыцця Божай сілы вернікам і ўдзелу вернікаў у эсхаталагічным банкеце Божага Валадарства. Свята нараджэння Ісуса стала святам нараджэння вернікаў у Ісусе, таму ў гэты дзень было прынята здзяйсняць хрост. Новаахрышчаных называлі новапрасветленымі, а таму Богаяўленне называлі таксама святам прасвятлення, або святам святла.

Верагодна, найважнейшай прычынай, якая паспрыяла раздзяленню гэтых святаў, з'яўляюцца хрысталагічныя спрэчкі пачатку IV ст. Аб'яднанне тэмаў Божага Нараджэння і Богаяўлення ў адно свята магло прывесці да думкі, што момант хрышчэння Ісуса ў рацэ Ярдан быў момантам нараджэння Ісуса як Бога, таму што гэтыя дзве тэмы глыбока перапляталіся. Такая інтэрпрэтацыя была б вельмі выгадная арыянам, якія лічылі, што Ісус не быў Богам. У сувязі з гэтым святкаванне Раства маглі аддзяліць ад Богаяўленняў 6 студзеня.

Згодна з агульнапрынятай тэорыяй, свята Божага Нараджэння 25 снежня ўпершыню з'явілася ў першай палове IV ст. у Рыме, а адтуль распаўсюдзілася па ўсім хрысціянскім свеце.

 Не апускайма рук!

Працяг разважанняў а. Андрэя Крата над Святым Пісаннем, якія друкуюцца на старонках газеты Гродзенскай рыма-каталіцкай дыяцэзіі “Слова Жыцця”. Саф 3, 14–18а Трэцяя нядзеля Адвэнту называецца
The post Не апускайма рук! first appeared on ГРЭКА-КАТАЛІЦКАЯ ПАРАФІЯ МАЦІ БОЖАЕ ФАЦІМСКАЙ У ГРОДНЕ.

https://facimskaja.by/galounaya/ne-apuskajma-ruk.html

 Сёння Царква ўшаноўвае прарока Данііла і трох святых юнакоў Ананію, Азарыю і Місаіла: пра што сведчаць гэтыя загадкавыя постаці

Асоба прарока Данііла звязана з аднайменнай кнігай Старога Запавету. А трое юнакоў выступаюць дзейнымі асобамі ў першых раздзелах гэтай кнігі.

Кніга Данііла адносіць як самога прарока, так і трох юнакоў, яго сяброў, да часу вавілонскага палону VI ст. да Хрыста. Разам з іншымі дэпартаванымі юдэямі яны прыбылі ў Вавілон і змаглі заняць высокія пасады пры двары цара Навухаданосара, застаючыся пры гэтым вернымі Закону Майсея.

Данііл праславіўся здольнасцю разгадваць сны цара. Разам з трыма юнакамі ён адмаўляецца ад забароненай Законам ежы. За супраціўленне ідалапаклонству цар Навухаданосар кідае Ананію, Азарыю і Місаіла ў распаленую печ, з якой яны выходзяць непашкоджанымі (Дан. 3). А Данііл цудам застаецца цэлым пасля ночы, праведзенай у яме з ільвамі, куды ён быў кінуты царом Дарыем мідзянінам па аналагічным абвінавачванні (Дан. 6).

Галоўныя падзеі, тэмы і вобразы кнігі прарока Данііла ўвайшлі ў службу 17 снежня. Тут можна знайсці і пра ўстрыманне ад ежы, і пра цудоўнае вызваленне трох юнакоў з печы, а Данііла - ад ільвоў, сны Навухаданосара і іх тлумачэнне прарокам пад дзеяннем Святога Духа, хвалу Сузане, загадкавы вобраз Сына Чалавечага, які ідзе на аблоках, як алюзію на Хрыста. Але літургічнае прачытанне прароцтва Данііла выходзіць далёка за межы службы 17 снежня.

Цягам году на Вячэрні і Ютрані мы часта молімся Багародзічны трапар 4 тону: «Ад Цябе, Дзева, Гара нясечаная, адкалоўся Камень вуглавы, нерукасечны – Хрыстос, які злучыў у сабе дзве прыроды. Дзеля гэтага, радуючыся, Цябе, Багародзіца, узвялічваем." Вобраз каменя, адколатага ад гары, сустракаецца ў многіх іншых літургічных тэкстах. А бярэ ён пачатак ад сну цара Навухаданосара, дзе «адарваўся камень, хаця не дакранулася да яго рука людская, і ўдарыў статую ў яе ногі з жалеза і гліны, і паламаў іх» (Дан. 2, 34).

Данііл тлумачыць гэтае відзенне: «Бог Неба ўзбудзіць Валадарства, якое вытрывае вечна ды ўлада яго не пяройдзе на другі народ: сатрэ і знішчыць яно ўсе гэтыя царствы і само будзе трываць вечна» (Дан. 2, 44). А літургічная традыцыя бачыць у гары вобраз Багародзіцы, якая зачала Хрыста, чыё Валадарства знішчыць усе тыранічныя імперыі і будзе трываць навекі. Канон Ютрані 17 снежня так тлумачыць гэты вобраз: «Абвяшчаючы збаўчае прышэсце Слова, ты прадбачыў разбурэнне храма, спаўненне закону і дар ласкі, вышэйшай за розум», што арганічна ўпісваецца ў кантэкст падрыхтоўкі да Раства.

Чацвёртая постаць, якую цар Навухаданосар пабачыў у печы разам з Ананіяй, Азарыяй і Місаілам, у літургічнай традыцыі адназначна трактуецца як Хрыстос. «Сузіраючы трох укінутых у печ, цар, убачыўшы выгляд чацвёртага, абвясціў Сына Божага і ўсклікнуў: "Блаславёны Бог айцоў нашых"» (канон Ютрані, 17 снежня).