RADNIANKOU

Горад перамагае вёску і на месца Пана Ўсяляна прыходзіць новая зорка – Юрка Максімчык. Таксама гумарыстычныя сюжэты, таксама трасянка, але гэта ўжо не вясковыя хлопцы, а познесавецкая сям'я (ці пачатку 90-ых). Шмат савецкага флёру і настальгіі, адпаведна і ўвага ад праўладных СМІ (інтэрвʼю на СБ, СТВ).

Ужо больш 500 000 падпісантаў у Ціктоку.

@maksimurka' rel='nofollow'>https://www.tiktok.com/@maksimurka

Дэдлайн хутка!

У мінулым годзе нечакана пачаў змяншацца разрыў у заробках паміж Мінскам і рэгіёнамі (раней ён звычайна павялічваўся). Беларускія рэгіёны пачалі жыць багацей? Не, хутчэй за ўсё са сталіцы з’ехалі айцішнікі, таму намінальныя заробкі ў сталіцы выраслі менш за сярэднія па краіне. Падрабязней, у тым ліку параўнанне з суседнімі краінамі, чытаць тут.

Пакуль відэа па рэйтынгу гарадоў набірае больш за @newbelarus.vision/video/7204017677805964550' rel='nofollow'>1 млн праглядаў у Цік-току, мы рэлізім штогадовае даследаванне рэгіянальных праблем. На фоне вайны ва Украіне, глабальнай канфрантацыі і лакальных рэпрэсій, рэгіёны ўсё мацней сыходзяць у цень. Жаданне і магчымасці дзяржавы займацца гэтай тэмай таксама знікаюць.

Жыхары Мінску і рэгіёнаў усё часцей жывуць у розных сусветах. Галоўная праблема рэгіёнаў – адсутнасць добрай працы – не ўвайшла нават у дзясятку праблем мінчукоў. Нізкія заробкі – на восьмым месцы сярод праблем жыхароў сталіцы.

Вось з дзесяці жыхароў райцэнтраў упэўнены, што ў іх горадзе складана знайсці добрую працу. Кожны пяты апытаны па краіне і кожны трэці з рэгіёнаў ездзіць на працу ў іншы горад.

Эміграцыя і магчымая мабілізацыя наадварот хвалююць Мінск, але мала цікавы за яго межамі.

Старонка перагортваецца з цяжкасцю. Сярод пратэстных беларусаў давер да дзяржавы не вяртаецца, ад яе чакаюць толькі праблемаў. Апытаныя моцна сумняюцца, што могуць адстойваць свае інтарэсы ў дзяржаўных інстытутах.

Сацыяльны сектар застаецца ўстойлівым. Толькі медыцына і дарогі рэзка хвалююць пратэстных беларусаў. Пры гэтым жыхарам рэгіёнаў недзе праводзіць вольны час. Не хапае ўсяго: кавярняў і рэстаранаў, спартовых аб’ектаў, культурных мерапрыемстваў.

Яшчэ складаней беларусам выехаць з краіны. Толькі кожны дзясяты апытаны мае візу, за межы краіны ў 2022 выязджала 17% апытаных мінчукоў і 11% з рэгіёнаў.

Адсутнасць планавання і пачуццё дэпрэсіі. Каля 70% прызнаюцца, што адбываецца нешта экстраардынарнае. Больш 85% упэўнена, што грамадства знаходзіцца ў стане дэпрэсіі. Каля 40% будуе планы на будучыню ад некалькіх дзён да пару тыдняў, 26% не будуе планаў увогуле. Гэты эмацыйны фон аб’ядноўвае ўсіх апытаных, тут няма рэгіянальных адрозненняў.

Так бачыцца рэгіянальнае жыццё ў канцы 2022. Беларусы спрабуюць выжываць паміж вайной, дзяржавай і складанай эканамічнай сітуацыяй. Цяжка чакаць, што далей сітуацыя выправіцца. А гэта значыць незадаволенасць жыццём у Беларусі будзе захоўвацца.

Выпусцілі новы Рэйтынг беларускіх гарадоў. І калі ў 2018 ён пачынаўся, як пошук “найлепшага гораду для жыцця”, то цяпер ператварыўся ў пошук “гораду, куды можна перабрацца, калі не хочаш эміграваць”.

Лідары не змяніліся — гэта Мінск, Гродна і Брэст. Але гарады-спадарожнікі сталіцы – Дзяржынск і Смалявічы – падняліся вышэй. Відавочна, што менавіта мінская агламерацыя будзе канцэнтраваць тых, хто не хоча з’язджаць.

У рэйтынгу мы параўналі і ўзровень грамадскай актыўнасці – зрабілі аналіз дадзеных платформы “Голас” па прэзідэнцкай кампаніі 2020 і кампаніі па рэферэндуму 2022. Высновы чакана сумныя: актыўнасць беларусаў упала ў 10 разоў. Але змяніліся і самі “пратэсныя” гарады. Былы “вольны горад” Гродна і Брэст не трапілі ў дзясятку. Рэпрэсіі і палітычныя прызначэнні ў гэтых гарадах не толькі задушылі вулічны пратэст, але забілі і анлайн актыўнасць.

Турызм, які ў дакавідныя часы быў бустэрам гарадскога развіцця, таксама памер. Доля турыстаў з ЕС упала з 25% да 3%. З паступовым закрыццём памежных пераходаў роля мяжы як каталізатара эканамічнай актыўнасці таксама будзе падаць.

У выніку з беларускімі гарадамі рэалізуецца сумны сцэнар: замест драйвераў развіцця, яны хутчэй будуць ператварацца ў донараў чалавечага капіталу для суседніх краін.

Даўно сюды не пісаў, але цяпер з’явілася нагода. Правялі разам з Народным апытаннем невялікае даследаванне пра жаданне пратэстных беларусаў з’язджаць з краіны.

Хаця ў дыяспары можна часта пачуць пра “у краіне нікога не засталося” ці “усе хутка з’едуць”, апытанне паказала:

- 56% пратэстных беларусаў з’язджаць не плануюць у наступным годзе,
- 33% пра гэта думаюць, але канчаткова не вырашылі
- з’язджаць плануе толькі 11% і гэта не гледзячы на новыя хвалі арыштаў ды магчымую мабілізацыю.

Партрэт магчымага мігранта прадказальны: гэта хутчэй чалавек з Мінску і з высокім дастаткам. З галоўных прычым на першым месцы чакана знаходзяцца рэпрэсіі, на другім месцы адсутнасць перспектыў для дзяцей у Беларусі і толькі на трэцім — магчымае далучэнне краіны да вайны.

“Беларусь — мая краіна, чаму я павінен з’язджаць” з’яўляецца галоўным тлумачэннем, чаму пратэстныя беларусы не хочуць міграваць, нават пасля таго як дзясяткі тысяч прыйшлі праз арышты і турмы. Жаданне міграваць сярод іншых частак грамадства будзе яшчэ меншым.

Асноўны чалавечы капітал застаецца — і гэта добрая навіна. Але як цяпер выбудоўваць працу з беларусамі — галоўны выклік на наступны год для ўсёй грамадзянскай супольнасці ды медыяў.

РАЗБОР ДЛЯ ZERKALO.IO

У апошнім падкасце па ўскоснай закранулі ўплыў санкцый на Расію, іх эфект больш заўважны. Група даследчыкаў Ельскага ўніверсітэту падрыхтавалі добры агляд, асноўныя высновы:
⁃ Расія больш залежыць ад паставак газа ў Еўропу, чым сама Еўропа. І гэтыя пастаўкі абвальваюцца.
⁃ Перанакіраваць экспарт сыравіны на Азію складана і лагістычна, і фінансава.
⁃ Эканоміка таксама буксуе, рэзка скарачаецца спажыванне, а бюджэт будзе дэфіцытным.
⁃ З пачатку вайны ЗВР скараціліся на $ 75 млрд, і гэта не ўлічваючы заблакаваныя $300 млрд.

Раю паглядзець поўную прэзентацыю тут.

А выпуск галоўнага падкасту краіны, дзе мы абмяркоўваем кангрэс/канферэнцыю, пашпарты добрых беларусаў і стан апазіцыі слухайце тут.