Дзікая прырода побач

Новы кліматычны рэкорд.

🥵 Травень 2024 года стаў самым цёплым месяцам за ўсю гісторыю метэаназіранняў у свеце і дванаццатым рэкордна цёплым месяцам запар. Сярэдняя тэмпература на планеце была на 1,52 градусы вышэй, чым у сярэднім за перыяд з 1850 па 1900 год, да пачатку індустрыялізацыі.

🌡️ Здаецца, што 1,5 градусы – нязначная велічыня. Але для планеты кожная дзясятая доля градуса – гэта парушэнне раўнавагі, якая ўстаялася за мільёны гадоў, і часта – катастрафічныя вынікі для цэлых рэгіёнаў.

На мінулым тыдні на Маскву і Падмаскоўе наваліўся атлантычны цыклон “Эдгар” з навальніцай, градам і смерчамі, загінулі два чалавекі. А ў Мецы з-за анамальнай спёкі загінула больш за 1000 чалавек. Тэмпература паветра там дасягала рэкордных 51,8 градуса. І падобныя з’явы назіраюцца па ўсім свеце.

Вучоныя папярэджваюць: калі чалавецтва не знойдзе спосаб глабальна скараціць выкіды парніковых газаў, клімат будзе працягваць біць гістарычныя рэкорды і выклікаць яшчэ больш экстрэмальных з'яў надвор'я. 😢

📷 На фота падчас спёкі купаецца палявы верабей, аўтар Makoto Miharu.

#зменыклімату

⚡ Увага! У "чырванакніжных" сокалаў-пустэльг птушаняты вылятаюць з гнёзд, каб пачаць дарослае жыццё. На зямлі яны могуць стаць ахвярай катоў і сабак, трапіць пад колы машын.

👉 Расказваем, як дапамагчы сакаляняці, калі ўбачыш яго на зямлі.

📷 Дзякуем за фота Міхаілу Лук'янчыку.

Дзе ў нас яшчэ гняздуе адна з самых маленькіх птушак Еўропы?

З'явіліся доказы паспяховага гнездавання чырвонагаловага каралька ў Бараўлянах пад Мінскам. Пяць цудоўных подлеткаў сфатаграфавала птушкарка Іна Шкурко. Ёй пашчасціла знайсці нават дзве пары з птушанятамі.

🐦 У мінулым годзе подлеткаў гэтай птушкі сфатаграфавала Лілія Кахновіч у гарадскім парку Пінска. Гэта быў першы доказ паспяховага гнездавання віду ў Беларусі.

У 20 стагоддзі гэты від апошні раз бачылі на тэрыторыі сучаснай Беларусі, але ў тагачаснай Польшчы пад Пінскам у 1938 годзе. З пачатку новага стагоддзя пачалося распаўсюджванне гэтага заходнееўрапейскага віду на ўсход. Птушкі пяюць шмат дзе ў розных абласцях Беларусі. Але з-за ўтойлівага ладу жыцця ў верхнім ярусе лесу даказаць гнездаванне абодвух відаў каралькоў няпроста.

Прыглядайся ўважліва да незнаёмых птушак. Можа і табе пашчасціць убачыць нешта незвычайнае. 🙂

📷 Дзякуем за фота Іне Шкурко.

Хто тут у нас з Міншчыны? Для вас добрая навіна!

Яшчэ адна каштоўная прыродная тэрыторыя цяпер павысіць свой ахоўны статус да нацыянальнага ўзроўню. Гэта мясцовы заказнік “Быценьскі” у Пухавіцкім раёне, плошчай каля 2225 га.

💧🌳 Гэты аб’ект мае міжнароднае значэнне: з’яўляецца часткай Смарагдавай сеткі Савета Еўропы. Сам заказнік знаходзіцца каля ракі Пціч. Ён быў створаны, каб захаваць буйны масіў верхавых і пераходных балот з рэдкімі відамі.

Тут багата старых, цяжкадаступных, забалочаных лясоў, якія захаваліся ў малапарушаным стане. Узрост асобных дрэў перавышае 160 гадоў.

На гэтай тэрыторыі выдзелена пяць катэгорый рэдкіх і тыповых біятопаў. Ёсць і чырванакніжныя віды жывёл і раслін: барсук, рысь, чарля-бугай, чорны бусел, журавель, зімародак, баранец звычайны, венерын чаравічак, сіела, фіялка багнавая, аўсяніца высокая, чараўнік зеленакветкавы і іншыя. 🦡🌱

Гэта адна з 17 тэрыторый, у якіх зараз з’явіўся добры шанс на лепшую ахову дзякуючы кампаніі ТАА “Дзікая прырода” і НПЦ НАН Беларусі па біярэсурсах. Пра іншыя каштоўныя тэрыторыі раскажам у наступных допісах.

❤️ Будзем рады, калі ты падтрымаеш добрую справу па ахове прыроды: далучайся да “Дзікага клуба”, набывай нашы размалёўкі з птушкамі ад арнітолагаў, значкі-піны на адзенне з птушкамі і кветкамі.

Выбірай свой спосаб дапамагчы.
Увесь прыбытак мы накіроўваем на ахову дзікай прыроды Беларусі.

Тэрыторыя #9 з 17.

📷 На фота: чапля-бугай, аўтар Сяргей Аднавал; фіялка багнавая, аўтар Юрый Янкевіч. Схема заказніка “Быценьскі”.

#ДзікіяЭкспедыцыі

🐞 А ты ведаеш, колькі ў Беларусі баговак?

Больш за 40 відаў! Большасць з іх вельмі карысныя для сада: самі жукі і іх лічынкі кормяцца тлямі, павуціннымі кляшчамі, і шчытоўкамі.

Багоўкі бываюць розных колераў – чырвоныя, жоўтыя, аранжавыя, чорныя.

У нас можна набыць значок-пін на адзенне вось з такой чырвонай прыгажуняй. У самы раз, каб насіць цёплымі летнімі дзянькамі. ☺️

Заказаць можна ў нас на сайце.

А прыбытак ад продажу ідзе на ахову беларускай прыроды. ❤️

📷 Дзякуем за фота Кірылу Танкевічу.

⚡ Дапамажы падлічыць белых буслоў!

2024 – год глабальных улікаў белага бусла ва ўсіх краінах, дзе ён гняздуецца.

У Беларусі нацыянальны перапіс белых буслоў каардынуе НПЦ НАН Беларусі па біярэсурсах. Такія ўлікі праходзяць раз у 10 гадоў. Падчас мінулых улікаў у 2014 годзе ў нас налічылі 22,5 тысячы белых буслоў, гэта каля 8% яго сусветнай папуляцыі.

Рэгулярныя падлікі гняздуючых птушак дапамагаюць адсочваць змены ў іх папуляцыях на лакальным і глабальным узроўнях.

👉 Улікі лепш за ўсё праводзіць у чэрвені-ліпені, калі можна ацаніць, наколькі паспяхова загнездавалася пара буслоў, а таксама па магчымасці падлічыць колькасць буслянят.

❓ Што трэба рабіць?

✅ Спампуй анкету. У ёй табліца для запаўнення, а таксама падрабязная інструкцыя, як праводзіць улікі і запаўняць табліцу.

✅ Дашлі запоўненую анкету арганізатарам любым зручным спосабам:

▪️ поштай па адрасе: “Улікі буслоў”, ДНВА “Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па біярэсурсах”, вул. Акадэмічная, 27, 220072, г. Мінск

▪️ на e-mail: busel2024belarus@gmail.com (па гэтаму ж адрасу можна атрымаць і кансультацыю).

Далучайся да перапісу! Падлічым, наколькі змянілася колькасць буслоў за 10 гадоў.

Дзякуем за фота Марыне Дзенясюк.

⚡ Ваўчыны мерч – для дзікіх, вольных і хуткіх! Сёння апошні дзень, калі можна заказаць.

Паспей набыць

💚 Свежыя весткі са Шчучынскага раёна! Наш спецыяліст Юрый Янкевіч скончыў на гэтым тыдні маніторынгавую экспедыцыю па лясах раёна. Ён правяраў там старыя месцы з чырванакніжнікамі і шукаў новыя для перадачы пад ахову.

Хоць часам дажджыла, працы гэта не перашкодзіла. З шаснаццаці месцаў пражывання і вырастання рэдкіх відаў пацвердзіліся амаль усе. Часам асяроддзе мяняецца, напрыклад, мяняецца тып лесу або ўчасткі зарастаюць мохам або дываном з ландышаў, і рэдкія віды накшталт арнікі горнай знікаюць.

🌿 З новых месцаў, якія знайшоў Юрый, самыя цікавыя – гэта тры лакацыі лішайніка лабарыя лёгачная. Згадкі ў літаратуры пра гэты від у раёне ёсць, але канкрэтных лакацый даўно не было вядома.

– Яшчэ знайшоў мох парэла пласкалістая – хутчэй за ўсё нават новы від для гэтага раёна, – кажа Юрый. – Лішайнік менегацыя прадзіраўленая таксама рэдкі від.

А што па жывёлах? Юрый знайшоў невядомае гняздо малога арляца і пацвердзіў два гнязды чорных буслоў. 🦅

А здзівілі і асабліва парадавалі яго родзічы барсука Яся, што ў нас на лагатыпе. 😊 У Шчучынскім раёне ёсць барсучыны гарадок, на які ахоўны пашпарт быў аформлены яшчэ ў 2008 годзе. І так пашчаслівілася, што гэтае месца пражывання барсукоў за столькі гадоў захавалася. Ахова спрацавала. Цяпер там ужо вялікі гарадок.

👉 Усяго Юрый знайшоў для Шчучынскага больш за 30 новых месцаў з чырванакніжнікамі. І некалькі даволі добрых біятопаў – такіх цэльных участкаў дзікай прыроды, якія вельмі важна захаваць: яны і як біятопы вельмі шыкоўныя, і як месцы пражывання і вырастання для рэдкіх відаў.

– Спадабалася, што мы працавалі сумесна з лясгасам і начальнікам інспекцыі Мінпрыроды, – падзяліўся Юра. Яны вельмі дапамагалі і з транспартам, і дзесьці з начлегам, і ў прынцыпе вельмі спагадлівыя былі. Дзякуй ім, што ішлі насустрач. Мы з імі на месцы выязджалі, я ім паказваў гэтыя ахоўныя віды, каб яны разумелі, што і навошта ахоўваць, што шукаць і дзе яно расце.

Гэта нялёгкая, але вельмі патрэбная для аховы прыроды праца. І ты таксама можаш яе падтрымаць. 🤲

🦡 Ты можаш далучыцца да Дзікага клуба, у якім сёлета наперадзе яшчэ шмат цікавага: мы спецыяльна многае прыберагалі, каб больш людзей паспелі далучыцца. Зараз самы час.

🐺 Можаш набыць мерч з ваўком з нашай лімітаванай калекцыі – заказы прымаем да 16 чэрвеня ўключна, паспявай.

🐦 А яшчэ цябе могуць зацікавіць мілыя значкі-піны і птушыныя размалёўкі.

Увесь прыбытак ідзе на ахову прыроды Беларусі. Таму выбірай свой спосаб дапамагчы і парадаваць сябе класным набыткам, які мы рыхтавалі з любоўю і дбайнасцю. ❤️


📷 На фота Юрыя Янкевіча: паўднёватаежныя і падтаежныя шыракалістыя і іглічна-шыракалістыя
лясы, барсучыны гарадок, лабарыя лёгачная, парэла пласкалістая, менегацыя прадзіраўленая.

#ДзікіяЭкспедыцыі

🐺 Для дзікіх, вольных і хуткіх – тых, хто паспее заказаць да 16 чэрвеня!

Мерч для цікавых падарожжаў

Толькі паглядзі, якія колеры! 🤩

🐦 Шчурка-пчалаедка выглядае як райская птушка. І гэтую прыгажосць магчыма ўбачыць у Беларусі. Від уключаны ў нацыянальную Чырвоную кнігу.

#дзікіфакт: Шчурка-пчалаедка не дарма носіць свае імя. У яе рацыёне акрамя іншых насякомых ёсць пчолы і восы. Перад тым, як з’есці пчалу ці асу, шчурка-пчалаедка адрывае джала, а потым заглынае здабычу.

У нас можна набыць значок-пін на адзенне з гэтай прыгажуняй, які выглядае вельмі натуралістычна. Прыбытак ад продажу ідзе на ахову дзікай прыроды.

А табе пашанцавала ўбачыць шчурку-пчалаедку?

📷 Дзякуем за фота Віктару Выскварку і Валеру Пясецкаму.