Пошукі старога Гомеля


Гео и язык канала: Беларусь, Белорусский
Категория: Познавательное


Гістарычныя даследаванні Гомеля онлайн.
Нас цікавяць артэфакты і з'явы гарадскога асяроддзя мінуўшчыны.
Скрынка для зваротнай сувязі: https://t.me/poshuki

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Беларусь, Белорусский
Статистика
Фильтр публикаций


Загадка на вечар!

На гэтым фотаздымку невядомае збудаванне. Не архітэктурны шэдэўр, але выразны прадстаўнік канструктывізму ў Гомелі.

Спадарства, паспрабуйце здагадацца, дзе знаходзілася гэтая будыніна і як яна магла выкарыстоўвацца.






Правільны адказ!

На гэтым фотаздымку былы Рачны тэхнікум, што знаходзіўся на вуліцы Пушкіна.

Фота было зроблена напачатку 1950-х гадоў падчас рэканструкцыі. У аснове комплексу быў вуглавы прыбытковы дом мадам Янкоўскай – жонкі члена Акруговага суда. Дом, які мог быць пабудаваны ў 1870-х гадах Аляксандра Іванаўна атрымала ў спадчыну.

Пасля рэвалюцыйнай нацыяналізацыі будынак стаў Рачным тэхнікумам. Каб прыстасаваць кватэрны будынак пад тэхнікум, быў пашыраны вуглавы ўваход і дабудаваны 3 паверх.

Крыху пазней распачалася маштабная рэканструкцыя. Па задуме архітэктара Касякова стары будынак быў цалкам пераліцаваны і стаў часткай вялікага комплексу са стылёвым 6-калонным порцікам і спіральным шпілем.

На малюнку мы вылучылі колерамі часткі, якія былі пабудаваныя ў розны час.

Рачнікам доўга распараджацца будынкам не прыйшлося, літаральна праз пару год тэхнікум змяніў профіль на машынабудаўнічы.

Аўтобус на здымку ЗіС-154 хутчэй за ўсё ведамсны, рэгулярных маршрутаў на вуліцы Пушкіна не было.


Пытанне на вечар!

Знайшлі для вас вельмі цікавы здымак! На фота вулачка пасляваеннага Гомеля: вуглавы будынак, электрападстанцыя і аўтобус.

Спадарства, дзе было зробленае гэтае фота?


Унікальны здымак гадаванцаў прыватнай гімназіі Ратнэра!

На фоне намаляванага інтэр’еру сядзяць 38 юнакоў і адзін старэйшы: выкладчык ці кіраўнік гімназіі. Гэта сыны гомельскай эліты тых часоў, дзеці пераважна мяшчан і купцоў яўрэяў.

На зваротным баку здымка імёны хлопцаў па радах. Сярод прозвішчаў вядомыя гомельскія ўладальнікі нерухомасці і прадпрымальнікі.

Дата на подпісы падказвае, што на момант здымкі хлопцы ўжо навучаліся ў новенькім будынку на вуглу вуліц Румянцаўскай і Гимназічнай. Яго пабудаваў Станіслаў Шабунеўскі ў 1909 годзе.


Правільны адказ!

На гэтым фотаздымку вуліца Кірава!

Здагадаліся пра гэта дзякуючы адлюстраванню ў лужыне трохпавярховага жылога дома з нумарам 40.

Жылы будынак быў пабудаваны ў 1930-х гадах. Адразу пасля вызвалення будынак надбудавалі да 4 паверхаў, папярэдне дэмантаваўшы стары карніз.

Яўгенія Багданава зрабіла неверагоднае - правільна адказала на гэтую фотазагадку!


Загадка на вечар.

На гэтым фота, зробленым у часы другой нямецкай акупацыі, адна з вуліц Гомеля.

Спадарства, паспрабуйце ўгадаць, што гэта за вуліца.

Калі што, у нас гэта атрымалася.


Сёння падборка стылёвых гомельскіх домікаў, пра якія мы амаль нічога не ведаем.

Праблема ў тым, што ім не пашчасціла патрапіць на фота ў другі раз. А тыя выявы што ёсць, былі зробленыя ў 1930-х гадах і не
даюць поўнага ўражання аб іх архітэктуры.

1. Складаны эклектычны будынак на Замкавай (быў знесены пасля вайны).
2. Прыбытковы дом з прыкметамі стылю мадэрн на Аптэчнай-Жаркоўскага (быў знесены ў 1970-х гадах.
3. Сядзіба ў цагляным стылі, яго Месцазнаходжанне невядомае.

Спадзяёмся, што калісьці зможам знайсці інфармацыю пра будынкі і іх гаспадароў.


У Вікіпедыі з’явіліся грунтоўныя старонкі, прысвечаныя гісторыі няўдалых спроб стварыць у Гомелі трамвайную сістэму.

Што вельмі прыемна, артыкулы зробленыя на аснове ўпарадкаванай інфармацыі з публікацый Пошукаў.

Заклікаем пашыраць гістарычныя веды на гэтай пляцоўцы: гэта вялікі крок для папулярызацыі гісторыі Гомеля.

Інфармацыя дасяжная на беларускай і расейскай мовах:

https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BAi_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9


Па разліку Шабунеўскага кошт пабудовы комплексу мусіў абысціся ў 55 000 рублёў (для параўнання: Шановіч у той жа час прапаноўваў пабудову каменнага комплексу за 110 000 рублёў).

Працы збольшага былі завершаныя да канца 1904 году. Комплекс складаў два двухпавярховыя жылыя карпусы для вайскоўцаў і аднапавярховы комплекс сталоўкі з кухняй і пякарняй паміж імі. Асобна знаходзіліся адыходжыя месцы. У пабудове адначасова маглі спраўляць патрэбы 30 салдатаў і 2 афіцэры. У асобным доміку быў цэйхгаўз – склад для інвентару і зброі.

На здымку можна заўважыць, што яшчэ да пачатку вайны адна з салдацкіх казармаў часткова згарэла. Дзякуючы брандмаўэру толькі на палову. На жаль, наяўнасць яшчэ царскай ваеннай інфраструктуры паўплывала на рашэнне немцаў, размясціць тут перасыльны лагер. Пасля вайны рэшткі казармаў, як і іншых драўляных баракаў, былі знесеныя. На месцы комплексу казармаў Шабунеўскага размясцілася тэрыторыя фабрыкі Труд і хрушчоўка па адрасе Партовая, 8-Б.


Сёння цяжка ўявіць, але напачатку 20 стагоддзя для размяшчэння вайскоўцаў выкарыстоўваліся арэндная маёмасць. У Гомелі такія прыватныя казармы былі на вуліцы Ліпавай і Крушэўскай (сёння Пушкіна і Арцёма). Гэта былі пераважна драўляныя даўгія аднапавярховыя будынкі.

У 1903 годзе гомельскія мяшчане-прадпрымальнікі Шавялёў і Ліўшыц моцна ўзнялі кошты за арэнду. Гарадская Дума была абавязаная вырашыць пытанне размясчэння салдатаў 6 рот. Але пасля разлікаў стала зразумела, што танней будзе пабудаваць новыя казармы, якія б належалі гораду.

Справа была тэрміновай, яе даручылі гарадскому архітэктару Станіславу Шабунеўскаму. Каб укласціся ў час і бюджэт, архітэктар вырашыў будаваць комплекс з трох карпусоў камбінаваным спосабам. З цэглы ўзводзіліся толькі супрацьпажарныя ўстаўкі – брандмаўэры. Усё астатняе з бярвенне, для аздаблення будынкаў Шабунеўскі аформіў будынак з дапамогаю драўляных і каваных дэталяў.


Правільны адказ!

На гэтых фотаздымках сапраўды былыя казармы пяхотнага палка. Іх комплекс спраектаваў Шабунеўскі за будынкам былой Ланкастарскай школы, дзе была казарма інжынернага ведамства. Але пра абставіны стварэння комплекса распавядзём наступным разам.

Фота было зроблена з каланчы пажарнай часткі, што знаходзілася побач на Вайсковым завулку.

Падчас нямецкай акупацыі "царскія" пабудовы былі выкарыстаныя нацыстамі для арганізацыі страшнага перасыльнага лагера савецкіх ваеннапалонных Dulag-121.

Шмат хто месца назваў правільна. Малайцы!


Загадка на вечар!

На гэтых фотаздымках гомельскі пейзаж часоў нацысцкай акупацыі.

Спадарства, паспрабуйце здагадацца, што на гэтых фотаздымках і дзе знаходзіўся фатограф?


«Акрамя таго, па абрыву гэтаму праходзіла дарога, па якой арандатар лазні вазіў дровы. Ён патрабуе часовага ўстройства мосціка, але я без ведама Праўлення ў тым яму адмовіў.

Прывядзенне ўсяго ў належны выгляд, шляхам умацавання адкосу берага каламі, плятнямі і насыпам прывазной зямлі абыдзецца дорага, але колькі менавіта вызначыць складана.

Працоўныя рукі, дзякуючы адначасоваму попыту на ўборку хлябоў і траў, вельмі дарагія. Так што я нават часова спыніў засыпку старога калодзежа. Мяркую, яшчэ пачакаць некаторы час».


Магчыма, нам вядомы і выгляд гэтай “вадакачкі” на пазнейшым здымку. Але цвёрда сцвярджаць, што на больш познім фота менавіта яна, нельга, бо такое збудаванне магло быць і каля ў лазні Лагорыя, і ў сістэме гарадскога водаправода.


У архіўных дакументах лазні Рудзяеўскага мы знайшлі неверагодную гісторыю!

Гэта апісанне тэхнагеннай катастрофы, якая адбылася ў 1901 годзе з вадзяной помпай, што стаяла недзе каля Земскай бальніцы (так званая Першасавецкая ці бальніца хуткай дапамогі).

«Чыгунная труба, што падае ваду з ракі ў лазню ад невядомай прычыны 28 чэрвеня лопнула ў тым месцы, дзе самы круты пад’ём у яру. Сіла струі такой была вялікай, што размыла левы бераг на працягу прыкладна 10 сажняў (21 метр) і гэту масу зямлі перакінула на супрацьлеглы бераг, зламала плот саду мяшчанкі Абросімавай і занесла яго частку зямлёю.

Труба ў хуткім часе была адрамантаваная. Да выпраўлення ўжо зруйнаванага берага належыць прыступіць зараз, каб пазбегнуць далейшых наступстваў, тым больш пры цяперашніх дажджах».


Вядомыя і памеры калодзежа-міквы: глыбіня 10 сажаней (21,3 м), над зямлёю 1 сажань.

За сваю працу будаўнік Майсей Бандароў атрымаў заробак у 100 рублёў і 5 рублёў прэміі. Яшчэ 25 рублёў давялося сплаціць равіну за асвячэнне.

З тэксту архіўных дакументаў вынікае, што міква існавала і раней, чым быў пабудаваны будынак Цэнтральнай лазні / Лязні Рудзіеўскага ў 1895 годзе. Іначай, калодзеж не паспеў бы прыйсці ў нягоднасць за 6 год.

Галоўнае ж пытанне: як гомельскія яўрэі карысталіся міквай, застаецца нераскрытым. Ці быў спуск непасрэдна ў калодзеж? Ці вада падавалася ў цёплую лазню? Магчыма, вы зможаце прапанаваць уцямную версію.


Калодзеж-міква ў Спасавай Слабадзе.

У 1901 годзе банкаўскі агент Аляксандр Рымінскі напісаў у праўленне Віленскага банка пра рэканструкцыю яўрэйскага рытуальнага рэзервуара на Спасавай Слабадзе:

“Калодзезь-міква і злучэнне з галоўнымі трубамі пабудоваю скончаныя. Цяпер зарываецца ліквідаваны калодзеж і новыя трубы. А затым мяркую агарадзіць стары калодзеж, дзеля прадухілення няшчасных выпадкаў”.


Так стала вядома, што каля лазні на вуліцы Фельдмаршальскай існавала міква (у юдаізме гэта рэзервуар для вады для абмывання для захавання рытуальнай чысціні).



Показано 19 последних публикаций.