ВОЛЬНАЯ БЕЛАРУСЬ

МАТЭРЫЯ — ЗА ДУШУ

Мне прышлося зьвяртацца асабіста з пасланьнем да Аляксандра Лукашэнкі з просьбай вызваліць палітвязьняў, спыніць арышты і рэпрэсіі супраць беларусаў. Вязьняў пачалі выпускаць групамі. А нядаўна (толькі што) выпусьцілі знакавую асобу, аб якой я асабіста прасіў, -- Паліну Шарэнду-Панасюк, якую ў турме мэтанакіравана катавалі і штурхалі ў магілу. Цяпер яна на свабодзе.

З боку Лукашэнкі павольнае выпусканьне вязьняў, і асабліва Паліны Шарэнды-Панасюк, -- гэта гучнае сьведчаньне аб гатоўнасьці да перамоваў з Эўразьвязам па пытаньні вызваленьня палітвязьняў у абмен на спыненьне вызначаных (на перамовах) эканамічных санкцыяў. Не прыняць гэтага сігнала ў такіх абставінах, мне здаецца, было б недаравальным працягам тупіковай палітыкі, адмаўленьнем ад эмпатыі і здаровага сэнсу.

Тым больш што палітыка эканамічных санкцый, якая рэалізоўвалася на працягу амаль пяці гадоў і якая прывяла ўжо да ўсебаковай ізаляцыі Беларусі, да пагаршэньня жыцьця Беларускага народа, не паўплывала на ўладу рэжыму Лукашэнкі і не ў стане вырашыць праблемы палітычных зьняволенных.

Зьявілася магчымасьць рэальна выцягнуць закладнікаў-беларусаў з турэмнай катоўні -- прыняць знакі на гандаль беларускімі душамі, які прапануе Лукашэнка (матэрыя -- за душу). Гэта цяжка. (Гэта, як гандаль зь Пеклам.) Але такая ёсьць палітыка цывілізацыі ў дачыненьнях з прарасейскай дыктатурай. Ня можа быць матэрыяльнасьць важней за душу.

7-02-2025
Зянон Пазьняк

Сёньня дзень Народзінаў Лявона Баразны

4 лютага 1929 нарадзіўся Лявон Баразна - беларускі мастак дэкаратыўна-ужытковага мастацтва і дасьледчык культуры, актывіст захаваньня гісторыка-культурнай спадчыны.

Лявон Баразна быў добрым сябрам Зянона Пазьняка. Разам з Пазняком Баразна стварыў у Беларускім дзяржаўным тэатральна-мастацкім інстытуце суполку пад назвай «Аматары беларускага мастацтва». Сябры-паплечнікі займаліся тэмамі гістарычнай памяці, працавалі над захаваньнем культурнай спадчыны Беларусі.

Паглядзець відэа з успамінамі Зянона Станіслававіча пра Лявона Баразну можна на канале Warta.

Беластоцкая суполка Вольнай Беларусі ў суботу 1 лютага далучылася да акцыі "Kalinoŭski Marš-2025", арганізаванай МА РУХ (Рух беларускіх нацыяналістаў).

Мерапрыемства пачыналася ў Гарадку (па-польску Gródek), куды ўдзельнікі дабіраліся або самастойна ўласным транспартам, або разам зь іншымі ўдзельнікамі, што мелі вольныя мейсцы ў сваіх аўто. Такім чынам беларусы маглі чарговы раз прадэманстраваць сваю салідарнасьць і ўзаемадапамогу, дзеля чаго мейсца збору было прызначанае яшчэ ў Беластоку. Аўтакалёна вырушыла паводле заплянаванага раскладу мерапрыемства, пазначыўшы сябе нацыянальнымі дзяржаўнымі сымбалямі.

Пешая частка маршруту - непасрэдны марш памяці паўстанцаў і змагароў за вольную незалежную Беларусь - пачалася ад вуліцы імя Кастуся Каліноўскага і прайшла спачатку вулачкамі, а пазьней дарогай праз вёску Бялевічы (Bielewicze) і скончылася ля надмагільнага каменя з крыжом у вёсцы Страшава (Straszewo). Ідучы прасёлкавымі дарогамі ўдзельнікі маршу зь сьцягамі нагадвалі атрад касінераў, што йшоў у пошуку варожых войскаў. Дух нашых змагарных продкаў лунаў у паветры, выбліскваў сонечнымі праменьнямі, вітаў у дарозе табуном коняў, статкам аленяў і нават дзьвума бусламі.

Каля помніку-прыдарожнай капліцы ў вёсцы Страшава ўдзельнікам акцыі распавялі пра двух ураджэнцаў гэтых мясьцінаў, што тым ці іншым чынам прысьвяцілі свае жыцьцё Беларусі.

Мікола Дзямідаў - ураджэнец Гарадку, знаны беларускі вайсковы і грамадзка-палітычны дзеяч, унук роднага брата Кастуся Каліноўскага Аляксандра, удзельнік першай сьвятовай вайны, кастрычніцкага перавароту і чыну войскаў Станіслава Булак-Балаховіча, уваходзіў у склад БВК, БЦР, і пазьней БАНР, ініцыяваў скліканьне БАПЦ, сам пазьней далучыўся да ўніяцкай (грэка-каталіцкай) царквы, належыў да яе парафіі ў Чыкага, дзе і пахаваны.

Аляксей Карпюк - ураджэнец вёскі Страшава, беларускі пісьменьнік, грамадзкі дзяяч, удзельнік другое сьвятовае вайны, стваральнік партызанскага атраду імя Кастуся Каліноўскага, дырэктар Рэспубліканскага музэя атэізму і гісторыі рэлігіі ў Горадні, лідэр вольнадумнай інтэлігенцыі Горадні, актывіст БНФ, заснавальнік ЗБС "Бацькаўшчына", сябра клюбу "Паходня". Памёр і пахаваны ў Горадні.

Пасьля кароткай лекцыі пра славутых землякоў удзельнікі запалілі зьнічы і паклалі ля помніку партрэты Дзямідава і Карпюка з адпаведнымі подпісамі на беларускай і польскай мовах.

Далей грамада рушыла ўжо аўтатранспартам да вёскі Мастаўляны, дзе 2 лютага 1838 года нарадзіўся Кастусь Каліноўскі - бацька беларускай палітычнай нацыі, кіраўнік нацыянальна-вызвольнага паўстаньня на тэрыторыі Беларусі і Літвы, што распачалося 1 лютага 1863 года.

У вёсцы Мастаўляны ганаровай вартай ля помніку паўстанцам удзельнікаў акцыі сустракалі чальцы рэканструктарскага клюбу "Invictus 1863". Быў зачытаны запавет К.Каліноўскага нашчадкам "Ліст з-пад шыбеніцы", верш памяці паўстанцаў 1863, а пасьля ўдзельнікі ўсклалі вянок, кветкі і зьнічы ў нацыянальных колерах да помніку касінерам. На жаль, праз узмацненьне дзяржаўнай мяжы Польшчы ў часе гібрыднай вайны Расеі рукамі сатрапа Лукашэнкі з краінамі Эўразьвязу (плыня нелегальных мігрантаў) памежнікі адмовілі арганізатарам акцыі памяці прайсьці да месца, дзе знаходзілася хата ў якой нарадзіўся Кастусь Каліноўскі.

На памяць пра ўдзел у маршы і акцыі ўшанаваньня Кастуся Каліноўскага і герояў паўстаньня 1863 года кожны ўдзельнік мерапрыемства атрымаў грамату.

Адзначым, што паводле формы і зьместу гэтая акцыя была досыць добра прадумана і праведзеная амаль бездакорна.

Варшава. Сябры Вольнай Беларусі далучыліся да ўшанаваньня памяці ўдзельнікаў Паўстаньня Каліноўскага.

Акцыя была праведзена ў гадавіну пачатка паўстаньня 1863 году на землях Беларусі. Арганізатар — Рух Салідарнасьці РАЗАМ.