Naračanščyna | Нарачанскі край

Людзі перад касцёлам Маці Божай Шкаплернай у Старым Мядзеле, 1930-я гады

У 1927 годзе, калі Мядзел знаходзіўся пад уладай Польшчы, у святыню Старога Мядзела вярнуліся кармеліты босыя. Пасля дадзенай падзеі пачалася актыўная рэканструкцыя святыні, якую перарвала Другая сусветная вайна. На фотаздымку можна пабачыць будаўнічыя лясы, якія гавораць нам аб актыўных рэстаўрацыйных працах.

На сённяшні дзень працы па рамонце касцёла таксама ідуць – замена бляхі, вокнаў, усталяванне пажарнай сігналізацыі, а таксама аднова фарбы.

🖇 Крыніца фотаздымка: Кніга "Уладзімір Ліхадзедаў. 17 верасня. Дзень народнага адзінства"

Інтэр'ер касцёла у Свіры

Свірскі касцёл быў збудаваны Янам Свірскім у 1452 годзе. Да перабудовы ў 1653 годзе храм быў драўляны.

Пры ксяндзы Паўле Казуце (1520-1569) у Свіры стаў набіраць уплыў рух Рэфармацыі. У 1577 годзе князь Януш Баляслававіч Свірскі, уладальнік Свіры, стаў адным з актыўных прыхільнікаў кальвінізму ў Вялікім Княстве Літоўскім. Пад яго ўплывам амаль уся шляхта ў ваколіцах Свіры перайшла з каталіцтва ў кальвінізм. Януш Свірскі заснаваў кальвінскі збор у будынку Свірскага касцёла.

У эпоху Контррэфармацыі насельніцтва Свіры было вернута да каталіцкай веры стараннямі ордэна езуітаў. Князі Свірскія вярнуліся да каталіцкай веры.

Маляўнічы від, які адкрываецца з высокай гары Баторыя на мястэчка Свір і свірскае возера

Фотаздымкі канала за кастрычнік 2024

501 год таму, 17 лістапада 1523 года, каралём быў падпісаны ліст, які браў пад дзяржаўную апеку і абарону Альжбэту Радзівіл і яе дзяцей. Гэты ліст быў патрэбны ім з-за канфлікту з Гаштольдамі.

У 1510 г. Альжбэта з Саковічаў (на выяве) стала жонкай Мікалая Радзівіла. З мужам мела трох сыноў і трох дачок і стала пачынальніцай мядзельска-гонядзкай лініі роду Радзівілаў. Яны валодалі вялікімі тэрыторыямі, у тым ліку азёрамі Нарач, Мястра і Мядзел. На часы княжання Альжбэты і Мікалая прыходзіцца час росквіту Мядзельскага замка.

Пасля смерці Мікалая ў 1521 годзе, Альжбэта стала валодаць землямі Мядзела сама. Даводзілася канкураваць і са Свірскімі, і з Гаштольдамі, і з Бонай Сфорцай, якая спрабавала забраць гэтыя тэрыторыі ў распараджэнне каралеўскага скарбу. Вядома, што ў 1543 г. Сфорца высылала камісараў у Мядзел для разгляду зямельных спрэчак з Альжбэтай.

Неўзабаве Альжбэта памерла. У 1544 г. яе спадчыннікі дамовіліся замак "супольна трымаць". Але ў хуткім часе замак усё ж перайшоў у каралеўскія ўладанні.

Спадарства! Мы, група аўтараў беларускага кантэнту ў ТГ, рады прадаставіць вам адноўленую папку «Кантэнт 2.0».
Дапрацаваны спіс годных паблікаў на самыя розныя тэмы: мемы, этнаграфія, архітэктура, сэкс-асвета і шмат чаго яшчэ.

Давайце разам падтрымліваць годны беларускамоўны кантэнт!

https://t.me/addlist/u20xYPjfRV9hNjVi
https://t.me/addlist/u20xYPjfRV9hNjVi
https://t.me/addlist/u20xYPjfRV9hNjVi

Калі нехта жадае далучыцца да падборкі, звяртайцеся сюды, у "Прышпільныя коміксы": @pryshpilny_bot

Будынак Гміны ў Свіры
2024 год і 1920-я

На стары фотаздымак нават трапіла такая рэдкасць для міжваеннага часу, як аўтамабіль. У 1931 годзе ва ўсім Свенцянскім павеце было толькі 4 асабістыя аўтамабілі і 2 матацыклы.

#сучаснасцьvsмінуласць

Свір. Гара Баторыя (Перуновая гара, былое замчышча)

Падчас Лівонскай вайны, 30 чэрвеня 1579 года, кароль Стэфан Баторый збіраў войскі ў Свіры, каб ісці вызваляць Полацк, які быў акупаваны войскамі Івана Жахлівага. На гэтай гары адбылася нарада і першы агляд саракатысячнага войска. Стэфан Баторый у тыя дні жыў у будынку плябаніі касцёла.

У даўнія часы на гары было паганскае капішча Перуна. Пасля прыходу хрысціянства, у XIII стагоддзі, князь Даўмонт збудаваў на Свірскай гары замак памерамі 30 на 40 м.

401 год таму, 12 лістапада 1623 года быў забіты Іасафат Кунцэвіч — царкоўны і палітычны дзеяч, прылічаны да святых каталіцкай царквой.

На відарысе – драўляная скульптура "Уніят" ХVIII стагоддзя, створаная ў Будславе невядомым мастаком. Скульптура хутчэй за ўсё з'яўляецца выявай Святога Іасафата Кунцэвіча. Захоўваецца ў калекцыі Нацыянальнага мастацкага музея Беларусі.

11 лістапада 1918 было заключана Камп’енскае перамір’е, якое спыніла Першую сусветную вайну. Мядзельшчына была адным з тых рэгіёнаў Беларусі, якія асабліва пацярпелі ад ваенных дзеянняў:

Гэта вайна стала для Мядзельшчыны сапраўды Вялікай. Па некаторым дадзеным, за 12 дзён Нарачанскай аперацыі 1916 года загінула 120 тыс. чалавек! А колькі лягло ў зямлю за амаль тры гады, калі на Мядзельшчыне стаяў фронт? Не падлічыць. У Мядзельскім раёне — 19 мемарыялаў Першай сусветнай, безліч дотаў і ўмацаванняў. Адзін з моцных сімвалаў той вайны — вялізная яма на могілках мястэчка Княгінін: яна ўтварылася на месцы пахавання дзвюх з паловай тысяч салдат, што памерлі ад ран і атручэння газам у мясцовым шпіталі.

Высечка лясоў у Мядзельскім раёне
2014 год і 2024 год

На спутнікавых здымках бачна, што тэрыторый, пакрытых лесам, стала значна менш, і цяпер лясы выглядаюць так, быццам маюць дзясяткі "шнараў".

Гэтыя тэрыторыі не ўваходзяць у склад Нарачанскага Нацыянальнага парку

Будынак міжваенных часоў у Свіры
1934 і 2024 год

Першапачаткова тут была школа, а ў сучаснасці размяшчаецца гатэль. Даволі падобны па праекце будынак школы 1930-га года ёсць ў Камянцы, што ў Брэсцкай вобласці.

#сучаснасцьvsмінуласць

У Будслаўскім касцёле пад пластамі сажы і старой фарбы на купале быў выяўлены жывапіс, які аказваецца там быў

31 кастрычніка з санктуарыя Маці Божай Будслаўскай знік яшчэ адзін знак пажару 11 мая 2021 года — страховачная канструкцыя, усталяваная пад купалам базылікі

Працы ўнутры купала ў 2022 і 2023 гадах дазволілі знайсці там невядомыя раней роспісы. Пасля дэмантавання страхоўкі іх можа пабачыць у касцёле кожны жадаючы. Далейшыя працы з жывапісам купала плануецца праводзіць пры наяўнасці фінансавання, якога пакуль не стае.

Крыніца: budslau