Пра замежныя СМІ альбо Навошта Беларусі Бі-Бі-Сі і Голас Амэрыкі?
Незалежныя мэдыі ў Беларусі можна пералічыць па пальцах. У адрозьненьне ад суседзяў, у нас практычна зьнішчаны мэдыябізнэс, а тыя парасткі, як ІМЕНА ці КуКу, — хутчэй цуд чым тэндэнцыя. Праблемы дзьве, і абедзьве банальныя — грошы і палітыка. Выжыць бяз грантавай ці дзяржаўнай падтрымкі фактычна немагчыма, бізнэс у мэдыі не інвэстуе, бо ня хоча браць дадатковыя рызыкі.
Адсутнасьць незалежных мэдыяў кампэнсуюць так званыя "сурагатныя" СМІ — задача якіх часова запаўняць нішы незалежных мэдыяў. Такая вось своеасаблівая гуманітарная дапамога. Пачынаючы з 1950-х гадоў, Радыё Свабода было ці не адзінай крыніцай праўдзівай інфармацыі для беларусаў. Па ідэі, з распадам саўка, Свабода мела спыніць сваё вяшчаньне ў Беларусі, як у Літве ці Баўгарыі, напрыклад. Не спынілі, бо прыйшоў Лукашэнка, закрыў газэту "Свабода", Радыё "101,2", і выкінуў Народную волю з дыстрыбуцыі, і пайшло-паехала...
Цяпер цяжка ўявіць інфармацыйную прастору без стрымаў Свабоды, фільмаў Белсату, ці эфіраў Эўрарадыё. Усе яны розныя, але кожны займае сваю нішу, генэруе кантэнт. Белсат, напрыклад, робіць вострапалітычную журналістыку і расьсьледаваньні, Свабода — асьветны і аналітычны кантэнт, прапагандуе беларускую мову. Свабода не абмяжоўвае выкарыстаньне, наадварот, заахвочвае "крадзеж" свайго кантэнту — менавіта ў гэтым і місія "сурагатных мэдыяў" — спрыяць мясцовым СМІ. Наша Ніва ня можа сабе дазволіць спэцпраекты ці відэа, але можа браць гэта са Свабоды.
На жаль, у адрозьненьне ад той жа Украіны, у нас няма беларускай рэдакцыі Бі-бі-сі, Deutsche Welle, Голасу Амэрыкі — іх называюць міжнароднымі вяшчальнікамі. У адрозьненьне ад "сурагатных", гэтыя зьяўляюцца інструмэнтам публічнай дыпляматыі. А чаму няма? А кажуць, навошта, калі беларусы могуць чытаць рускую службу. Ага — чытаць пра Маскву і Пуціна, нібыта гэтага мала.
Думаю, цяпер найлепшы момант, каб ствараць беларускія рэдакцыі. Неабходна збалянсаваць засільле расейскіх прапагандысцкіх мэдыяў тыпу Спутніка і прарасейскіх тэлеграм-каналаў. Ведаю, што былая амбасадарка Брытаніі Фіёна Гібс уздымала ў Лёндане пытаньне пра беларускую службу Бі-Бі-сі. У рускай рэдакцыі Deutsche Welle працуюць мінімум чацьвёра таленавітых беларускіх журналістаў, якія маглі б весьці беларускую сэкцыю. У рэшце рэшт, пара выправіць самае вялікае непаразуменьне — аднавіць беларускую службу Голасу Амэрыкі. Яна праіснавала адзін год у 1954м, але па нейкіх прычынах спыніла сваё існаваньне. І найпрасьцейшае вырашэньне, для пачатку — адкрыць беларускую сэкцыю ў межах украінскай рэдакцыі, напрыклад.
Незалежныя мэдыі ў Беларусі можна пералічыць па пальцах. У адрозьненьне ад суседзяў, у нас практычна зьнішчаны мэдыябізнэс, а тыя парасткі, як ІМЕНА ці КуКу, — хутчэй цуд чым тэндэнцыя. Праблемы дзьве, і абедзьве банальныя — грошы і палітыка. Выжыць бяз грантавай ці дзяржаўнай падтрымкі фактычна немагчыма, бізнэс у мэдыі не інвэстуе, бо ня хоча браць дадатковыя рызыкі.
Адсутнасьць незалежных мэдыяў кампэнсуюць так званыя "сурагатныя" СМІ — задача якіх часова запаўняць нішы незалежных мэдыяў. Такая вось своеасаблівая гуманітарная дапамога. Пачынаючы з 1950-х гадоў, Радыё Свабода было ці не адзінай крыніцай праўдзівай інфармацыі для беларусаў. Па ідэі, з распадам саўка, Свабода мела спыніць сваё вяшчаньне ў Беларусі, як у Літве ці Баўгарыі, напрыклад. Не спынілі, бо прыйшоў Лукашэнка, закрыў газэту "Свабода", Радыё "101,2", і выкінуў Народную волю з дыстрыбуцыі, і пайшло-паехала...
Цяпер цяжка ўявіць інфармацыйную прастору без стрымаў Свабоды, фільмаў Белсату, ці эфіраў Эўрарадыё. Усе яны розныя, але кожны займае сваю нішу, генэруе кантэнт. Белсат, напрыклад, робіць вострапалітычную журналістыку і расьсьледаваньні, Свабода — асьветны і аналітычны кантэнт, прапагандуе беларускую мову. Свабода не абмяжоўвае выкарыстаньне, наадварот, заахвочвае "крадзеж" свайго кантэнту — менавіта ў гэтым і місія "сурагатных мэдыяў" — спрыяць мясцовым СМІ. Наша Ніва ня можа сабе дазволіць спэцпраекты ці відэа, але можа браць гэта са Свабоды.
На жаль, у адрозьненьне ад той жа Украіны, у нас няма беларускай рэдакцыі Бі-бі-сі, Deutsche Welle, Голасу Амэрыкі — іх называюць міжнароднымі вяшчальнікамі. У адрозьненьне ад "сурагатных", гэтыя зьяўляюцца інструмэнтам публічнай дыпляматыі. А чаму няма? А кажуць, навошта, калі беларусы могуць чытаць рускую службу. Ага — чытаць пра Маскву і Пуціна, нібыта гэтага мала.
Думаю, цяпер найлепшы момант, каб ствараць беларускія рэдакцыі. Неабходна збалянсаваць засільле расейскіх прапагандысцкіх мэдыяў тыпу Спутніка і прарасейскіх тэлеграм-каналаў. Ведаю, што былая амбасадарка Брытаніі Фіёна Гібс уздымала ў Лёндане пытаньне пра беларускую службу Бі-Бі-сі. У рускай рэдакцыі Deutsche Welle працуюць мінімум чацьвёра таленавітых беларускіх журналістаў, якія маглі б весьці беларускую сэкцыю. У рэшце рэшт, пара выправіць самае вялікае непаразуменьне — аднавіць беларускую службу Голасу Амэрыкі. Яна праіснавала адзін год у 1954м, але па нейкіх прычынах спыніла сваё існаваньне. І найпрасьцейшае вырашэньне, для пачатку — адкрыць беларускую сэкцыю ў межах украінскай рэдакцыі, напрыклад.