#opinion | Цімаці Снайдэр пра памылкі ЗША ў дачыненні да Расіі і Ўкраіны [1]
18 красавіка на лекцыі ў The University Club of New York прафесар *Цімаці Снайдэр сказаў: «У лютым 2022 году адна рэч аб’ядноўвала амерыканскую адміністрацыю і рэжым Пуціна: вера ў тое, што Ўкраіна падзе цягам 72 гадзін».
Гэта, у сваю чаргу, павінна змусіць нас усвядоміць, што ўсё магло скласціся зусім іначай. Сёння мы маглі б жыць у свеце, у якім палітычны парадак быў бы моцна вызначаны ваеннай перамогай Расіі два гады таму, калі б прэзідэнт Зяленскі і ўкраінскі ўрад уцяклі з краіны, якая трапіла бы пад кантроль агрэсара. З усімі наступствамі.
Усё магло пайсці зусім інакш, чым пайшло.Так, ва Украіне не дайшло да відавочнага масавага генацыду, але былі Буча і Марыюпаль, расіяне масава дэпартавалі ўкраінскіх дзяцей з акупаваных тэрыторый, а ўкраінскіх лідараў, якія апынуліся на акупаванай тэрыторыі, працягваюць забіваць.
І ўсё ж мы ўспрымаем як належнае тое, што ўкраінскае войска спыніла генацыд і канчатковае знішчэнне ўкраінскага грамадства. «Найгоршага ня здарылася, бо гэтага не магло здарыцца», — здаецца, так лічыць нашая супольнасць аднавокіх аптымістаў.
А гэта, у сваю чаргу, азначае, што толькі купка разумных людзей усведамляе, колькім цывілізаваны свет абавязаны ўкраінцам за апошнія два гады.
Па-першае, яны спынілі «жахлівы наступ Расіі на міжнародны правапарадак», адной з асноўных гіпотэз якога з'яўляецца тое, што адна краіна ня можа беспадстаўна ўварвацца ў іншую краіну і акупаваць ейную тэрыторыю. Украінцы, абараняючы свае межы, адстойваюць гэты прынцып. Калі б яны здаліся, сіла гэтага прынцыпу была бы зусім іншай, чым цяпер.
Заходнія еўрапейцы таксама абавязаны ўкраінцам за захаванне ўсёй цяперашняй мадэлі Еўрапейскага Саюзу. І гэтая мадэль заснавана на меркаванні, што постімперскія краіны могуць калектыўна ўзяць на сябе абавязальніцтвы адносна прагрэсу і міру, не звяртаючыся да вайны. Гэтая мадэль усё яшчэ выглядае надзейнай галоўным чынам таму, што ўкраінцы ўсё яшчэ ваююць. Калі яны здадуцца, яна стане ненадзейнай.
Яшчэ адна рэч, якую мы ўспрымаем як належнае ў нашым свеце, гэта тое, што Ўкраіна выконвае ўсю «брудную працу» для НАТА, а мы радасна і без роздуму ўспрымаем гэта як належнае.
Але гэта яшчэ не ўсё: ўкраінскі супраціў Расіі паказвае кітайцам, што шырокамаштабныя наступальныя аперацыі сёння складана і непрадказальна праводзіць. І менавіта гэта замінае Кітаю развязаць сваю ўласную бойню. Робячы тое, што робяць украінцы у супрацьстаянні з Расіяй, яны адначасова стрымліваюць Кітай так, як ЗША не змаглі б яго стрымліваць.
І яшчэ адна рэч — ядзерная вайна. Украінцы даюць свету аргумент, што не кожная краіна, якая можа сабе гэта дазволіць, павінна мець Бомбу. Аднак калі б яны прайгралі або здаліся, супрацьлеглы аргумент набыў бы вялікае значэнне.
Украінцы выйграюць нам час. І зусім не зразумела, якой валютаю мы будзем ім вяртаць.
Слупы дысфункцыі Захаду
Першы: сацыяльныя сеткі
Праблема ў тым, што гэтыя медыя не найлепшыя ў прыцягненні ўвагі людзей да сур’ёзных праблем на працяглы час.
Другі няспраўны элемент амерыканскай сістэмы кіравання: ўрад. Было памылкай лічыць, што роля ўраду ЗША толькі ў тым і крыецца, каб прадбачыць планы Расіі, а пасля вырашаць, што ён можа зрабіць, каб спыніць ўварванне. Гэта было тое, што прыдумала амерыканская адміністрацыя. Не было размовы пра тое, як дапамагчы Украіне, калі Расія нападзе на яе.
Між вясной і восенню 2022 года быў перыяд «вялікай цякучасці»: расіяне разумелі, што могуць прайграць, а ўкраінцы — што могуць перамагчы. Праблема ў тым, што амаль ніхто з вашынгтонскай палітычнай эліты вакол адміністрацыі Байдэна ня быў гатовы скарыстацца гэтай магчымасцю.
Больш за тое, мы дасылалі зброю ў сімвалічнай колькасці і якасці. Асабліва, калі гаворка ідзе пра сістэмы супрацьпаветранай абароны і дальнабойнае ўзбраенне. Каб замест 10 ці 20 HIMARS даслалі 100 ці 200, вайна, хутчэй за ўсё, скончылася бы.
18 красавіка на лекцыі ў The University Club of New York прафесар *Цімаці Снайдэр сказаў: «У лютым 2022 году адна рэч аб’ядноўвала амерыканскую адміністрацыю і рэжым Пуціна: вера ў тое, што Ўкраіна падзе цягам 72 гадзін».
Гэта, у сваю чаргу, павінна змусіць нас усвядоміць, што ўсё магло скласціся зусім іначай. Сёння мы маглі б жыць у свеце, у якім палітычны парадак быў бы моцна вызначаны ваеннай перамогай Расіі два гады таму, калі б прэзідэнт Зяленскі і ўкраінскі ўрад уцяклі з краіны, якая трапіла бы пад кантроль агрэсара. З усімі наступствамі.
Усё магло пайсці зусім інакш, чым пайшло.Так, ва Украіне не дайшло да відавочнага масавага генацыду, але былі Буча і Марыюпаль, расіяне масава дэпартавалі ўкраінскіх дзяцей з акупаваных тэрыторый, а ўкраінскіх лідараў, якія апынуліся на акупаванай тэрыторыі, працягваюць забіваць.
І ўсё ж мы ўспрымаем як належнае тое, што ўкраінскае войска спыніла генацыд і канчатковае знішчэнне ўкраінскага грамадства. «Найгоршага ня здарылася, бо гэтага не магло здарыцца», — здаецца, так лічыць нашая супольнасць аднавокіх аптымістаў.
А гэта, у сваю чаргу, азначае, што толькі купка разумных людзей усведамляе, колькім цывілізаваны свет абавязаны ўкраінцам за апошнія два гады.
Па-першае, яны спынілі «жахлівы наступ Расіі на міжнародны правапарадак», адной з асноўных гіпотэз якога з'яўляецца тое, што адна краіна ня можа беспадстаўна ўварвацца ў іншую краіну і акупаваць ейную тэрыторыю. Украінцы, абараняючы свае межы, адстойваюць гэты прынцып. Калі б яны здаліся, сіла гэтага прынцыпу была бы зусім іншай, чым цяпер.
Заходнія еўрапейцы таксама абавязаны ўкраінцам за захаванне ўсёй цяперашняй мадэлі Еўрапейскага Саюзу. І гэтая мадэль заснавана на меркаванні, што постімперскія краіны могуць калектыўна ўзяць на сябе абавязальніцтвы адносна прагрэсу і міру, не звяртаючыся да вайны. Гэтая мадэль усё яшчэ выглядае надзейнай галоўным чынам таму, што ўкраінцы ўсё яшчэ ваююць. Калі яны здадуцца, яна стане ненадзейнай.
Яшчэ адна рэч, якую мы ўспрымаем як належнае ў нашым свеце, гэта тое, што Ўкраіна выконвае ўсю «брудную працу» для НАТА, а мы радасна і без роздуму ўспрымаем гэта як належнае.
Але гэта яшчэ не ўсё: ўкраінскі супраціў Расіі паказвае кітайцам, што шырокамаштабныя наступальныя аперацыі сёння складана і непрадказальна праводзіць. І менавіта гэта замінае Кітаю развязаць сваю ўласную бойню. Робячы тое, што робяць украінцы у супрацьстаянні з Расіяй, яны адначасова стрымліваюць Кітай так, як ЗША не змаглі б яго стрымліваць.
І яшчэ адна рэч — ядзерная вайна. Украінцы даюць свету аргумент, што не кожная краіна, якая можа сабе гэта дазволіць, павінна мець Бомбу. Аднак калі б яны прайгралі або здаліся, супрацьлеглы аргумент набыў бы вялікае значэнне.
Украінцы выйграюць нам час. І зусім не зразумела, якой валютаю мы будзем ім вяртаць.
Слупы дысфункцыі Захаду
Першы: сацыяльныя сеткі
Праблема ў тым, што гэтыя медыя не найлепшыя ў прыцягненні ўвагі людзей да сур’ёзных праблем на працяглы час.
Другі няспраўны элемент амерыканскай сістэмы кіравання: ўрад. Было памылкай лічыць, што роля ўраду ЗША толькі ў тым і крыецца, каб прадбачыць планы Расіі, а пасля вырашаць, што ён можа зрабіць, каб спыніць ўварванне. Гэта было тое, што прыдумала амерыканская адміністрацыя. Не было размовы пра тое, як дапамагчы Украіне, калі Расія нападзе на яе.
Між вясной і восенню 2022 года быў перыяд «вялікай цякучасці»: расіяне разумелі, што могуць прайграць, а ўкраінцы — што могуць перамагчы. Праблема ў тым, што амаль ніхто з вашынгтонскай палітычнай эліты вакол адміністрацыі Байдэна ня быў гатовы скарыстацца гэтай магчымасцю.
Больш за тое, мы дасылалі зброю ў сімвалічнай колькасці і якасці. Асабліва, калі гаворка ідзе пра сістэмы супрацьпаветранай абароны і дальнабойнае ўзбраенне. Каб замест 10 ці 20 HIMARS даслалі 100 ці 200, вайна, хутчэй за ўсё, скончылася бы.