МОВА НАША! | Беларуская мова і літаратура

Паходжанне слова "шуфлядка"

Слова «шуфлядка», якое азначае невялікую выцягвальную скрыню (звычайна ў стале ці шафе), паходзіць з польскай мовы.
⬇️
У польскай мове ёсць слова "szuflada", якое таксама азначае "выцягвальная скрыня".
⬇️
У сваю чаргу, польскае слова паходзіць з нямецкай мовы: "Schublade" (скрыня, якая выцягваецца).

Нямецкае слова складаецца з дзвюх частак:
🔸"Schub" — "ссоўванне" або "рух наперад";
🔸"Lade" — "скрыня".

✔️Такім чынам, шуфлядка захавала значэнне і структуру, але набыла беларускую форму праз уплыў польскай мовы, якая мела значны культурны і моўны ўплыў на беларускую тэрыторыю ў перыяд Вялікага Княства Літоўскага і пазней.

Цікава, што ў беларускай мове гэта слова часта ўспрымаецца як рэгіяналізм або архаізм, але яно вельмі ўтульнае і жыве ў штодзённай гаворцы.

#МоваНаша #БеларускаяМова #БеларускіСлоўнік

✨ 5 кніг, з якіх лёгка пачаць чытаць па-беларуску

Калі вы толькі пачынаеце чытаць па-беларуску, важна абраць цікавыя і зразумелыя творы, каб працэс прыносіў задавальненне.

Вось пяць кніг, якія дапамогуць вам захапіцца беларускай літаратурай:

🔸Уладзімір Караткевіч — «Дзікае паляванне караля Стаха»
Гэтая гатычная гісторыя з элементамі містыкі лёгка зачароўвае. Мова кнігі дастаткова зразумелая, а сюжэт — захапляльны.

🔸Янка Маўр — «Палескія рабінзоны»
Класічная прыгодніцкая аповесць пра двух падлеткаў, якія трапляюць у дзікую прыроду. Простая мова і цікавы сюжэт робяць кнігу ідэальнай для пачаткоўцаў.

🔸Васіль Быкаў — «Альпійская балада»
Невялікая па памеры аповесць пра каханне і вайну. Твор напісаны зразумелай мовай, а глыбокія эмоцыі не пакінуць абыякавымі.

🔸Макс Шчур — «Там, дзе нас няма»
Сучасная проза з лёгкай мовай і займальным сюжэтам. Гэта кніга для тых, хто хоча пачаць з сучаснай літаратуры.

🔸Андрусь Горват — «Радзіва Прудок»
Аўтабіяграфічная гісторыя з гумарам і кранальнымі момантамі. Жывая мова і сучасны кантэкст робяць кнігу лёгкай для ўспрымання.

📖 Гэтыя кнігі падыходзяць як для пачаткоўцаў, так і для тых, хто хоча аднавіць свае навыкі чытання па-беларуску.

А з якой кнігі пачалі вы❓

#МоваНаша #БеларускаяЛітаратура #ЧытаемПаБеларуску

✨ Янка Купала: цікавыя факты з жыцця класіка

Янка Купала, знакавы беларускі паэт, — асоба з багатай біяграфіяй, поўнай натхнення і драматызму.

Вось некалькі фактаў, якія раскрываюць яго незвычайную гісторыю:

1️⃣Сапраўднае імя і прозвішча — Іван Дамінікавіч Луцэвіч. Псеўданім «Купала» ён абраў у гонар старажытнага свята Іванаў дзень, што сімвалізуе адраджэнне і чысціню.

2️⃣Першапачаткова працаваў дробным чыноўнікам і хатнім настаўнікам. З ранняга юнацтва ён спрабаваў шмат розных заняткаў, перш чым прысвяціў сябе літаратуры.

3️⃣Дэбют у друку адбыўся ў 1905 годзе. У першым вершы Купала адлюстроўваў лёсы прыгнечаных беларусаў, што стала асноўнай тэмай яго творчасці.

4️⃣Паэт быў паліглотам. Янка Купала валодаў некалькімі мовамі: акрамя беларускай і рускай, ён ведаў польскую, украінскую і нават крыху французскую.

5️⃣Першы зборнік вершаў "Жалейка" спачатку забаранілі. Царская цэнзура палічыла яго «небяспечным», але гэта толькі ўзмацніла цікавасць да творчасці Купалы.

6️⃣Марыў стаць настаўнікам. Паэт хацеў вучыць дзяцей, але ў часы яго юнацтва беларуская мова ў школах была забаронена.

7️⃣Захапляўся этнаграфіяй. Купала збіраў народныя песні, легенды і звычаі, каб захаваць іх для нашчадкаў.

8️⃣Невыразная гібель. Паэт трагічна загінуў у Маскве ў 1942 годзе. Да сённяшняга часу акалічнасці яго смерці застаюцца загадкай.

9️⃣Яго імя ўвекавечана ва ўсім свеце. Імем Купалы названы вуліцы, школы і нават кратар на Меркурыі!

1️⃣0️⃣Янка Купала ў жыцці быў сціплым і замкнёным чалавекам. Але яго творчасць працята каханнем да беларускага народа і веры ў яго будучыню.

👉 Што з гэтага вам здалося найбольш цікавым? Дзяліцеся сваімі думкамі!

#МоваНаша #ЯнкаКупала #БеларускаяЛітаратура

✨ 10 беларускіх слоў, якіх няма ў рускай мове

Беларуская мова багатая на ўнікальныя словы, якія адлюстроўваюць нашы традыцыі, светапогляд і гісторыю.

Вось некалькі цікавых прыкладаў:

1️⃣Дзякуй — аналаг "спасибо", які адлюстроўвае беларускую культуру ўдзячнасці.
2️⃣Шуфлядка — "выдвижной ящик" ці скрыня.
3️⃣Каляды — свята з глыбокімі традыцыямі, якое нясе хараство зімовых свят.
4️⃣Смак — не проста "вкус", а прыемнае адчуванне ад чагосьці.
5️⃣Пляцёнка — беларуская назва для сумкі-сеткі.
6️⃣Далягляд — тое, што мы бачым на гарызонце.
7️⃣Ватоўка — цёплая кофта ці куртка, напоўненая ватой.
8️⃣Бульбаш — сяброўская назва беларусаў, звязаная з нашай любоўю да бульбы.
9️⃣Селянін — не проста "крестьянин", а чалавек, звязаны з зямлёй і традыцыямі.
1️⃣0️⃣Жыве — слова-сімвал, што азначае "жыць, квітнець, існаваць".

Гэтыя словы адлюстроўваюць унікальнасць нашай мовы і яе адрозненні ад рускай.

💡Дадайце свае любімыя ў каментары!

#МоваНаша #БеларускаяМова #Цікава

⭐️ Чаму вы вывучаеце беларускую мову?

Беларуская мова — гэта больш, чым проста сродак зносін. Гэта ключ да культуры, гісторыі і душы нашага народа.

Для адных вывучэнне беларускай мовы — гэта шлях да сваіх каранёў, для іншых — новае адкрыццё.

💡 А што для вас?

🟠Вы адчуваеце гонар, калі размаўляеце на роднай мове?
🟠Хочаце чытаць кнігі і слухаць музыку на беларускай?
🟠Ці, можа, проста падабаецца яе гучанне?

Дзяліцеся сваімі думкамі ў каментарыях! Мы чакаем вашых натхняльных адказаў, каб разам стварыць супольнасць, якая любіць і паважае нашу мову.

🧡 Давайце разам уздымаць беларускую мову!

✏️СЛОЎНІКАВЫ ЗАПАС

🔸Рабіць (зрабіць)
(рус. делать (сделать)

🔸Размаўляць
(рус. разговаривать)

🔸Спаць
(рус. спать)

#мованаша
#слоўнік

МОВА НАША

✏️СЛОЎНІКАВЫ ЗАПАС

🔸Мець
(рус. иметь)

🔸Працаваць
(рус. работать)

🔸Пытаць (спытаць)
(рус. спрашивать (спросить)

#мованаша
#слоўнік

МОВА НАША

Адам Глобус

Зборнік вершаў
ПАРК

Парк – месца ў горадзе, дзе растуць дрэвы, дзе любяць адпачываць гараджане. Тут цішыня і спакой, нетаропкасць і раўнавага.

Парк – гэта лавачкі ля алеек, пары закаханых на лавачках, нейкае кустоўе, каб прыхаваць ад старонніх вачэй фрагменты гарадскога інтыму (і не толькі).

Парк – гэта птушкі і восеньская лістота пад нагамі, гэта маладыя мамы з дзіцячымі вазкамі, гэта задумлівая паненка з кніжкаю ў руках.

Парк – гэта таксама зборнік вершаў Адама Глобуса, зборнік, у якім знойдзеце ўсё тое, што пералічана вышэй, а нават крыху больш. Прыемнага чытання.

Спампаваць можна ніжэй!
👇👇👇
#кнігі #літаратура

✏️СЛОЎНІКАВЫ ЗАПАС

🔸Ісці (пайсці)
(рус. идти (пойти)

🔸Ляжаць (легчы)
(рус. лежать (лечь)

🔸Магчы
(рус. мочь)

#мованаша
#слоўнік

МОВА НАША

1️⃣8️⃣➕
«Дамавікамерон» — Адам Глобус

🦊

Эротыка, жахі і фантастыка на беларускай мове.
Бывае і такое. Хто чытаў?

📚 Урывак з кнігі

Маладая жанчына засталася ў доме адна.
Увечары настойлiва пазванiлi ў дзверы. Жанчына падумала, што прыйшла суседка, i адчынiла.

На парозе стаяў незнаёмы барадаты мужчына ў чорным скураным палiто i ў капелюшы, насунутым на вочы.
Жанчына памкнулася зачынiць дзверы, але госць спынiў яе выразным жэстам рукi ў блiскучай пальчатцы.

— Хто вы? Што вам трэба? — ледзь чутна прашаптала гаспадыня пустой кватэры.
— Я — Дамавiк. Усё, што ў гэтым доме, належыць мне. Ты таксама належыш мне, — мужчына зайшоў у дом.
— Распранайся.

Жанчына скiнула чырвоны з белымi ружамi халат i засталася ў чорнай шаўковай бялiзне.

Спампаваць можна ніжэй!
👇👇👇
#кнігі #літаратура

✏️СЛОЎНІКАВЫ ЗАПАС

🔸Думаць (падумаць)
(рус. думать (подумать)

🔸Есці (з'есці)
(рус. есть (съесть)

🔸Жыць
(рус. жить)

#мованаша
#слоўнік

МОВА НАША

✏️Цытата з твора Івана Шамякіна "Сэрца на далоні"

Любоў ніколі не бывае разумнай.

#афарызмы #куляшоў
МОВА НАША

ВЕРАСЕНЬ🌿

Дзень першы восені. А гэткі,
Што восень цяжка распазнаць.
Гараць, як летам, ярка кветкі,
Сады зялёныя стаяць.

#беларускаямова #месяц
МОВА НАША

✏️Цытата з твора Івана Шамякіна "Сэрца на далоні"

Праўда, як бы глыбока яе ні закопвалі, у якія б віры ні тапілі, у якіх бы архівах ні хавалі, яна ўсё адно ўсплыве, вырвецца на волю і з'явіцца людзям у сваім першародным харастве.

#афарызмы #куляшоў
МОВА НАША

✏️СЛОЎНІКАВЫ ЗАПАС

🔸Вучыцца (навучыцца)
(рус. учиться (научиться)

🔸Гаварыць, казаць (сказаць)
(рус. говорить (сказать)

🔸Глядзець (падглядзець)
(рус. смотреть (подсмотреть)

#мованаша
#слоўнік

МОВА НАША

✏️Цытата з твора Івана Шамякіна "Сэрца на далоні"

Добрыя справы часам рухаюцца нашым эгаізмам і самалюбствам.

#афарызмы #куляшоў
МОВА НАША

✏️СЛОЎНІКАВЫ ЗАПАС

🔸Бачыць (убачыць)
(рус. видеть (увидеть)

🔸Быць
(рус. быть)

🔸Ведаць
(рус. знать)

#мованаша
#слоўнік

МОВА НАША

У які горад Беларусі вы заўсёды згодны вяртацца?